اهل بيت و خلافت
بخشى از نهج البلاغه به معرفى اهل بيت و مساله خلافت اختصاص دارد، مباحثى چون: چگونگى خلافت پس از پيامبر، مقام ممتاز اهل بيت عليهم السلام، اهل بيت عليهم السلام و خلافت، انتقاد از خلفا، احقيت و اولويت اهل بيت در اين كتاب به چشم مى خورد.اين مباحث در خطبه هاى 237 -195 -170 -162 -160 -152 -142 -119 -107 -5 -3 -2 و حكمت 147 و نامه هاى 62 -37 -28 و غير آن، آمده است.
يكى از خطبه هاى برجسته حضرت در اين زمينه، خطبه معروف به شقشقيه [ خطبه شقشقيه را پيش از سيدرضى، شيخ مفيد در الجمل، ص 62 و الارشاد، ص 153-152، شيخ صدوق در معانى الاخبار، ص 343 و علل الشرايع، ص 7 نقل كرده اند. همچنين علامه امينى در الغدير ج 7، ص 85-52 روايت آن را از كتب فريقين و قبل از سيدرضى شناسانده است. ] است كه ابن عباس تاسف مى خورد چرا اين سخن به پايان نرسيد.
در اين جا به نقل اين خطبه، با ترجمه ى دكتر سيد جعفر شهيدى مى پردازيم.
[ [ اين خطبه از دوره هاى نخست مورد توجه بوده و شرح و تفسيرهاى مستقل از آن شده است. شيخ آغابزرگ تهرانى در الذريعه ج 13، ص 223-222 به هفت شرح اشاره مى كند كه برخى از آنها نيز به طبع رسيده است، به جز آن از دو شرح ديگر كه در اين زمان به طبع رسيده نيز بايد ياد كرد:
الف:الشذرات العلويه فى شرح الخطبه الشقشقيه، ابوذر الغفارى، ج 1،"اسماعيليان، قم، 1416 ق- 1995 م"، 177 ص.
ب: شرح خطبه شقشقيه، حميد احمدى "موسسه انتشاراتى زراره، تهران، 1373 ش"، 90 ص. ] ]