اخلاق کارگزاران نسخه متنی

از امام صادق عليه السلام روايت شده است: ولا يكون المؤمن عاقلاً حتى تجتمع فيه عشر خصال ؛(90) مؤمن عاقل خوانده نمى شود، تا اين كه ده خصلت در او وجود داشته باشد.

بنابراين، عقل نيز مانند ايمان به خدا و آخرت، درجاتى دارد و هر مؤمن در مرتبه اى از تعقل و عبوديت قرار دارد و بايد سعى در رسيدن به مراحل بالاتر داشته باشد.

بى ترديد هر اندازه عقل رشد كند، ايمان در مرتبه اى برتر جاى گرفته و نصيب فزونى ترى از سعادت و رستگارى به همراه دارد.

انتظار خوبى و شايستگى، آزارنداشتن، فراموش نكردن محبت ديگران و ناديده گرفتن نيكى خود و كوشش خستگى ناپذير در طلب دانش و كارگشايى مستمر در زندگى نيازمندان و برتر ديدنِ ديگران، نشانه هاى خردمندى است كه مؤمنان حقيقى، كم و بيش دارند.(91)

هجرت مؤمنان و بندگان شايسته خداوند به منظور نيل به سعادت، گاه ناگزير از هجرت خواهند بود.

در صدر اسلام، دو مهاجرت ديده مى شود: در سال هاى نخست بعثت رسول اكرم صلى الله عليه وآله در مكه، گروهى از مسلمانان كه قريش آنان را آزار و شكنجه مى دادند، به فرمان آن حضرت به كشور حبشه هجرت كردند.

هجرت ديگر كه مبدأ تاريخ اسلام و مسلمانان قرار گرفت، به رهبرى پيامبر از مكه به يثرب (مدينه) بود.

هجرت در اسلام، اهميت به سزايى دارد و آنان كه ترك هجرت كرده و در محيط ظلم و كفر به ذلت تن در مى دهند، در پيشگاه خداوند شرمسار خواهند بود.

ايمان و عبوديت و تعقل و تقوا، مؤمنان را به كوچيدن از سرزمينى به سرزمين ديگر وا مى دارد، تا زندگى سعادت مندانه اى داشته باشند.

قرآن كريم، روز قيامت را يادآور مى شود كه فرشتگان با شگفتى از بندگانِ مستضعف و گرفتار ستم و گناه، علت ترك هجرت را جويا مى شوند.

آنان با وجود فراخىِ زمين و امكان كوچيدن، ملامت مى شوند: ان الذين توفاهم الملائكة ظالمىِ انفسهم قالوا فيم كنتم قالوا كنا مستضعفين فى الارض قالوا الم تكن ارض اللَّه واسعه فتهاجروا فيها فاولئك مأواهم جهنم وساءت مصير(92)؛ كسانى كه بر خويش ستم كار بوده اند، [ وقتى ] فرشتگان جانشان را مى گيرند، مى گويند: در چه [ حال ]بوديد؟ پاسخ مى دهند: ما در زمين از مستضعفان بوديم.

مى گويند: مگر زمين خدا وسيع نبود تا در آن مهاجرت كنيد؟ پس آنان جايگاهشان دوزخ است و [ دوزخ ] بد سرانجامى است.

از تعاليم اسلام به دست مى آيد كه سعادت و فلاح هر كس را خود او با دستان خويش فراهم مى آورد.

خداوند با مشاهده اخلاص و عمل صالحِ مؤمنانِ خردمند و كوشا در جهت خير و احسان، توفيقِ سلوك مستمر ارزانى مى دارد و آنان را در پناه خود از آسيب هاى درونى و برونى در امان مى دارد.

پيوند دوستانه مؤمنان كه در توصيه هاى متقابل به حق و صبر متجلى مى شود، تضمين كننده سعادت آنان است.