خدا در فلسفه دکارت و صدرالدین شیرازی نسخه متنی

با وجود اين، همين صلت محرز و پيوند محكم ميان دين و اجتماع كه اذعان غالب دين پژوهان را با خود داشته و تجربيات تاريخى فراوانى نيز مؤيد آن است، با وقوع برخى تحولات در جوامع معاصر و در انسان جديد و برخى نوانديشى و بازنگرى ها در حقيقت دين، در معرض ترديد و انكارهاى جدى قرار گرفته است؛ تاجايى كه شمارى از دين پژوهان متأخر نه تنها اين نسبت رااز اساس ضرورى نمى شمرند، بلكه بر اين باورند كه چنين رابطه اى، هم به دين و هم به جامعه آسيب رسانده و آن ها را از جوهر اصيل و مسير طبيعى اشان دور ساخته است. «عرفى شدن »نظريه اى است كه در معناى مشترك ميان نظريه پردازان، به همين جنبه از مسأله، يعنى فرايندهاى تغيير در مناسبات ميان دين و اجتماع نظر دارد.

نظريات عرفى شدن كه بيش از چهار سده از طرح اولين ايده هاى آن مى گذرد، عمدتاًاز تأملات نظرى و مداقه هاى تحليلى در سر گذشت تاريخى غرب مسيحى، پس از خروج از عصر ايمان و ورود به دوران جديد سر بر آورده و به همان ميزان به شرايط خاص و مصداق هاى عينى خويش وابسته است .

مهمترين علت شموليت يافتن نظريات عرفى شدن بر جوامع غير غربى و اديان غير مسيحى را بايد در غلبه يافتن مدرنيته ى غربى به عنوان كارآمدترين الگوى زيست و معيشت در جهان معاصر جستجو كرد. اين عامل، چندان قوى و مؤثر است و چنان بر هم زننده كه در مسير آن تمامى تمايزات ساختى و ويژگيهاى تاريخى - فرهنگى جوامع و تفاوتهاى آموزه اى اديان و تنوعات ديندارى مؤمنان رنگ مى بازند و يا كم اهميت ظاهر مى شوند.