بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
على عليه السلام شيطان و دشمنى او با انسان را اين گونه شناسانده است: اوصيكم بتقوى اللَّه الذى اعذربما انذر، و احتج بما نهج.و حذّركم عدواً نفذ فى الصدور خفيا و نفث فى الاذان نجيا، فاضل و اردى، و وعد فمنّى ، و زين سيئات الجرايم.و هوّن موبقات العظاثم.حتى اذا استدرج قرنيته و استغلق رهينته انكر ما زين واستغطم ماهون و خدر ما امن ؛(192) شما را اندرز مى دهم تا از خدا بترسيد كه با بيم هايى كه داده جاى عذرى باقى نگذارده و با راهى كه پيش پا نهاده، حجت بر بندگان گمارده و شما را از دشمنى ترساند كه پنهانى در سينه ها راه گشايد، و رازگويان در گوش ها دمد، و سخن سرايد، تا آدمى را گمراه كند و تباه سازد، و وعده دهد و به دام هوسش در اندازد، زشتى گناهان را در ديده او بيارايد و گناهان بزرگ را خُرد و آسان نمايد؛ چندان كه وى را بفريفت و راه چاره را به روى او بست، و به گروگانى گذارد كه از آن نتواند رست، ناگاه آنچه را آراسته بود ناشناخته انگاشت، و آن را كه خوار مايه شمرد، بود، بزرگ پنداشت و از ارتكاب آنچه ايمنش دانسته بود، برحذر داشت.در اين جا، حضرت به هفت خصوصيت شيطان اشاره نموده كه هر يك دام و خطر بزرگى براى انسان و حركت او در صراط مستقيم توحيد است.خطرناك ترين آن خصوصيت ها، اين است كه راه خروج از ظلمات را به روى انسان مى بندد و او را گروگان خويش مى گيرد: اذا استدرج قرينته و استغلق رهينته.در اين شرايط، هرگونه فرصتِ خيرگرايى را از انسان ستانده و ديده بصيرت اش را كور ساخته است.تا فرصت بيدارى و بازگشت و خدمت به خلق باقى مانده، بايد در راه تخلق به اخلاق اللَّه كوشيد و جان و روح خويشتن را از پليدى هاى نفسانى پيراست.غفلت از نفس و عادات زشت و ناپسند، كم كم ما را به سمت عبوديت شيطان مى كشاند و از ديدار حق تعالى محروم مى سازد.بايد دنيا را چنان كه واقعيت دارد، نگريست و ره توشه خيراندوخت.دنياى پيامبران، با دنياى بندگان شيطان، تفاوت بسيار دارد و يكسرنور و رحمت و محبت است.آنان به قول امام راحل، اگر در يك جا گردهم آيند، هيچ نزاعى با هم نخواهند داشت، گويى يك روح واحد در كالبدهاى گوناگون جسمانى اند.مديران صالح هم، اين خصوصيت را دارند و به خاطر موقعيت و فرصت فناپذير دنيا، با هم اختلاف ندارند و آن را ابزار ستم گرى و منفعت پرستى خويش نمى سازند و همواره انديشه و انگيزه خدمت به مردم را در خود مى پرورند.