تاريخ بشر نشان مى دهد كه انسان همواره به دنبال تأسيس جامعه اى برين بوده است كه در آن، همه امور به وفق مراد و مطابق ميل باشد؛ جامعه اى كه در آن، نه خبرى از ظلم و تبعيض، نه اثرى از جنگ و ستيز و نه ردپايى از جهل و فقر و مرض يافت شود.اين كمال يابى، مدام فكر عده اى از متفكران و اصلاح طلبان را به خود مشغول داشته و آنان را به طراحى حكومتى ايدآل كه برآورنده آرمان هاى فوق باشد وادار نموده است. چنين جامعه و حكومت فرضى را در زبان لاتين «اتوپيا»، در زبان و ادبيات عرب «مدينه فاضله» و در فرهنگ فارسى «آرمانشهر» نام نهاده اند.براى آشنايى با اين تلاش فكرى بشر در طول تاريخ، نمونه هايى از طرح چنين نظام هاى اجتماعى را در اين جا مى آوريم و در امكان تحقق خارجى آن مى انديشيم.
آرمانشهر افلاطون
او در 2300 سال قبل، طرح خويش را با نوشتن كتاب جمهور ارائه نمود كه در آن مى گويد، كليه حكومت ها را فاسد ديده و با آموزش فلسفه حقيقى، درصدد زمينه سازى جامعه عادل برآمده است. لفظ جمهور او به معناى «شهر مراد» است و افلاطون معتقد بود كه نوع بشر، هرگز از رنج و محنت نجات نخواهد يافت، مگر آن گاه كه فلاسفه حقيقى، زمامدار امور سياسى گردند. او كمال مطلوب را از نظر فردى، در عدل و از نظر اجتماعى، در حكومت فلاسفه مى داند. منشأ شرارت بشر را جهل او دانسته و منشأ جنگ را نيازمندى كشورها اعلام مى نمايد؛ به نظر او عده اى از مردم بايد براى دفاع از شهر و نيز هجوم به همسايگان، تربيت شوند. مالكيت خصوصى را براى زمامداران و نظاميان مُضر مى داند، چرا كه ايجاد تعلق خاطر، مانع خدمت آنها به كشور است. او به نظام طبقاتى معتقد است و مى گويد: آنان كه لياقت حكومت دارند، خداوند در نهادشان طلا سرشته است؛ در نهاد نگاهبانان، نقره و در نهاد برزگران و ساير پيشه وران، آهن و برنج.
لطفا منتظر باشید ...
