يكى از ويژگى هاى مهم مكتب تشيع، استفاده از عنصر اجتهاد در گستره نصوص دينى است. اين ويژگى، سبب پويايى و تحرك هر چه بيش تر مكتب و نيز كسب توان مناسب در پاسخ گويى به موضوعات نوپيدا بوده و هست. تكامل و گسترش رشته هاى مختلف علوم اسلامى، از جمله دانش فقه، در پرتو همين عنصرِ اجتهاد و نيز تلاش دانش مندان و فقيهان بزرگ و زمان شناس صورت پذيرفته است.عصر حاضر به جهت ظهور عقايد و مكاتب مختلف بشرى، تحولات چشم گير علمى و صنعتى و نگاه نقادانه به دين و گسترش ارتباطات، مسئوليت عالمان دينى را دو چندان كرده است. عالمان و فقيهان بايد به نيكى چالش هاى نوين را دريابند، شيوه هاى استنباط را مهذب كنند، موضوعات جديد را پاسخ در خور دهند و ميراث كهن فقه شيعه را به زبان روز و متناسب با فهم و انتظار انسان سرگشته و نقاد امروز باز سازى نمايند تا از ره گذر اين تلاش، دين و فقه را در عرصه زندگى اجتماعى جوامع بشرى زنده و بالنده نگه دارند و مسئوليت دينى و تاريخى خويش را به بهترين وجه ايفا نمايند. انجام اين وظيفه، نيازمند نگاه بيرونى به مجموعه فقه، آشنايى با شيوه هاى مشابه استنباط و بررسى دقيق علوم وابسته به فقه، نظير اصول، رجال، درايه و ... مى باشد و بدون ترديد تلاشى به اين وسعت نيازمند بسيج جمعى محققان زبده و زمان شناس است.پژوهشكده فقه و حقوقِ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى «پژوهش گاه» هدف اساسى خويش را تحقق بخشيدن به اين وظيفه بزرگ قرار داده است، و در اين راستا تحقيقات متعددى را در زمينه هاى مختلف فقهى - حقوقى و دانش هاى وابسته به آن در دست انجام دارد.امروزه يكى از زمينه هاى قابل بحث رابطه علوم دينى سنتى با علوم جديد به ويژه علوم انسانى است، چه اين كه در برخى زمينه ها تشابه و گاه ارتباط وثيق مبنايى وجود دارد كه حوزه فقه و حقوق از آن جمله است. از بخش عبارات فقه كه بگذريم بخش هاى ديگر فقه كاملاً مرتبط با حقوق است و احياناً بعضى مواد قانونى دقيقاً برگرفته از فقه مى باشد، لذا رابطه مبانى و مسائل اين دو علم از جمله مباحثى است كه نياز به بررسى دارد.به همين منظور، تحقيق حاضر توسط محقق گرامى جناب حجةالاسلام مصطفى ميراحمدى زاده -با كمى منابع مستقل تحقيقى- به رشته تحرير در آمده است تا از ره گذر آن زمينه ارائه تحقيقات تطبيقى فقه و حقوق براى دانشجويان و طلاب محترم فراهم آيد.پژوهشكده فقه و حقوق ضمن تشكر از زحمات ايشان، اميدوار است كه اين تحقيق گامى در جهت شفاف تر شدن حوزه فقه و حقوق و رابطه آن دو محسوب گردد.
لطفا منتظر باشید ...
