بازتاب اعمال - اخلاق کارگزاران نسخه متنی

بازتاب اعمال

از آيات و روايات استفاده مى شود هر عملى داراى عكس العملى است كه در اين دنيا رخ مى دهد؛ خداوند متعال مى فرمايد: بما كسَبت ايدى النّاس.

با مرورى بر تاريخ گذشتگان به دست مى آيد بسيارى از بلاها و مشكلاتى كه براى بشر پيش آمد عكس العمل پيشينيان آنها بوده است.

بنابراين هر گناهى عكس العمل مخصوص به خود دارد: برخى موجب نزل بلا مى شود، بعضى ديگر باعث عدم استجابت دعا، تغيير نعمت و مانند آن مى گردد؛ چنان كه حضرت على عليه السلام در دعاى كميل مى فرمايد: اللّهُم اغفِر لى الذّنُوب الّتى تهتكُ العِصَم، اللّهُم اغفِر لىِّ الذّنوب الّتي تُنْزِلُ اللنّقم، اللّهُم اغْفِرلىِّ الذّنوب الّتى تُغيّر النّعم، اللّهُم اغفرِ لىِّ الذّنوب الّتى تحبس الدّعا، اللّهُم اغْفرِلىِّ الذّنوب الّتى تُنزُلِ البلاء، اللّهُم اغْفِرلىِّ الذّنوب الّتى تقطَعُ الرّجاء ؛ خدايا گناهانى كه پرده عصمت را مى درند بيامرز، خدايا بيامرز گناهانى از من كه موجب نزول نقمت و سرزنش مى گردد، باعث تغيير نعمت مى شود، دعا را حبس كرده و موجب عدم استجابت آن مى شود، بلا را نازل مى كند و اميد مرا از تو قطع مى كند.

تأثير مختلف گناهان از اين جملات با ارزش اميرالمؤمنين عليه السلام فهميده مى شود كه گناهان داراى اثرند كه ممكن است در همين دنيا يا در آخرت تأثير گذار باشند؛ مثلاً گناهانى از قبيل عاق والدين، قطع رابطه با خويشاوندان و غيره موجب كوتاه شدن عمر مى شوند.

در تاريخ آمده است: روزى جوانى مادر خويش را در تنور انداخت.

پس با شنيدن ناله مادر، همسايه ها او را از تنور بيرون آوردند.

آن پير زن بعد از نجات از مرگ، فرزند خود را نفرين كرد و عاق نمود.

لذا آن جوان بعد از سه روز از دنيا رفت.

در روايت آمده است: در آخر الزمان به دليل گناهان متعددى كه انجام مى گيرد، مرض هاى لاعلاج متعددى نيز بر مردم عارض مى شود؛ مثلاً مرض هايى مانند: سرطان، ايدز، سارس، جنون گاوى و غيره از جمله دردهايى است كه به خاطر گناهان متعدد و جديد بشرى به وجود آمده اند.

البته توقعى كه از يك مسلمان هست، از غير مسلمان نيست و آن انتظارى كه از يك شيعه اميرالمؤمنين مى رود از ديگر مذاهب وجود ندارد و آن توقعى كه از دانشمندان و تحصيل كرده هاى شيعه هست از ديگران نيست.

پس مسئوليت قشر تحصيل كرده شيعه سنگين تر، حساس تر و سرنوشت سازتر از ديگران است.

به همين علت گفته اند: ثواب عبادت يك عالم هفتاد برابر ثواب عبادت جاهل است.

از همين جا معلوم مى شود كه عقوبت گناهى كه از يك فرد دانشمند صادر مى شود به مراتب شديدتر از گناه شخص جاهل است؛ مثلاً شدت گناه طلحه و زبير به مراتب بيشتر از گناه افراد عامّى است كه در جنگ با اميرالمؤمنين عليه السلام شركت كرده بودند، چو اين دو مى دانستند كه حق با على عليه السلام است، ولى آنها جاهل بودند و تنها فريب حضور همسر پيامبر(عايشه) در اين جنگ را خوردند.

بازتاب اعمال نيك همان گونه كه گناهان موجب نزول بلا، قطع روزى، حبس دعا و مانند آن مى شود، اعمال نيك هم باعث افزايش روزى، رفع بلا، نزول بركات الهى و غيره مى شود؛ مثلاً صدقه دفع بلا مى كند و يا به قول حافظ: دلا بسوز كه سوز تو كارها بكنددعاى نيم شبى دفع صد بلا بكند هم چنين گفته اند: از مكافات عمل غافل مشوگندم از گندم برويد جو ز جو بنابراين، هر كس در گرو اعمال خويش است؛ گاهى در همين دنيا و گاهى در آخرت نتيجه كردار خود را مى بيند.

پس بكوشيم تا گناهى از ما سر نزند و گرفتار بلاهاى زمينى و آسمانى نگرديم.

البته هر مصيبتى نتيجه گناه و هر نعمتى نتيجه عمل نيك نيست، بلكه ممكن است اين مصيبت يا بركت به خاطر امتحان و آزمايش باشد؛ مثلاً اخراج از اداره يا امضاى حكم معاونت توسط مدير شركت يا اداره و يا پُست هاى ظاهر ديگر براى اين است كه آيا ما نسبت به حكم اول به درگاه خدا اعتراض كرده و ايراد مى گيريم يا به رضايت خداوند تن داده و از او طلب كمك مى كنيم.

اگر به رياست اداره اى منصوب شديم، دچار كبر و خودخواهى مى شويم يا شكر گزار خدا بوده و آن را از الطاف الهى مى دانيم، آيا از اين موقعيت براى خدمت به خلق خدا استفاده مى كنيم و آن را امانتى از طرف خدا مى دانيم يا فرصتى براى جمع آورى مال و سوءاستفاده از آن تلقى مى كنيم؟ به هر حال اميدواريم كه خداوند به همه ما عنايت كرده و گناهان ما را بيامرزد تا دچار عكس العمل و بازتاب آنها نشويم.

در هر حال مى بايست شكرگزار خدا بود.