بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
قال الله تعالى: ان اول بيت وضع للناس للذى ببكة مباركا و هدى للعالمين. (1) براستى نخستين خانه اى كه براى عبادت مردم خلق شده آن است كه در مكه واقع شده و مايه بركت و هدايت جهانيان است.
پيشگفتار
انسان در باتقلاق روزمرگى ها غرق مى شود نيازهاى كاذب و صادق، گرفتارى هاى ادارى و شغلى و اخبار و اطلاعات محدود محلى و منطقه اى، انسان را از آرمان هاى بلند و وظايف الهى و اساسى بازمى دارد. او را از هويت اصيل و وطن راستين غافل مى سازد، و حج هجرتى است مقدس از وابستگى ها و عادت ها بسوى خدا و بسوى فطرت الهى خويش. حج حضور در مجمع عمومى سالانه مسلمين است و ديدارى الهى همراه با همه آنها كه به يك دين معتقدند و به يك آرمان مى انديشند و خداى يگانه را مى پرستند. حضور در ميقات و لبيك و طواف، نماز و سعى تقصير همراه با وقوف در عرفات مشعر و منى، قربانى و سرتراشيدن هزاران راز و رمز نهفته دارد كه بيان آن در ضمن چهل حديث كوتاه ميسر نيست. اما يادآورى گوشه اى از اسرار اين عبادت سياسى، الهى، مى تواند راهگشاى پژوهشى بيشتر و مايه شور و شوقى افروخته تر گردد. انديشه هاى خرد و آرمان هاى كوچك در اجتماع بزرگ و سراسرى مسلمين رنگ مى بازد و بينش و خواسته هاى عمومى و بزرگ سراسرى جاى آن را مى گيرد. حاجى با شركت در اردوى ابراهيمى حج با تاريخ پيامبران پيوند مى خورد و هويت تاريخى خويش را باز مى يابد. فرياد مقدس لبيك اللهم لبيك عهد ديرين و ميثاق فطرت را يادآورى مى شود و انسان با پوشيدن جامه هاى سپيد احرام از ظلمت خودخواهى ها، خودنمائى ها و لذت گرايى ها و عادات و رفتار زيانبار مى گريزد و ستايش و نعمت و قدرت را ويژه خدا مى بيند. آداب حرم، اخلاق شايسته حيم قدس ربوبى را مى آموزد. در مانور بزرگ حج، وحدت، عبادت و سياست، ايمان و اتحاد و آزادى و مبارزه با كفر و شرك و شيطان يكجا جلوه مى كند. انسان با طواف در كوى دوست با فرشتگان آسمان هماهنگ مى شود. و در مقام ابراهيم مى ايستد و نماز مى گزارد. و با سعى بين صفا و مروه، موهاى زايد از سر مى زدايد و با طوافى ديگر بنام نساء دوباره پروانه وار گرد خانه يار مى چرخد و در نزد جايگاه خليل الله عليه السلام نماز مى خواند. با استلام حجر الاسود و بوسيدن آن عهد الست را با مقام ربوبى تجديد مى كند و با نوشيدن آب خوشگوار زمزم، زمزمه زندگى را دوباره در اعماق روحش مى شنود. وقوف ها و حركتها به فرمان خدا و با ياد خدا راه و رسم زندگى ابراهيمى را به انسان مى آموزد و انسان با انجام قربانى حنجره آزمندى ها و زفتى را مى برد و با تراشيدن سر، آماده حضور دوباره در مسجدالحرام و خانه دوست مى شود و با رمى جمرات با شيطان هاى بزرگ و ميانه و كوچك درگير مى گردد و از هرچه شيطان و شرك است اعلام برائت مى كند. آنچه در اين دفتر گردآمده چهل حديث برگزيده درباره اين فريضه بزرگ - حج - است كه آداب و اهداف حج، قداست و امنيت اماكن مقدسه حج و نقش سازنده آن را در زندگى مسلمين مطرح مى سازد. پيشوايان معصوم عليهم السلام در اين احاديث كوتاه روزنه هايى به دنياى زيباى حج گشوده اند كه براى زائران بيت الله الحرام و ديگر مشتاقان ديار يار، مطالعه آن آموزنده و چشم نواز است. حجكم مقبول و سعيكم مشكور محمود مهدى پور
1- اهميت حج
قال على عليه السلام: الله الله فى بيت ربكم لا تخلوه ما بقيتم فانه ان ترك لم تناظروا. على(ع) فرمود: خدا را! درباره خانه پروردگارتان در نظر داشته باشيد تا هستيد، آن را خالى نگذاريد. زيرا اگر حج متروك شود نظر رحمت خدا از شما قطع خواهد شد. بحار الانوار/ ج 96/ 16
2- حج و توجه بسوى خدا
عن ابى جعفر الباقر عليه السلام فى قول الله تبارك و تعالى: «ففروا الى الله انى لكم منه نذير مبين » (2) قال: حجوا الى الله. امام باقر(ع) درباره آيه شريفه «ففروا الى الله انى لكم منه نذير مبين » فرموده است: منظور از فرار بسوى خدا آن است كه آهنگ حج كنيد. معانى الاخبار/ ص 222
3- لبيك و قربانى
عن على عليه السلام قال: نزل جبرئيل عى النبى صلى الله عليه و آله و سلم فقال: يا محمد مر اصحابك بالحج و الثلج، فالحج رفع الاصوات بالتلبية و الثلج نحر البدن. امام على عليه السلام فرمود: جبرئيل بر پيامبر فرود آمد و گفت: اى محمد يارانت را به عج و ثج فرمان ده. عج يعنى فرياد و لبيك برآوردن و ثج يعنى قربانى كردن شتران. معانى الاخبار/ ص 224.
4- حج اكبر و اصغر
عن معاوية بن عمار، قال: سئلت ابا عبدالله عليه السلام عن يوم الحج الاكبر فقال: هو يوم النحر و الاصغر العمرة. معاوية بن عمار گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم روز حج اكبر چه روزى است؟ حضرت فرمود: روز حج اكبر روز عيد قربان است و حج اصغر عمره است. معانى الاخبار/ ص 295
5- آثار حج
عن الرضا عليه السلام قال: ما رايت شيئا اسرع غنا و لا انفى للفقر من ادمان الحج از امام رضا عليه السلام نقل شده كه فرمود: هيچ چيزى را بيشتر از حج مداوم، در بى نيازى و فقر زدائى مؤثر نديدم. بحار الانوار، ج 74، ص 318
6- مرگ در راه حج
عن ابى عبدالله عليه السلام قال: من مات فى طريق مكة ذاهبا اوجائيا امن من الفزغ الاكبر يوم القيامة. امام صادق عليه السلام فرمود: هركس در راه رفت و برگشت مكه بميرد از اندوه بزرگ روز قيامت ايمن خواهد بود. ملاذ الاخيار/ ج 7/ 223
7- حرمت مهمانان خدا
عن ابى عبد الله عليه السلام قال: الحاج و المعتمر وفد الله ان سالوه اعطاهم و ان دعؤه اجابهم و ان شفعوا شفعهم و ان سكتوا ابتداهم و يعوضون بالدرهم الف الف درهم امام صادق عليه السلام فرمود: حاجى و عمره گزار مهمان خدايند. اگر چيزى بخواهند به ايشان دهد. اگر او را بخوانند، پاسخ مى گويد. اگر شفاعت كنند. شفاعت ايشان را مى پذيرد، اگر سكوت كنند، با آنان آغاز سخن مى كند و در برابر هر درهمى كه خرج كرده اند، يك ميليون درهم به آنان مى پردازد. ملاذ الاخبار/ ج 7/ 226