لطفا منتظر باشید ...
مولف نهج البلاغه
گردآورنده ى سخنان امام على "ع" به صورت نهج البلاغه، يكى از علماى بزرگ قرن چهارم سيد رضى برادر سيد مرتضى است كه هر دو از نوابغ علماى شيعه بوده و در پيشانى تاريخ اسلام مى درخشند.محمد بن حسين بن موسى بن محمد بن موسى بن ابراهيم بن موسى بن جعفر "ع" معروف به شريف رضى نوه ى پنجم امام هفتم حضرت موسى بن جعفر "ع" است. كه در سال 359 هجرى قمرى در بغداد متولد
شد و در ششم محرم سال 406 ه.ق در سن 47 سالگى در بغداد از دنيا رفت و بدن شريفش در كاظمين كنار قبر امام كاظم "ع" به عنوان امانت دفن گرديد و پس از مدتى "طبق وصيت" جسد پاك او و همچنين برادرش سيد مرتضى را به كربلا انتقال داده و در آنجا به خاك سپردند. [ شرح زندگى اين بزرگمرد اديب، در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 ص 31 تا 41 آمده است. ]
تجزيه و تحليل نهج البلاغه
كتاب نهج البلاغه چنانكه اشاره شد، يك كتاب عمل و عقيده است و روشن است كه شناخت اين كتاب، مقدمه ى عقيده و عمل مى باشد، تجزيه و تحليل و شرح موضوعى نهج البلاغه، بهترين و استوارترين راه شناخت است و در اين راه از زمان گذشته ، گامهاى استوارى از سوى دانشمندان برداشته شده است و كتابهائى نگارش يافته است، مانند كتابهاى:خوارج در نهج البلاغه، بيت المال در نهج البلاغه، ابيات "اشعار" نهج البلاغه، رابطه قرآن با نهج البلاغه، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، اعلام نهج البلاغه و حكمت نظرى و عملى در نهج البلاغه، شهادت در نهج البلاغه و... در نهج البلاغه و نگارنده نيز درخور استعداد خود، در اين رابطه به تجزيه و تحليل سه موضوع پرداخته است كه عبارتند از:
1- آيات قرآن در نهج البلاغه
2- گفتار پيامبر "ص" در نهج البلاغه "كه اين دو كتاب توسط انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين قم، چاپ و منتشر شده است"
3- ويژگيها "اوصاف" قرآن در نهج البلاغه "كه توسط يكى از روزنامه هاى كثير الانتشار، منتشر شده است".
اينك در اين رابطه، اين كتاب "داستانهاى نهج البلاغه- شامل 140 داستان" تقديم مى گردد، اميد آنكه گامى براى بهتر شناختن نهج البلاغه باشد، با توجه به اينكه داستان خوب همچون آينه اى است كه نشان دهنده ى زيبائيها و زشتيها مى باشد و آزموده هائى است كه منابع و زمينه ها و عوامل پيروزيها و شكستها را مى آموزد.
روش ما در اين كتاب
محور سخن در اين كتاب، داستانهاى نهج البلاغه به زبان ساده و همگانى است و نظر به اينكه نهج البلاغه محتوى مطالبى است كه بيشتر در عصر خلافت اميرمومنان على "ع" رخ داده، طبعا حوادث و سرگذشتهاى نهج البلاغه، غالبا جنبه هاى اجتماعى و سياسى را تعقيب مى كند، در عين آنكه بعضى از داستانهاى آن، آموزنده ى درسهاى مختلف اقتصادى، اخلاقى، اجتماعى، سياسى و دينى است.و براى اينكه روش نگارنده را در استخراج داستان از نهج البلاغه، بدانيد، پنج نكته زير را تذكر مى دهم:
1- غالبا مطلبى كه بيش از پنجاه درصد، شباهت به داستان دارد، معيار ما در انتخاب داستان از نهج البلاغه است و اين داستانها از مطالبى كه در لابلاى نهج البلاغه با اين گونه شباهت، آمده، اقتباس شده است و اگر در خطبه يا گفتارى، تنها با جمله اى اشاره به داستانى شده باشد، آن داستان در اين كتاب نيامده است.
2- گاهى يك داستان در دو خطبه يا در دو نامه و يا در يك خطبه و يك نامه يا بيشتر در نهج البلاغه آمده، نگارنده با اقتباس از همه ى آنها "با ذكر مدرك، در پاورقى" داستان را تكميل نموده است و در موارد اندك، به سرگذشتى كه در متن نهج البلاغه نيامده ولى داراى نوعى ارتباط براى تكميل داستان مى باشد، نيز توجه شده است.
3- نوعا لوازم طبيعى داستان، براى بهتر نشان دادن حوادث ذكر شده است و در اين راستا، از كتب تاريخ و شرحهاى نهج البلاغه، بهره گيرى شده است در عين اينكه، محور داستانها، متن نهج البلاغه است و در چهارچوب هدف نهج البلاغه قرار دارد.
4- سعى شده- تا آنجا كه ممكن است- هر داستان به صورت روان و دور از زوائد و واژه هاى نامانوس تنظيم شود، تا براى عموم خوانندگان قابل فهم باشد.
5- داستانها به ترتيب شماره بندى نهج البلاغه صبحى صالح، تنظيم شده است، اگر احيانا ترتيب بهم خورده، براى تكميل داستان، از فرازهاى مختلف نهج البلاغه است، وگرنه، اصل ترتيب تا آخر، رعايت شده است.
جاذبه و نقش داستان خوب در پاكسازى و رشد سياسى و اجتماعى فرد و جامعه بدون اغماض است، به ويژه داستانى كه در رابطه با متن نهج البلاغه باشد امام على "ع" در يكى از گفتارهاى خود مى فرمايد:
اى بندگان خدا، روزگار بر باقى ماندگان، همانسان مى گذرد كه بر پيشينيان گذشت "نهج البلاغه خطبه 157" اميد آنكه در آينه ى داستانهاى نهج البلاغه، راه سعادت را بشناسيم و در پرتو آموزشهاى امام على "ع" بر رشد معنوى خود بيفزائيم.
حوزه ى علميه قم- محمد محمدى اشتهاردى
پائيز 1366
