قصاص در قرآن - احکام روابط زن و مرد نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

احکام روابط زن و مرد - نسخه متنی

محمد وحیدی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

قصاص در قرآن

1 . وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فيها اَنّ النّفْسَ بِالْنّفْسِ وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ الْسّنّ بِالْسّنّ وَ الْجُرُوحَ قِصاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفّارَه لَهُ.(15)

و بر آنها (بنى اسرائيل) در آن (تورات) مقرّر داشتيم كه جان در مقابل جان و چشم در مقابل چشم، و بينى در مقابل بينى و گوش در مقابل گوش، و دندان در برابر دندان مى باشد و هر زخمى قصاص دارد واگر كسى آن را ببخشد (و از قصاص صرف نظر كند) كفّاره (گناهان) او محسوب مى شود.

اين آيه به تبعيض هاى ناروايى كه درآن عصر وجود داشت پايان مى دهد وبه طورى كه از بعضى از تفاسير استفاده مى شود، در ميان دو طايفه يهودِ مدينه و در آن عصر، نابرابرى عجيبى وجود داشت؛ اگرفردى از طايفه «بنى النّضير» فردى از طايفه «بنى قريظه» را مى كشت قصاص نمى شد؛ ولى به عكس اگر كسى از طايفه «بنى قريظه» فردى از طايفه «بنى النضير» را به قتل مى رساند، كشته مى شد. هنگامى كه اسلام به مدينه آمد، بنى قريظه دراين باره از پيامبر اكرم(ص) سؤال كردند، پيامبر(ص) فرمود: خون ها با هم فرق ندارد. طايفه بنى النّضير زبان به اعتراض گشودند كه مقام ما را پايين آوردى. آيه فوق نازل شد و به آنها اعلام كرد كه نه تنها در اسلام، در آيين يهود نيز اين قانون به طور مساوى وجود داشته است.

ولى براى آن كه اين توهم پيش نيايد كه خداوند قصاص كردن را الزامى شمرده و دعوت به مقابله به مثل نموده است، به دنبال اين حكم مى فرمايد: اگركسى از حقّ خود بگذرد و عفو و بخشش كند، كفّاره اى براى گناهان او محسوب مى شود و به همان نسبت كه گذشت به خرج داده، خداوند از او گذشت مى كند.

اين جمله درحقيقت پاسخِ دندان شكنى است به كسانى كه قانون قصاص را قانونى غير عادلانه شمرده اند كه مشوّق روح آدم كشى و مثله كردن است؛ زيرا از مجموعِ آيه استفاده مى شود كه اجازه قصاص براى ايجاد ترس و وحشتِ جانيان و در نتيجه تأمين امنيّت جانى براى مردمِ بى گناه است و در عين حال راه عفو و بازگشت نيز در آن گشوده شده است، با ايجاد اين حالت ترس و اميد،اسلام مى خواهد، هم جلو جنايت را بگيرد و هم تا آن جا كه ممكن است و شايستگى دارد جلوِ شستن خون با خون گرفته شود.(16)

2 . يا اَيّهَاالّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِى الْقَتْلى اَلْحُرّ بِالْحُرّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الأُنْثى بِالأُنْثى فَمَنْ عُفِىَ لَهُ مِنْ اَخيهِ شَىْ ٌ فَاتّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَدأٌ اِلَيْهِ بِاًِّحْسانٍ ذلِكَ تَخْفيفٌ مِنْ رَبّكُمْ وَ رَحْمَه فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ اَليمٌ. وَ لَكُمْ فِى الْقِصاصِ حَيوه يا اُولِى الأَلْبابِ لَعَلّكُمْ تَتّقُونَ.(17)

اى افرادى كه ايمان آورده ايد! حكمِ قصاص در مورد كشتگان بر شما نوشته شده است، آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابرِ زن، پس اگر كسى از ناحيه برادر (دينى) خود مورد عفو قرار گيرد (و حكم قصاصِ او تبديل به خونبها گردد) بايد از راه پسنديده پيروى كند (و در طرز پرداخت ديه، حال پرداخت كننده را در نظر بگيرد) و قاتل نيز به نيكى ديه را به ولىّ مقتول بپردازد (و در آن مسامحه نكند) اين تخفيف و رحمتى است ازناحيه پروردگار شما و كسى كه بعد از آن تجاوز كند عذاب دردناكى خواهد داشت. و براى شما در قصاص حيات و زندگى است اى صاحبان خرد، تاشما تقوا پيشه كنيد.


1 - تحريرالوسيله، ج 2، كتاب الديات؛ قانون مجازات اسلامى، ماده 294؛ مبانى تكمله المنهاج حضرت آيه الله خوئى 1، ج 2، كتاب الديات.

2 - تحريرالوسيله، ج 2، القول فى مقادير الديات، مسأله 1 تا 7؛ مبانى تكمله منهاج الصالحين حضرت آيه الله خوئى 1، ج 2، كتاب الديات، مسأله 201.

3 - تحريرالوسيله، ج 2، القول فى مقادير الديات، مسأله 23؛ مبانى تكمله منهاج الصالحين حضرت آيه الله خوئى 1 ،ج 2، كتاب الديات، مسأله 209.

4 - تحريرالوسيله، ج 2، القول فى مقادير الديات، مسأله 26 و 27؛ مبانى تكمله منهاج الصالحين حضرت آيه الله خوئى 1، ج 2، كتاب الديات، مسأله 210.

5 - استفتائات جديد حضرت آيه الله مكارم، ج 2، ص 583، سؤال 1677.

6 - همان، ص 540، سؤال 1561.

7 - تحريرالوسيله، ج 2، القول فى اللواحق، الأول، فى الجنين؛ مبانى تكمله منهاج الصالحين حضرت آيه الله خوئى 1، ج 2، كتاب الديات، مسأله 379؛ استفتائات جديد حضرت آيه الله مكارم، ج 1، ص 403، سؤال 1344؛ جامع المسائل حضرت آيه الله فاضل، ج 1، ص 547، سؤال 1946.

8 - تحريرالوسيله، ج 2، القول فى مقادير الديات، مسأله 5؛ مبانى تكمله منهاج الصالحين حضرت آيه الله خوئى 1، ج 2، كتاب الديات، مسأله 386.

9 - تحريرالوسيله، ج 2، كتاب الديات، المقصد الثالث، فى الشجاع و الجراح، مسأله 4؛ توضيح المسائل مراجع، احكام ديه، مسأله 22.

10 - مجمع المسائل، ج 3، ص 286، سؤال 213؛ استفتائات جديد حضرت آيه الله مكارم، ج 1، ص 486، سؤال 1584.

11 - جامع المسائل حضرت آيه الله فاضل، ج 1، ص 551، سؤال 1957.

12 - مجمع المسائل، ج 3، ص 267، سؤال 140.

13 - استفتائات جديد حضرت آيه الله مكارم، ج 1، ص 522، سؤال 1715.

14 - مجمع المسائل، ج 3، ص 281، سؤال 194.

15 - مائده، 44.

16 - تفسير نمونه، ج 4، ص 393.

17 - بقره، 178 و 179.


/ 82