لبيك در صحنه ميثاق الهي، و فراخوان ابراهيم - صهبای حج نسخه متنی

فراتر از آنان، گروهي هستند كه دعوت «الله» را مي‏شنوند و به آن پاسخ مي‏گويند: (وللهِ علي النّاس حجُّ الْبَيْتِ من استطاع إليه سبيلاً)»[1]؛ كسي كه امكان و توان سفر حج را داراست بايد دعوت خدا را لبيك بگويد. چنين زائري كه جزء اوحدي از افراد باايمان است، به خدا پاسخ مثبت مي‏دهد و مي‏گويد: «لبّيك اللهم لبّيك... لبّيك ذاالمعارج لبّيك، لبّيك داعياً إلي دارالسلام لبّيك... لبّيك مرهوباً مرغوباً إليك لبّيك... »[2]. با اين تلبيه‏ها زائر بيت‏الله جواب فراخوان «خدا» را مي‏دهد. البته گرچه جواب خليل خدا هم جواب خداست و جواب خدا بدون جواب خليل او نيست، ليكن تفاوت در شهود زائر عارف بيت‏الله است.

پس تلبيه‏ها يكسان نيست؛ يعني ممكن است كسي بگويد: «لبّيك ذاالمعارج لبّيك»، اما در حقيقت به (وأذّن في الناس بالحجّ) لبيك مي‏گويد و دعوت خليل را اجابت مي‏كند، نه دعوت جليل را؛ زيرا هر گونه كه در عالم ميثاق الهي، خداي سبحان را پاسخ داده باشد، در مقام ظاهر هم لبيك مي‏گويد.

لبيك در صحنه ميثاق الهي، و فراخوان ابراهيم

همه انسانها دو بار لبيك مي‏گويند و اين دو لبيك در طولِ هم است. اين قضيه‏اي تاريخي نيست تا گذشته باشد بلكه همچنان ادامه دارد. خداي سبحان درباره صحنه نخست فرمود: به ياد آوريد آن صحنه ميثاق‏گيري را كه از شما تعهّد گرفتيم و حقيقت خودتان را به شما نمايانديم، آنسان كه ربوبيّت خداوند و عبوديّت خود را مشاهده كرده، به آن اعتراف كرديد:

(وإذ أخذ ربّك من بني ادم من ظهورهم ذُرّيّتهم وأشهدهم علي أنفسهم ألستُ بربّكم قالوا بلي)[3].

[1] ـ سوره آل عمران، آيه 97.

[2] ـ وسائل الشيعه، ج 9، ص 53. متن كامل اين تلبيه در صفحه 372 گذشت.

[3] ـ سوره اعراف، آيه 172.