بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید خدا بر مردم دو حجت دارد: حجت آشكار كه رسولان و انبيا و امامانند، و حجت پنهان كه عقل است؛ عاقل كسى است كه حلال، او را از سپاسگزارى باز ندارد و حرام، بر صبرش چيره نشود. اى هشام! هر كه سه چيز را بر سه چيز مسلّط سازد، به تباهى عقل خود كمك كرده است: آن كه روشنايى فكرش را با آرزوى درازش تاريك كند (آرزويش را بر فكرش مسلّط كند)، و آن كه حكمت هاى نغز خود را با گفتار بيهوده اش نابود كند، و آن كه نور عبرت خويش را با شهوات نفسانى خود خاموش نمايد... و كسى كه عقلش را ويران كند، دين و دنياى خويش را تباه ساخته است.پيداست كه جايگاه عقل در جهان بينى و انسان شناسى اسلام بس رفيع است و حجت خدا به وسيله عقل بر مردم تمام مى شود و با آن است كه به شناخت پيامبران و امامان نايل مى توان شد. نشانه عقل سليم، درك نعمت هاى خداوندى و به جا آوردن سپاس آن است و پرهيز از حرام و غلبه بر هواى نفس.عقلى كه به اين ادراكات و اعمال منجر نشود، پرورش كامل نيافته است، لذا در روايت، از عوامل ويران كننده عقل پرهيز داده است، يعنى از آرزوهاى دور از دسترس، گزاف گويى و هوسرانى.عاقل و انديشمندى كه از اين سه بليّه به دور باشد، در انسان شناسى مكتب خود، بيراهه نمى رود؛ با حجت عقل به پروردگار و سفيران او ايمان مى آورد و با نور وحى، عقل خويش را در شناخت و تربيت نفس خود مدد مى رساند و در قعر گزاف گويى هاى ايدآليسيم، رئاليسم، پراگماتيسم و امثال آن در نمى غلتد.
لطفا منتظر باشید ...
