ملاك تشخيص نفاس - احکام روابط زن و مرد نسخه متنی

ملاك تشخيص نفاس

.1 حكم خونى كه نفسأ از ابتداى خروج بچّه تا بيرون آمدن تمام آن مى بيند:

اگر اين خون قطع نشده تمام آن نفاس است هرچند روز طول بكشد، گرچه بيشتر از ده روز باشد (زيرا ممكن است بچه اى در رحم مادر مرده و متلاشى شده و هر دفعه مقدارى از آن خارج شود)؛ و امّا اگر در وسط گاهى خون ريزى نداشته و پاك بوده است، بعضى از فقها فرموده اند: اگر آن پاكىِ وسط ده روز مى شده بايد به وظيفه زن طاهر و پاك عمل كند و اگر كمتر از ده روز بوده است در ايّام پاكى بايد بين اعمالِ زنِ طاهر و نفسأ جمع كند. و بعضى از فقها فرموده اند: اگر پاكى وسط ده روز مى شده به وظيفه زنِ طاهر و پاك عمل مى كند و اگر كمتر از ده روز بوده نفاس است به شرحى كه قبلاً بيان گرديد.(1)

.2 حكم خونى كه نفسأ پس از خارج شدن تمام بچّه ديده و تا ده روز قطع شده است:

تمام خون نفاس است، چه همه ده روز يا روزهاى اوّل يا وسط يا آخر آن را ديده باشد. و در اين قسم فرقى ميان اقسام زن ها از جهت داشتن و يا نداشتن عادت و انواع آن نيست. و اگر در وسط، بعضى از روزها را پاك بوده است احكام آن قبلاً بيان گرديد.(2)

.3 حكم خونى كه نفسأ پس از خارج شدن تمام بچّه ديده و از ده روز تجاوز كرده و در حيض هم عادت دارد: به اندازه روزهاى عادتش نفاس است. (چه عادتش ده روز يا كمتر باشد) و اما حكم بعد از ايّام عادت در بحث بعدى (حكم خونى كه زن پس از ايّام نفاس مى بيند) خواهد آمد. اگرچه احتياط مستحب آن است كه از روز بعد از عادت تا روز هجدهمِ زايمان، كارهاى استحاضه را به جا آورد و كارهايى را كه بر نفسأ حرام است ترك كند.(3)

دو نكته مهم

اوّل: به فتواى همه فقها رجوع به صفات و علايم در نفاس وجود ندارد (زيرا در نفاس، صفات و علايم مطرح نيست) و همچنين رجوع به عادت نوعيه (يعنى رواياتى كه عادتِ نوع زن ها را بيان مى كردند كه عبارت بودند: از سه روز، شش روز، هفت روز و...) مطرح نيست و اما نسبت به رجوع به اقارب و بستگان، بيشتر فقها فرموده اند: نفسأ رجوع به اقارب و بستگان ندارد؛ يعنى اگر عادت دارد بايد به مقدار عادتش نفاس قرار دهد و اگر عادت ندارد بايد ده روزِ پس از زايمان را نفاس قرار دهد ولى بعضى از فقها مانند حضرت آيه الله خوئى(ره) فرموده اند: اگر عادت دارد به مقدار عادتش را نفاس قرار دهد و اگر عادت ندارد بنابر احتياطِ واجب بايد به عادت اقارب و بستگانش مراجعه كند و بقيّه اش را تا ده روز احتياط كند.(4)

دوم: در نفاس فقط عادت عدديّه مى آيد و اما وقتيّه اثرى ندارد.

مسأله: زنى كه عادتِ حيضش كمتر از ده روز است، اگر بيشتر از روزهاى عادتش خونِ نفاس ببيند بايد به اندازه روزهاى عادتِ خود نفاس قرار دهد و سپس استظهار كند و درباره استظهار اقوالى است كه در زير بيان مى گردد:

الف: بعد از نفاس قرار دادنِ ايّام عادت، تا روز دهم مى تواند عبادت را ترك نمايد يا كارهاى مستحاضه را انجام دهد ولى ترك عبادت يك روز يا دو روز خيلى خوب است كه اين نظر حضرت امام(ره) و حضرت آيه الله سيستانى مى باشد.

ب: بعد از نفاس قرار دادن ايّام عادت واجب است يك روز عبادت را ترك نمايد و بعد جايز است احكام مستحاضه را جارى يا اين كه عبادت را تا ده روز ترك كند و اين نظر حضرت آيه الله خوئى(ره) مى باشد.

ج: بعد از نفاس قرار دادن ايّام عادت بنابر احتياطِ واجب تا دو روز عبادت را ترك نمايد و بعد از دو روز تا روز دهم كارهاى مستحاضه را به جا آورد و كارهايى كه بر نفسأ حرام است ترك نمايد و اين نظر حضرت آيه الله گلپايگانى(ره) مى باشد.

د: بعد از نفاس قرار دادنِ ايّام عادت، ترك عبادت يك روز واجب، و دو روز تا ده روز خوب است و اين نظر حضرت آيه الله اراكى(ره) مى باشد.

ه' : بايد به اندازه روزهاى عادتِ خود نفاس قرار دهد و احتياط واجب آن است كه تا روز دهم زايمان عبادت را ترك كند و اين نظر حضرت آيه الله مكارم و حضرت آيه الله فاضل مى باشد.(5)

.4 حكم خونى كه نفسأ پس از خارج شدنِ تمام بچّه ديده و از ده روز تجاوز كرده و در حيض هم عادت ندارد: بيشتر فقها كه رجوع به اقارب را در نفاس لازم نمى دانستند فرموده اند: ده روزِ پس از زايمان، نفاس است، ولى بعضى ديگر از فقها مانند حضرت آيه الله خوئى(ره) فرموده اند: بنابر احتياطِواجب بايد به عادت اقارب و بستگانش مراجعه كند و پس از آن تا ده روز احتياط كند. و اما حكم خونى كه پس از ده روزه مى بيند در بحث بعدى (حكم خونى كه زن پس از ايّام نفاس مى بيند) خواهد آمد. اگر چه احتياط مستحب آن است كه بعد از روز دهم تا روز هجدهمِ زايمان كارهاى مستحاضه را به جا آورد و كارهايى كه بر نفسأ حرام است ترك كند.(6)

1 - العروه الوثقى،ج 1، فى النفاس، مسأله 1 و .5

2 - همان، مسأله 2؛ توضيح المسائل مراجع، مسأله 515.

3 - توضيح المسائل مراجع، مسأله 517.

4 - العروه الوثقى، ج 1، فى احكام النفاس، مسأله 2؛ مهذّب الاحكام، ج 3، ص 314.

5 - توضيح المسائل مراجع، مسأله 518؛ العروه الوثقى، ج 1، فى احكام النفاس، مسأله 9.

6 - العروه الوثقى، ج 1، فى النفاس، مسأله 2؛ توضيح المسائل مراجع، مسأله 517.