لطفا منتظر باشید ...
سخنى با خواننده
يكى از ويژگى هاى مهم مكتب تشيع، استفاده از عنصر اجتهاد در گستره نصوص دينى است. اين ويژگى، سبب پويايى و تحرك هر چه بيش تر مكتب و نيز كسب توان مناسب در پاسخ گويى به موضوعات نوپيدا بوده و هست. تكامل و گسترش رشته هاى مختلف علوم اسلامى، از جمله دانش فقه، در پرتو همين عنصرِ اجتهاد و نيز تلاش دانش مندان و فقيهان بزرگ و زمان شناس صورت پذيرفته است.عصر حاضر به جهت ظهور عقايد و مكاتب مختلف بشرى، تحولات چشم گير علمى و صنعتى و نگاه نقادانه به دين و گسترش ارتباطات، مسئوليت عالمان دينى را دو چندان كرده است. عالمان و فقيهان بايد به نيكى چالش هاى نوين را دريابند، شيوه هاى استنباط را مهذب كنند، موضوعات جديد را پاسخ در خور دهند و ميراث كهن فقه شيعه را به زبان روز و متناسب با فهم و انتظار انسان سرگشته و نقاد امروز باز سازى نمايند تا از ره گذر اين تلاش، دين و فقه را در عرصه زندگى اجتماعى جوامع بشرى زنده و بالنده نگه دارند و مسئوليت دينى و تاريخى خويش را به بهترين وجه ايفا نمايند. انجام اين وظيفه، نيازمند نگاه بيرونى به مجموعه فقه، آشنايى با شيوه هاى مشابه استنباط و بررسى دقيق علوم وابسته به فقه، نظير اصول، رجال، درايه و ... مى باشد و بدون ترديد تلاشى به اين وسعت نيازمند بسيج جمعى محققان زبده و زمان شناس است.پژوهشكده فقه و حقوقِ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى هدف اساسى خويش را تحقق بخشيدن به اين وظيفه بزرگ قرار داده است، و در اين راستا تحقيقات متعددى را در زمينه هاى مختلف فقهى - حقوقى و دانش هاى وابسته به آن در دست انجام دارد.يكى از مباحث رشته حقوق جزا مسئله مجازات هاى بازدارنده و كيفيت و كميت آن ها و نحوه تناسب آن ها با جرم است، سير تاريخى تطور ديدگاه ها در اين زمينه نشان گر آن است كه در مجازات اعدام و نحوه اجراى آن -به ويژه با تكامل ابزار و صنعت- نظرات مختلف و بعضاً متناقضى ابراز شده است، تا آن جا كه برخى مجازات اعدام را مطلقاً مردود دانسته و حتى براى كسى كه قاتل چندين نفر مى باشد چنين مجازاتى را مناسب نمى دانند.در فقه اسلامى مجازات اعدام مجازاتى پذيرفته شده است و در مورد مجازات قصاص، آيه شريفه «و لكم فى القصاص حياةٌ يا اولى الألباب»تطبيق مى كند. جداى از اين نوع مجازات اعدام، مجازات حدى هم داريم كه در موارد نه چندان نادرى اجرا مى گردد. از سوى ديگر كيفيت اجراى آن از ديدگاه فقيهان و براساس ظاهر روايات مربوطه يكسان نمى باشد.تحقيق حاضركه به وسيله حجةالاسلام جناب آقاى محمدابراهيم شمس ناترى نگاشته شده است از نگاهى نو به اين مسئله كهن برخوردار است. نويسنده ضمن تحقيق انواع مجازات هاى اعدام و كيفيت آن در فقه شيعه بايك بررسى تطبيقى دراين زمينه ويژگى هاى فقه غنى اسلام را در مقايسه بامكاتب حقوقى بشرى نمايانده است.پژوهشكده فقه و حقوق مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى ضمن تشكر از محقق اين اثر اميدوار است طرح اين مباحث در بالندگى هر چه بيش تر فقه اسلامى و تعميق هر چه بيش تر مباحث حقوقى اسلام مؤثر افتد.پژوهشكده فقه و حقوقمركز مطالعات و تحقيقات اسلامى
1 - بقره(2) آيه 179.
