46- عاجزترين مردم از نظر حضرت على "ع" چه كسى است؟

47- از نظر حضرت على "ع" ايمان بر چند پايه استوار است؟

48- مراد حضرت على "ع" از جمله ى، 'زبان عاقل در پشت قلب او، و قلب احمق در پشت زبان او قرار دارد' چيست؟

49- حضرت على "ع" جمله ى، 'خواب توام با يقين و ايمان بهتر است از نماز با شك' را خطاب به چه گروهى فرمودند؟

50- حضرت على "ع" چه چيزى را به ميوه نارس تشبيه مى كند؟

51- كداميك از اصول دين در نهج البلاغه ذكر شده است؟

52- كداميك از فروع دين در نهج البلاغه ذكر شده است؟

53- حضرت على "ع" در خصوص جلوگيرى از احتكار در نامه 53 چه دستوراتى را براى مالك اشتر صادر كرد؟

54- از ديدگاه حضرت على "ع" عيد واقعى چه روزى است؟

55- حضرت على "ع" در حكمت 146 چه چيزى را پاسدار ايمان معرفى مى كند؟

56- حضرت على "ع" در حكمت 428 جشن روزه دار را در چه چيز مى داند؟

57- بزرگترين گناه در حكمت 348 چه گناهى معرفى شده است؟

58- بزرگترين فاجعه تاريخ در نگاه حضرت على "ع" چه بود؟

59- بزرگترين شاهد در نهج البلاغه در خطبه 212 چه كسى معرفى شده است؟

60- بهترين داور در نهج البلاغه چه كسى معرفى شده است؟

61- حضرت على "ع" در نامه 45 تاسناكترين دادگاه را كدام دادگاه معرفى مى كند ؟

62- حضرت على "ع" بزرگترين فقر را چه چيزى معرفى مى كند؟

63- دو نقدينه رايج در عصر حضرت على "ع" چه بود؟

طرح جوابها

مشخصات نهج البلاغه

ج 1- نهج البلاغه داراى 241 خطبه مى باشد.

ج 2- نهج البلاغه داراى 79 نامه مى باشد.

ج 3- نهج البلاغه داراى 480 حكمت مى باشد.

ج 4- طولانى ترين خطبه، خطبه 192 مى باشد كه به خطبه قاصعه مشهور است.

ج 5- كوتاهترين خطبه، خطبه 61 نهج البلاغه است، كه در مورد خوارج مى باشد "لا تقاتلوا الخوارج..."

ج 6- طولانى ترين نامه، نامه 53 است، كه مشهور به عهدنامه مالك اشتر مى باشد.

ج 7- كوتاهترين نامه، نامه 79 است كه خطاب به فرماندهان لشكرها مى باشد.

ج 8- طولانى ترين حكمت، حكمت 147 مى باشد كه خطاب به كميل بن زياد نخعى فرموده است.

ج 9- كوتاهترين حكمت، حكمت 187 مى باشد كه درباره كوچ كردن از دنيا است. 'الرحيل و شيك' كوچ كردن "از دنيا" نزديك است! و حكمت 418 كه درباره صبر و بردبارى مى باشد' الحلم عشيره' حلم و بردبارى قوم و عشيره است.

ج 10- نهج البلاغه توسط سيد ابوالحسن محمد بن حسين الطاهر المناقب مشهور به سيدرضى "رحمه الله عليه" جمع آورى شده است.

ج 11- جمع آورى نهج البلاغه در ماه رجب سال 400 "ه-ق" به اتمام رسيده است.

ج 12- آخرين جمله نهج البلاغه درباره دوست مى باشد كه مى فرمايد: 'اذا احتشم المومن اخاه فقد فارقه'،

به خشم آوردن و شرمنده ساختن دوست مقدمه جدايى از دوست است.

ج 13- در اكثر خطبه ها حضرت على "ع" به 'تقوى' كه مانع انجام همه گناهان است اشاره كرده است.

ج 14- نام 'قرآن' 41 بار در نهج البلاغه ذكر شده است. "توضيح اينكه مراد فقط كلمه قرآن است" البته در نهج البلاغه از قرآن تعبيرات ديگرى شده است مثلا 'كتاب'، 'كتاب الله'، 'كتابه' و غيره.

ج 15- موعظه. از مجموع 241 خطبه نهج البلاغه 86 خطبه موعظه و يا لااقل مشتمل بر يك سلسله مواعظ است مانند خطبه 176 كه با جمله 'انتفعوا ببيان الله' آغاز مى شود و خطبه 192 كه به خطبه قاصعه و خطبه 193 كه به خطبه متقين معروف است. و از مجموع 79 نامه در نهج البلاغه، 25 نامه تماما موعظه و يا متضمن جمله هايى در نصيحت و اندرز و موعظه است. مانند اندرز نامه آن حضرت به فرزند عزيزش امام مجتبى "ع" كه نامه 31 مى باشد و فرمان معروف آن حضرت به مالك اشتر كه طولانى ترين نامه هاست "نامه 53" و نامه 45 كه همان نامه معروف آن حضرت به عثمان بن حنيف والى بصره است. و از مجموع 480 حكمت موجود در نهج البلاغه تماما مشتمل بر پند اندرز، نصيحت و موعظه مى باشد.

ج16- هشتاد و هفت آيه از 43 سوره.

ج 16 -17 حديث.

مشخصات خطبه ها

ج 1- حضرت على "ع" در اين خطبه عثمان را ظالم و ستمكار معرفى مى كند.

ج 2- در اين خطبه حضرت على "ع" طلحه را به قتل عثمان معرفى مى كند.

ج 3- حضرت على "ع" در خطبه 166، عرب جاهليت را تشبيه به تخم افعى مى كند.

ج 4- در خطبه 166 حضرت على "ع" به خردسالان و بزرگسالان مى فرمايد:

'ليتاس صغيركم بكبيركم، و ليراف كبيركم بصغيركم'

'بايد خردسالان شما از بزرگسالان پيروى كنند و بزرگسالان شما به كودكانتان رووف و مهربان باشند.'

ج 5- خطبه ملاحم. [ خطبه 108. ] "ملاحم به معناى خبر از آينده و پيشگويى مى باشد."

در اين خطبه حضرت على "ع" درباره خداوند و رسول اكرم "ص" مطالبى را متذكر شده اند و در مورد فتنه بنى اميه وقايعى را پيش بينى نموده اند.

ج 6- در خطبه 155 و 143، حضرت على "ع" براى طلب باران دعا مى كند. مستحب است براى طلب باران در موقع خسكسالى، مومنين دعا كنند و دو ركعت نماز بخوانند كه اين دو ركعت نماز را، نماز استسقاء گويند. اين نماز، طبق فتواى همه علماى شيعه مستحب است.

ج 7- خطبه متقين. خطبه 193 نهج البلاغه مى باشد كه حضرت على "ع" القاب 'پسر لعين'، 'ابتر' و 'درخت بى ريشه' را به مغيره بن اخنس مى دهد كه قصه از اين قرار است:

هنگامى كه مشاجره اى بين امام "ع" و عثمان درگرفت، مغيره بن عثمان گفت: من به جاى تو پاسخگوى او خواهم بود. امام "ع" به مغيره فرمود: 'يا بن اللعين الابتر و الشجره التى لااصل لها و لافرع انت تكفينى؟' اى پسر لعين ابتر "بى فرزند"! و اى درخت بى ريشه و شاخه! تو به حساب من مى رسى و خود را با من برابر مى دانى!

ج 9- حضرت على "ع" در خطبه 131، خودش را اولين نمازگزار در اسلام بعد از رسول خدا "ص" معرفى مى كند.

ج 10- حضرت على "ع" خطبه 178 را بعد از قتل عثمان و در آغاز حكومت ظاهرى خود ايراد فرموده است.

ج 11- خطبه 202 روايت شده كه اين سخن را امام "ع" در كنار قبر فاطمه "س" سيده زنان جهان، به هنگام دفن او ايراد فرموده است و گويا با پيامبر اكرم "ص" سخن مى گويد. "اسلام عليك يا رسول الله..."

ج 12- در اين خطبه حضرت على "ع" راويان حديث را به چهار گروه تقسيم نموده است: منافقين، اشتباه كاران، اهل شبهه، حافظان راستگو.

ج 13- سه نفر از اصحاب رسول خدا "ص" كه در اين خطبه ذكر شده عبارتند از: عمار، ابن تيهان، ذوالشهادتين

ج 14- در خطبه 182.

حضرت على "ع" درباره غيبت حضرت مهدى "عج" مى فرمايد: 'فهو مغترب اذا غترب الاسلام، و ضرب بعسيب ذنبه...' 'او پنهان خواهد شد هنگامى كه اسلام غروب مى كند و همچون شترى كه از راه رفتن مانده بر زمين قرار مى گيرد و سينه اش را به آن مى چسباند. او باقى مانده اى است از حجتهاى خدا و خليفه و جانشينى است از جانشينان پيامبران!

ج 15- خطبه شقشقيه كه خطبه سوم نهج البلاغه مى باشد. در اين خطبه ابتدا از غصب خلافت شكايت مى كند سپس ترجيح صبر بر قبول خلافت را متذكر مى شود و آنگاه بيعت مردم با خود را يادآور مى گردد.

ج 16- در خطبه 27. در اين خطبه مى فرمايد: 'لقد نهضت فيها و ما بلغت العشرين، و ما هانذا قد درفت على الستين' من هنوز به بيست سالگى نرسيده بودم كه در ميدان جنگ اسب مى تاختم و اكنون بيش از شصت سال از عمرم مى گذرد.

ج 17- خطبه 149 از نهج البلاغه.

در اين خطبه حضرت على "ع" در مورد حتمى بودن مرگ براى همه انسانها مطالبى را متذكر مى شوند، بعد وصيت خود را بيان مى دارد و به دو چيز سفارش مى كند:

1- اعتقاد به توحيد و يگانگى ذات اقدس اله.

2- حفظ سنت و شريعت محمد "ص".

ج 18- خطبه 'همام' كه درباره صفات متقين مى باشد. [ خطبه 193. ]

ج 19- حكمت 147 كه خطاب به كميل بن زياد نخعى مى باشد.

ج 20- خطبه ى 91 كه به خطبه 'اشباح' معروف است.