بسم الرحمن الرحيم - رجعت نسخه متنی

بسم الرحمن الرحيم

مقدمه

«و اَنَّ رَجعَتَكم حَق لاشَكَّ فيها يَومَ لايَنفَعَ نَفساً ايمانُها لَم تكُن اَمِنت منِ قَبلُ»(1)گاه كه مطالعه اى در مختصات مذهب شيعه مى نمائيم، مى بينيم مواردى است كه در ميان فرق مسلمين كسى جز امتناع مكتب اهل البيت(ع) به آن معتقد بوده زيرا دشمنان به شدت سعى بر نفى آن و يا متهم نمودن معتقدين به آن مى نمايند، فى المثل در مباحثه اى كه به كرات با وهابيون در كشور عربستان مى نماييم خيلى به عنوان بدعت و منكرى كه ما از آن دم مى زنيم، ازمسئله رجعت ياد مى نمايند كه با طرح يكى دو آيه كريمخ از قرآن كريم، بدون جواب مانده و بحث و تشبه را به منزله اى ديگر مى برند!و آنگاه كه روايات اهل البيت(ع) را مى نگريم؛ براى نمونه امام حسن عسگرى (ع) فرمود: (علامات المومن خمس: صلاة احدى و خمسين (اى الفرائض اليوميه و هى سبع عشرة ركعة و النوافل اليوميه و هى اربع ثلاثون ركعة) و زيارة الاربيعن و التختم باليمين و تعفير الجبين بالسجود و الجهر بسم الرحمن الرحيم)(2). باز به مختصاتى در شيعه برمى خوريم كه فى الواقع، ديگران مصرابه برخلاف آن هستند حال چرا چنين است حكمت آن چيست آيا موارد ديگرى را نيز داريم و.......خالصه خيلى مفيد است كه محققين چنين سوالاتى را جواب بدهند، كه مجمع اله الرحمن نجوى و به اندازه مورد لزوم جواب گفته شده است.(3)بارى، در بحث انقلاب اسلامى و ريشه هاى آن در دانشگاه كه در محضر استاد حجة الاسلام و المسلمين دهقان (زيد غره) تلمذ مى نمائيم، بخشى از مختصات مكتب حقه پيش آمد، كه امر فرمودند درارتباط با مسئله رجعت به شكل مطالبى را تقديم نموده، از خداوند متعال توفيق و عزت تمامى خدمتگزاران به اسلام و قرآن را فرستاديم و نسبت به سهو و خطاى قلمى خويش پوزش مى طلبيم.قم، مطابق با يوم السعيد، 9 ربيع الاول شيخ مصطفى رنجبر شيرازى

فصل اول رجعت چيست

رجعت در لغت بمعناى بازگشت و در اصطلاح به معناى بازگشت عده اى از انسانهاى (مؤمن و فاسق) پس از مرگ به اين جهان، بعد از انقلاب جهانى حضرت حجة البن الحسن العسگرى (اوراح من سواه قداه) و قبل از قيام قيامت است كه از اعتقدات شيعه اماميه بوده و در روايات فراوانى (بلكه متواترى) از اهل البيت(ع) و نيزاز آيات قرآن در اثبات آن وارد شده است. مرحوم مى فرمايد: (خداوند سبحان عده اى از امت محمد(ص) را بعد از مرگشان زنده نموده (قبل از روز قيامت) و اين از مختصات مكتب آل محمد(ص) است و رجعت مربوط به كسانى است كه از مؤمنان خلص يا از منافقين فاجر بوده باشند(4)) و نيز مرحوم شيخ حر عاملى صاحب وسائل الشيعه نسبت به رجعت معتقد است كه رواياتش خارج از محدوده شمارش بوده بلكه متواتر معنوى است.(5)در كتاب لغتنامه دهخدا(6) از ظهور حضرت حجة(عج) و از نزول حضرت عيسى(ع) به عنوان رجعت ياد شده كه از نظر معناى لغوى صحيح و لكن اصطلاحاً صحيح نمى باشد. چرا كه خود آن نبى گرامى(ص) با نزول خويش در زمان ظهور پربركت حضرت حجةابن الحسن(عج) در مركب و در خدمت ايشان خواهد بود.فرمان اجراى رجعت، همانند فرمان ظهور، از طرف خداوند قادر مطلق صادر شده و عده اى از بندگان خالص خدا براى درك دولت كريمه حضرت مهدى (ارواح من سواه فداه) به امر الهى زنده مى شوند تا شاهد انتقام الهى از دشمنان حق و ولايت باشند، همان خدائيكه همه هستى را هم آفريده است: «قُل يُجيتها الّذى اَنتَناَهاَ اَوَّلَ َمرَّهٍ...»(7)در حقيقت رجعت، دورنماى رستاخيز در سراسر گيتى است كه هزاران انسان را كه از قرنها پيش در زير خاك مدفون شده اند، با يك فرمان جان مى بخشد و در محكمه الهى پيش از رستاخيز عملى شركت مى دهد، تا خود شاهد گرفتن حق مظلوم از ظالم باشند، و هنگامى كه زيربناى اين فرمان قدرت بيكران حضرت احديّت باشد، ديگر براى كسى جاى چون و چرا و چگونه باقى نمى ماند؛ زيرا خداوند اراده اش اين است كه برخى از انسانها را به جهان بازگرانده تا به آرزوى ديرينه خود رسيده و طعم و لذت حكومت حقّه را بچشند و از لذت زندگى در پرتو حكومت اسلامى برخوردار شوند و برخى از ستمگران خون آشام را بازگرداند، تا عبرت ديگران شوند و حق محرومان از آنها گرفته شود!آرى يكايك اهل البيت(ع) وبسيارى از انبياء و صالحين زنده مى شوند تا شاهد انتقام الهى از خون مظلوم و به ناحق ريخته شهداى كربلا و ديگر شهداى اسلام ار بدر و احد تا پايان غيبت كبرى باشند.1-2 - مجموعه آيات بسيارى در قرآن كريم به نحوى صريح و يا اشاره اى به رجعت دارد و مفسرين و محققين آنها را جمع اورى نموده اند، يكى از محققين قريب 70 آيه را تصريح در رجعت مى دان كه ما فقط اشاره اى به تمام آيات نموده و چند آيه را براى نمونه تشريح و از منابع تفسيرى اهل البيت(ع) به بيان آنها مى پردازيم:

1-2- آيات:

1- الذين يؤمنون بالغيب (بقره - 3)2- واذ اخذالله ميثاق النبيين لما أتيتكم...(آل عمران - 81) تفسير عياشى ج 1 ص 181 - تفسير نورالثقلين ج 1 3593- افغير دين الله يبغون... طوعاً و كرهاً وليه يرجعون(آل عمران - 83) بحار - ج 3 ص 50 - نورالثقلين ج 1 ص 3624- ولئن قتلتم فى سبيل الله اومتم...(آل عمران - 157) تفسير عياشى - ج 1 ص 202 - برهان ج 1 ص 3235- كل نفس ذائقة الموت.(آل عمران - 185- عياشى - ص 210 - صافى ص 374)6- و ان من اهل الكتاب الاليومنتن به قيل موته (نساء - 159)7- أذاكروا نعمةالله عليكم، اذجعل فيكم انبياء و جعلكم ملوكاً...(مائده - 20)8- يوم تأتى بعض آيات ربك...(انعام - 158)9- ولو أن أهل القرى آمنوا و اتقوا الفتحنا عليهم...(اعراف - 96)10- ان الارض لله يورثها من يشاء من عباده...(اعراف - 128)11- و من قوم موسى امة يهدون بالحق و به يعدلون(اعراف - 159)12- هو الذى ارسل رسوله... ينطهره على الدين كله...(توبه - 33)13- ان الله اشترى من المؤمنين...(توبه - 111)14- بل كذبوا بمالم يحيطوا بعلمه...(يونس - 39)15- ولو ان لكل نفس ظلمت ما فى الارض لافتدت به (يونس - 54)16- ولئن اخرنا عنهم العذاب الى امة معدودة ليقولنّ ما يحبسه (هود - 8)17- مسومة عند ربّك و ما هى من الظالمين ببعيد(هود - 83)18- و ذكرهم بايام الله (ابراهيم - 5)19- ربَّما يود الذين كفروا لوكانوا مسلمين (حجر - 2)20- قال ربّ فانظرنى الى يوم يبعثون قال فانّك من المنظرين الى يوم الوقات المعلوم( حجر - 37)21- فالذين لا يؤمنون بالاخره قلوبهم منكرة و هم مستكبرون(نحل - 22)22- و اقسموا بالله جهدايما نهم لايبعث الله من يموت بلى وعداً عليه حقاً...(نحل - 38)23- ثم رددنا لكم الكرة و امددناكم با عوال و بينن و جعلناكم اكتر نصيراً(اسراء - 6)24- و من كان فى هذه اعمى، فهو فى الاخرة اعمى و اضق سبيلاً(اسراء - 72)25- قل من كان فى الضلالة قلبمدوله مدّاً حتى اذا رأواما يوعدون اما العذاب و اما الساعة...(مريم - 7526- كل نفسه رائقه الموت(انبياء - 35)27- و جرام على قرية اهلكناها انهم لايرجعوم(انيباء - 95)28- و لقد كتبنا فى الدبور من الذكر ان الارض يرثها عبادى الصالحون(انبياء - 105)29- حتى اذا فتحنا عليهم با باذاعذاب شديد اذاهم فيه مبسلون(مؤمنون - 7730- وعدالله الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات لستغلفنكم فى الارض... و ليمكنن لهم دينهم...(نور - 55)31- ان نشأ ننزل عليهم من السماء آية فظلت اعنا قهم لها خاضعين(شعراء - 4)32- واذا وقع القول عليهم اخرجنا لهم دابة من الارض تكلمهم ان الناس كانوا بآياتنا لايوقنون(نمل - 82)33- و يوم فحشر من كل امة فوجاً ممن يكذب باياتنا فهم يوزعون(نمل - 83)34- سيريكم آياته فتعرفونها(نمل - 93)35- و نويدان نمن على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين(قصص - 5)36- أفمن وعدناه و عداً حسناً فهم لاقيه(قصص - 61)37- ان الذى فرض عليك القرآن لرادك الى معادٍ(قصص - 85)38- ولنذيقنهم من العذاب الادنى دون العذاب الاكبر لعلهم يرجعون(سجده - 21)39- قل يوم الفتح لاينفع الذين كفروا ايمانهم و لاهم ينظرون(سجده - 29)40- و ما ارسلناك الا كافة للناس بشيراً و نذيراً(سبا - 28)41- قالوا يا و يلنا من بعثنا من مرقدنا(يس - 52)42- قالوا ربنا امتنا اثنقين و احييتنا الثنقين فاعتوفنا بذلوبنا فهل الى خروج من سبيل (مؤمن - 11)43- انا لنصر رسلنا والذين آمنوا فى الحيوة الدنيا و يوم يقوم الاشهاد(مؤمن - 51)44- ويريكم آياتة فانى آيات الم تنكرون(مؤمن - 81)45- وترى الظالمين لما رأوا العذاب يقولون هل الى مود من سبيل (شورى - 44)46- فارتقب يوم تأتى اسماء بدخان مبين يغشى الناس(دخان - 10)47- و وصينا الانسان بوالديه احساناً حملته امه كرماً و وصيته كرهاً(احقاف - 15)48- قاللذين آمنوا يغفروا للذين لايرجون ايام الله يجزى قوماً بماكانوا يكسبون(جاثيه - 14)49- واستمع يوم ينادى المناد من مكان قريب يوم يسمعون الصيحة بالحق ذالك يوم الخروج(ق - 41 و 42)50- يوم تشقق الارض عنهم سراعاً ذالك حشر علينا يسير(ق - 43)51- يوم هم على النار يفتنون ذوقوا فتنتكم هذا الذى كنتم به تستعجلون(ذاريات - 14 و 13)52- و فى السماء دزقكم و ما توعدون(ذاريات - 22)53- و ان للذين ظلموا عذاباً دون ذالك و لكن اكثرهم لايعلمون(طور - 47954- مهطعين الى الدّاع يقول الكافرون هذا يوم عسر(قمر - 8)55- يا ايها الذين آمنوا لاتتولّوا قوماً غضب الله عليهم قدئيسوا من الاخرة...(مستحنه - 13)56- سنسمه على الخرطوم(قلم - 16)57- تعرج الملائك ء والروح اليه كان مقداره خمسين الف سنة(معراج - 4)58- حتى اذا وأوا ما يوعدون فسيعملون من اضعف ناصراً و امل عدداً(جن - 24)59- يا ايها مدثّر هم فأنذر(مدثّر - 1 و 2)60- نذيراً للبشر(مدثّر - 36)61- يوم ينفخ فى المثور فتأتون أفواجاً(نبا - 18)62- يوم ترجف الراجفة تتبعها الرادفة(نازعات - 6)63- قالوا تلك اذاً كرةُ خاسرة(نازعات - 12)64- ثمّ انا شاه أنشره كلّا لمّا يقض ما أمره(عبس - 22 و 23)65- و انّه على رجعة لقادر(طارق - 8)66- فمهّل الكافرين أمهلهم رويداً(طارق - 16)67- والشمس و فنيها و القمر ادا تليها والنّهار اذا جلّيها و اللّيل اذا يغشيها(الشمس - 4)68- فد مدم عليهم ربّهم بدنبهم فسوّيها(الشمس - 14)69- ولاآخره خير لك من الأولى(الضحى - 4)70- كلّا سوف تعلمون ثّم كلّا سوف تعلمون(تكاثر - 3 و 4)

پايان آيات اثبات كننده رجعت

2-2- شرح و تبيين چند آيه از آيات ذكر شده:

چون شرح و بسط همه آيات خارج از دايره محدود اين نوشتار است. لذالك به تبيين چند آيه از مواردى كه تصريح بيشترى در مورد رجعت دارند، بسنده مى شود:1- هو الذى ارسل رسوله بالهدى و دين الحق ينطهره على الدين كله و لوكره المشركون(8) اين وعده الهى تاكنون تحقق نيافته است و بدون ترديد بايد روزى تحقق پيدا كند، چرا كه خداوند سبحان هرگز از وعده هاى خويش تخلف نمى كند.امام باقر(ع) در روايتى مى فرمايد: اين آيه در رجعت تحقق خواهد يافت.(9)امام صادق(ع) از رجعت حضرت امير(ع) سخن مى گويد و توضيح مى دهند كه براى آن حضرت چندين رجعت است و در پايات مى فرمايد: (خداوند فرمانروايى همه جهان را از روز آفرينش جهان تا روز انقضاى عالم به رسول اكرم(ص) عطا مى فرمايد و وعده خود را عملى مى سازد كه در قرآن كريم وعده فرموده او را بر تمام اديان جهان پيروز گرداند؛ اگر چه مشركان دوست ندارند).(10)2- ان الله اشترى من المؤمنين انفسهم و اموالهم بان لهه الجنة بقاتلون فى سبيل الله فيقتلون و يقتلون امام زين العابدين(ع) رهسپار مكه معظمه بود كه در راه با (عباد بصرى) برخورد كرده عباد عرض كرده مى بينم كه جهاد را با آن همه مشقت و رنج رها كرده اى و به سوى حج و تن آساى آن روى آورده اى در حاليكه خداوند مى فرمايد: (ان الله اشترى...) امام زين العابيدن(ع) در جواب او مى فرمايد: آيه را تا آخر بخوان عباد بصرى ادامه داد:(التائبون العابدون الحامدون السائحون الراكعون الساجدون الامروم بالمعروف و...)(11)آنگاه حضرت فرمود: (هرگاه سپاهيانى با اين اوصاف پيدا كرديم جها با آنها از حج خانه خدا برتر است).(12)امام باقر(ع) با اشاره به اينكه اين آيه در مورد رجعت است خود معناى آن فرمود: (هر مومنى كشته شود برمى گردد تا در بستر بميرد و هر كس در بستر بميرد برمى گردد تا كشته شود، اين قدرت پروردگار است و هرگز انكار نكن).(13)زراره مى گويد دوست داشتم درباره رجعت از امام باقر(ع) سوال كنم، به شكل غيرمستقيم چنين سوال كردم:- جانم به فدايت، به من خبر ده از كسيكه كشته مى شود، آيا او مرده است فرمود:

- نه مرگ مرگ است و قتل قتل. گفتم

- بالاخره كسيكه كشته مى شود مى ميرد. فرمود:- اى زراره! گفتار خدا حق است كه ميان مرگ و قتل فرق مى گذارد و مى فرمايد: (اَنَان مات او قَتِلَ)(14) و در جاى ديگر مى فرمايد: (وَلَئِن مُتَّم أَو قُتَلِتَم لَاتى الله تُخشَرون)(15) و مى فرمايد: (ان الله اشترى من المؤمنين انفسهم و اموالهم بان لهم الجنة)(16) عرض كردم:خداى تبارك و تعالى مى فرمايد: (كل نفس ذائقة الموت)(17) آيا كسيكه كشته مى شود طهم مرگ را نمى چشد- فرمود: كسيكه با شمشير كشته مى شود همانند كسى نيست كه در بستر بيمارى بميرد. كسيكه كشته مى شود به ناگزير بايد برگردد تا طهم مرگ با بچشد.(18)3- ولئن اخرنا عنهم العذاب الى امة معدودة ليقولنّ ما يحبسه ألايوم يأتيهم ليس مصروفاً عنهم و حاق بهم ما كانوا به يستهرئون)(19)در احاديث اهل البيت(ع) تصريح شده كه منظور از عذاب در اين آيه، عذاب آخرت نيست، بلكه دست انتقام الهى است كه در رجعت از آنها انتقام خواهد گرفت و پيش از آخرت آنها را به سزاى كردار خويش خواهد رسانيد.امام صادق(ع) در تفسير آيه فرمود: (منظور از - عذاب - خروج حضرت قائم(عج) است و منظور از - امة معدودة - اصحاب اوست كه به تعداد اهل بدر هستند.)(20) (يعنى كادرهاى اصلى حضرت عددشان 313 نفرند.)على بن ابراهيم(رض)در تفسير خويش در معناى آيه مى فرمايد: اگر در دنيا آنها را مهلت دهيم آنها از لذايذ دنيوى برخوردار مى شوند تا وقتكه قائم(عج) خروج كند، در آن وقت آنها را برمى گردانيم و به كيفر كردارشان مى رسانيم. آنها كه مى گويند (مايَجلِسُهُ) منظورشان اين است كه چه باعث شده قائم(عج) ظهور نمى كند و آنرا از روى اتسهزاء مى گويند و به زودى به كيفر استهزاء خويش خواهند رسيد، همانطور كه خداوند وعده داده است.(21)4- (وذكر هم بايام الله)(22)امام باقر(ع) فرمود: (ايام الله عزّ و جّل ثلاثه، يوم يقوم القائم، ويوم اكرة و يوم القيامة - روزهاى خداوند سه روز است 1- روز قيام قائم(عج) 2- روز رجعت 3- روز قيامت)(23)5- (قال رب فانظرنى الى يوم يبعثون قال فانك من المنظرين، الى يوم الوقت المعلوم).(24)به تعبير مردم علامه طباطبائى(رض) در شرح آيه كه شيطان از خداوند تا روز قيامت مهلت مى خواهد، خداوند تعالى او را تا روز معين مهلت مى دهند، كه قطعاً اين روز غير از روز قيامت است؛ آنگاه كسانى را كه تعبير به نفحه اولى نموده اند را نيز رد مى نمايند و مى فرمايد: اين روز روزى است كه خداوند متعال اجتماع بشرى را اصلاح، ريشه فسار را قطع و ديگر كسى جز خدا را نخواهد پرستيد كه آنروز پايان مهلت ابليس است.(25) كه فى الواقع همان رجعت است كه پيامبرگرامى(ص) و فرزندانش در كنار اميرالمومنين(ع) حكومت مى كنند و مطابق فرمايش امام صادق(ع) كه فرمود: (آرى روز وقت معلوم، روزيست كه رسول اكرم(ص) او را (ابليس) بر روى سنگى در بيت المقدّس سر مى برد)(26)6- (ثم رددنا لكم الكرة عليهم و أمددناكم باموال و بنين و جعلناكم اكثر نفيراً)(27)امام صادق(ع) در روايت مفصلى در توضيح تبيين اين آيه اشاره به رجعت مى فرمايند و مى فرمايند: (و منظور از اينكه مى فرمايد: شما بر ضد آنها دوست داريم، رجعت امام حسين(ع) است كه با هفتاد نفر از يارانش كه كلاه خودهاى دو روى طلا بر سر دارند، و به مردم اعلام مى كنند كه اين حسين(ع) است كه خارج شده است، تا مؤمنان در مورد او دچار شك و ترديد نشوند و... و در آنگاه اجل حضرت مهدى(ع) فرا مى رسد و ديده از جهان فرو مى بندد. سپس امام حسين(ع) او را غسل و كفن وضوط مى كند و به خاك مى سپارد، كه هرگز امام را جز امام غسل نمى دهد.(28)سلمان از رسول اكرم(ص) حديث مفصلى را نقل مى كند كه پس از ذكر اسامى 12 امام(ع) از پيامبر سوال مى كند كه چگونه آنها را درك كنم... حضرت فرمود: تو آنها را درك خواهى كرد... سپس فرمود، بخوان آيه را كه فرمود: (فاذا جاء و عداوليهما... ثم رددنا لكم الكرة عليهم...) مسلمان مى گويد اشك شوق ريختم و به شدت گريستم و به حضرت عرض كردم، آيا شما با من پيمان مى بنديد فرمود آرى سوگند به خدائى كه محمد(ص) را به رسالت برانگيخت اين پيمانى از طرف من و على و فاطمه و حسن و حسين و 9 امامرحوم (از نسل حسين) براى تو و همه كسانيكه از ما هستند و با ما هستند و در راه ما مورد ستم قرار گرفته اند.(29)و نيز على بن مهزيار يكى از نيك بختانى است كه سعادت تشرف به پيشگاه حضرت بقية ا... الاعظم(عج) را پيدا كرده و... و تفصيلاً از خود حضرت جريان ظهور خويش را مى شنود و... تا آنجا كه مى فرمايد: به مدينه مى آيم و جسد آن دو را در مى آورم و... على بن مهزيار پرسيد: سپس چه حوادثى روى مى دهد سرور منفرمود: (رجعت، رجعت، رجعت) آنگاه آيه فوق الذكر را تلاوت فرمود.(30)7- (و يوم نحشر من كل امه فوجاً ممّن يكذّب باياتنا فهم يوزعون).(31)يكى از روشن ترين آيات مرتبط با رجعت همين آيه است چرا كه اين آيه بعد از آيه (دابة الارض) نازل شده كه باتفاق شيعه و سنى قبل از قيامت است كه علامه طباطبائى(رض) مى فرمايد: اين آيه به صراحت مبين آن است كه برانگيخته شدن قبل از قيام قيامت است و اگر نباشد تاويل نمى باشد.(32)از محضر امام صادق(ع) در مورد آيه سوال شد فرمود: مردم در اين زمينه چه مى گويند گفتم: آنها مى گويند: اين آيه در مورد قيامت است. فرمود: آيا خداوند در روز قيامت گروهى را بر مى انگيزد و گروه ديگرى را فرو مى گذارد! اين آيه در مورد رجعت است و اما آيه قيامت اين آيه است: (و حشرناهم فلم نغادر منهم احداً)(33) و نيز آنحضرت در تفسير آيه فرمود: تنها كسى كه در رجعت برمى گردد كه مومن خالص و يا كافر خالص باشد.(34)نظر به اينكه اين آيه همانطور كه بيان شد از صريح ترين آيات مربوط به رجعت است، مفسرين و محققين بزرگ در اين مورد اقدام به جمع آورى روايات در تشريح اين آيه اقدام نموده اند، فى المثل مهم سيد مرتضى(رض) در كتاب محكم و به مرحوم طبرى در تفسير مجمع البيان، مرحوم فيض كاشانى در تفسير صافى خويش، و مرحوم حرعاملى(رض) در كتاب پر ارج خويش يعنى (الايفاظ) آورده است. (ص 5)8- (قالوا ربنا امتنا اتينين واجييتنا آثتين، فاعترفنا بذنوبنا، فهل الى خروج من سبيل)(35) اگرچه مفسيرين در تفسير دو مرگ و دو زندگى غالباً دچار اضطراب شده اند و بعضاً تفسير غير معتبرى از آيه نموده اند (كه يا در قبر زنده مى شود كه به نيكر و منكر پاسخ بگويد و يا...) ولى با وجود روايات فراوانى و ممشيصضاى كه از ائمه(ع) موجود است همگى دال بر اين است كه اين آيه مربوط به رجعت است.(36)امام رضا(ع) در تفسير اين آيه فرمود: به خدا سوگند اين آيه در مورد رجعت است.(37) و نيز سيد حميدى در نزد منصور روايتى با اين آيه بر اثبات رجعت استدلال نمود.(38)امام باقر(ع) مى فرمايد: اين آيه منحصراً در مورد گروههائى است كه بعد از مرگ رجعت مى كنند و اين گفتگو در روز قيامت واقع مى شود.(39)

فصل سوم: رجعت در ميان امم پيشين

يكى از قوى ترين برهانها بر امكان هر چيزى وقوع آن است، و ما در اين فص به موارد متعددى اشاره نموده و فقط يك مورد آنرا براى نمونه توضيح و تشريح مى نمائيم. و اگر در گذشته چنين امكانى در مورد رجعت بوده باشد احتمال امتناع آن از اين رفته و ممكن بودن امر رجعت قطعى مى شود. همه اينها مضافاً به آيات و رواياتى است كه در كتب مقبره و در قرآن كريم نقل شده است.1- رجعت 70 نفر از برگزيدگان قوم حضرت موسى(ع) كه به صاعته الهى از بين رفتند، آنگاه به خواهش حضرت از خداوند زنده شدند.(ثم بعثناكم من بعد موتكم لعلكم تشكرون)(40)2- حادثه گاو بنى اسرائيل - در مورد قتل فردى از اين قوم كه بالاخره قسمتى از بده اين گاو را به بدن مقتول مى زنند و او به قدرت الهى زنده مى شود و...(واز قتلتم نفساً فادّار أتم فيها... كذالك يحيى الله الموتى...)(41)3- داستان قومى كه از ترس طاعون از وطن خويش گريختند و به مدت طولانى مردند و به سبب دعاى يكى از پيامبران به نام - حزقيل(ع) - زنده شدند و روزگارى زندگى كرده، دوباره مردند. (الم الى الذين خرجوا من ديارهم و هم ألوف حذر الموت فقال لهم الم موتوا، ثم أحياهم...)(42)غدير از الاغ پياده شد و زنبيلهاى انجير و انگور را پهلوى خود گذاشت و در فكر اين مردگان بود كه خداوند در اين حال روح او را قبض نمود و صد سال در آنجا بود و بعد از صد سال خداوند او را زنده كرد. چون دوباره زنده شد، خيال كرد از خوابى طولانى بلند شده است، لذا دنبال الاغ خويش و انگور و انجير گشت.فرشته اى به سوى او آمد و پرسيد: اى عزير! در چه مدت اينجا بودى گفت: يكروز يا قسمتى از آن فرشته گفت بلكه تو صد سال است در اينجا كرده اى... بالاخره عزير به شهر آمد و به كسان خودش گفت كه من عزير هستم، آنها باور نكردند. از حضرت امير(ع) روايت است آنگاه كه عزير از منزل بيرون رفت، 50 ساله بود و همسرش حامله، پس از بازگشت فرزند خودش را در سن 100 سالگى ديد.(43) و نيز يكى از خوارج به نام ابن كوّا (عبدالله بن ابى بكر يشكرى) كه از حضرت در مورد مردى سوال كرد كه از پدرش بزرگش است، حضرت با اشاره به داستان عزير، به رجعت استدلال فرمودند و آيه كريمه سوره بقره/ 259 را قرائت فرمود: (او كالذى مَرَّ على قريةٍ، و هى خاوية على عروشها، انى يحى هذا الله بعد موتهافاماته الله ماة عام ثم بعثه. قال: كم بعثت قال: بثت يوماً او بعض يومٍ...).و نيز علماى بزرگ شيعه در طول چهارده قرن در كتب تفسيرى و عقيدتى خويش به آن استناد نموده اند از ان حكله شيخ طوسى در تبيان - شيخ مفيد در اجويه مسائل عكبريه، شيخ صدوق در اعتقادات، شيخ طبرسى در احتجاج، و شيخ حرعاملى در ايقاظ و... .(44)5- داستان حضرت ابراهيم(ع) در زنده شدن 4 پرنده بر قله چند كوه و... (وازقال ربِّ ارنى كيف تحيى الموتى، قال... فخذا اربعة من الطير...)(45)6- داستان زنده كردن حضرت عيسى(ع) چند مرده را... (...و ابرتى الاكمه و الابرص و احيى المواتى باذن الله...)(46)7- داستان مشهور اصحاب كهف...(قال قاتل منهم، كم لبثتم قالوا لبتنا يوماً او بعض يوم...)(47)8- داستان برگرداندن فرزندان حضرت ايوب(ع) پس از مرگشان به قدرت الهى و... (و ايوب اذنانى ربّه... فاستجلب له فلشفنا ما به من فُرٍّ واتيناه اهله و...)(48)9- داستان زنده شدن فرزند پادشاه انطاكيه توسط دو پيامبر در زمان حضرت عيسى(ع) كه براى تبليغ مردم انطاكله به آنجا رفته بودند و استدلال اين آيه به رجعت و زنده شدن دوباره (واذ ارسلنا اليهم اثنين فكذبوهمافعززنا ثباتٍ فقالوا انا اليكم رسطون).(49)و بالاخره مهم حرعاملى(رض) در كتاب اليقاظ 70 مورد از موارد رجعت در امم را نقل فرموده است.(50)

فصل چهارم رجعت در ادعيه و زيارت

اگرچه جا داشت قبل از ذكر ادعيه، رجعت در روايات را مورد بررسى قرار بدهيم ولكن چون مبناى اين نشوتار اختصار است و گنجايش چنين بحثى را ندارد، لذالك فصلى را در اواخر اين مقوله ضميمه نموده ايم كه از بانك اطلاعات اسلامى، كليه مواردى كه در كتاب پرارج بحارالنوار مرحوم مجلسى(رض) به لغت الرجعة اشاره شده از كامپيوتر استخراج نموديم و براى نمونه ضميمه اين جزوه نموده ايم كه طالب تكميلى اين مبحث، طبعاً به هم خانواده هاى اين لغت، و نيز به كلمه الكرة در بحار نيز بايد مراجعه نمايد، تا تمامى روايات بحارالنوار و نيز در كل كتب اربعه در همين موارد را بيابد.ولكن يكى از عاليترين منابع عقديتى مذهب حقه شيعه دعاها و زيارتهاى وارده از ائمه معصومين(ع) در مورد رجعت است كه به مواردى از آن اشاره مى نمائيم.1- زيارت جامعة:الف: (معترف بكم، مؤمِن باياتكم، مصدّق برجعثكم، منتظر لامركم، كرثقب لدولتكم...)ب: (وجعلنى ممّن يقتلص آثاركم، وسيلك سبيلكم و تهيدى مهداكم و يحشر فى زمرتكم، ريكرّ فى رجعتكم و يمّلك فى دولئكم و...)2- در زيارت پيامبر(ص) از مكان بعيد (اِنّى كمِنَ القاتلين بفضلكم، مُتِرّ برجعتكم، لااُنكِرة لله قدرةً و لاازعَم اِلّا ماشاءالله).(51)3- زيارت امام حسين(ع) - ابوبصير از امام صادق(ع) چنين روايت مى كند: (انّى من المؤمنين برجعتكم)(52) و نيز در توضيح خاصه امام حسن عسگرى(ع) برو وليكن (قاسم بن علاء همدانى) در مورد روز 3 شعبان مى فرمايد: (المدودة لانصرة يوم الكراة)(53)و نيز در زيارت وارث و زيارت اربعين امام حسين(ع) و زيارت حضرت ابوالفضل(ع) و نيز در زيارت حضرت ولى عصر(اواحنافداه) در روز نيمه شعبان، و زيارت آل ياسين، و زيارت رجبيّه و نيز زيارت وداع امام حسين(ع) و در دعاى عهد و... تصريحاً به رجعت ائمه هدى (عليهم افضل صلوات المصلين) اشاره شده است.

فصل پنجم: چه كسانى در رجهت برمى گردند

امام صادق(ع) در اين رابطه مى فرمايد: (رجعت همگانى نيست، بلكه اختصاصى است، تنها كسانى رجعت مى كنند كه مؤمن خالص باشند، يا مشرك خالص.)(54)حال به طور خلاصه، با تحثيث و تفصص در روايات و كتب مربوطه فقط اسامى بعضى از كسانى كه در رجعت برمى گردند در اينجا ذكر مى شود (بدليل طولانى شدن نوشتار):1- محسن بن على(ع) و قاتل او قنفذ. (دلائل الاماثه - ص 297 - به نقل از امام صادق(ع) )2- امام حسين(ع) و اصحابش و يزيد و اصحابش. (بحار - ج 52 ص 314)3- كليه كسانى كه به آل محمد(ص) ظلم كرده اند. (دلايل الاماثه- ص 247)4- پيامبران: طبق بعضى روايات در تفسير آيه 81 سوره آل عمران، همه پيامبران در ايام رجعت باز مى گردند كه بعضاً در مورد بعضى از آنان در روايات خامثه اشاره شده است (مثلحضرت اسماعيل - عيسى - حضر - رسول اكرم(ص) )5- ائمه اطهار(ع): طبق روايات همه ائمه اطهار(ع) بر مى گردند و نسبت به بعضى روايات زيادى موجود است. (مثلاً اميرالمؤمنين(ع) - امام حسن(ع) - امام حسين(ع) )6- اصحاب پيامبر(ص) و ائمه(ع): طبق روايات دو گروه از اصحاب در رجعت باز مى گردند 1- ظالمين از آنها 2- صالحين از آنها مثل (سلمان - مقدار - جابر - ابودجانه انصارى - مالك اشتر - مفضل بن عمر - حمران بن اعينى و...)7- موارد ديگر مثل: (مؤمن فرعون و يوشع بن نون و اصحاب كهف و...)

فصل ششم چند نكته

نكته اول: در جواب اين سوال كه آيا رجعت اختيارى است يا اجبارى

مى توان پس از تحقيق در مجموع آيات و روايت چنين استنباط نمود كه در مورد كفار و ظالمين اجبارى است ولكن در مورد صالحين و مؤمنين اختيارى است، اگرچه هيچ مؤمنى پيشنهاد رجعت را رد نمى كند، به همين دليل امام صادق(ع) مى فرمايد: (هنگامى كه حضرت ولى عصر(عج) قيام كند، مامورين الهى در قبر با اشخاص مؤمن تماس مى گيرند و به آنها مى گويند: اى بنده خدا، مولايت ظهور كرده است، اگر مى خواهى كه به او بپيوندى آزاد هستى، و اگر نمى خواهى در نعمتهاى الهى متنعم باشى و بمانى باز هم آزاد هستى.)(55)

نكته دومشبهات در مورد رجعت

چون شبهات زيادى بر رجعت وارد شده و اگر ما بخواهيم اين گونه شبهات را (از قبيل تناسخ - بازگشت فعل به قوه - اجماع متقول - خبر واحد - اجتماع دو امام و...) در اين جزوه پاسخ دهيم، خارج از هدف اين جزوه است، لهذا و باذن الله در قسمت بعدى اين نوشتار به اين سبهات تفسيراً پاسخ خواهيم داد و الّا به كتب علماى بزرگوار مثل الايقاظ و... مراجعه شود.والسلام على بن من اتتبع الهدى و جعلنا الله من الصالحين الخالصين الراجعين وفى دولة

اهل البيت(ع)

روز ولادت نبى اكرم(ص) 17 ربيع الاول - قم المقدسه سال 1416. ه. ق.

بحارنامه

1- البحار ج 1 ص 16 بيان بغيره و كتاب المحتضر و كتاب الرجعه نه ايضا2- البحار ج 1 ص 34 بيان الاولان مشتملان على اخبار غريبه فى الرجعه و احوال القائم ع و الكتاب الثالث متضمن لذكر3- البحار ج 2 ص 70 روايه 26 باب 13 روايه سالت ابا جعفر ع عن الامور العظام من الرجعه و غيرها4- البحار ج 3 ص 166 روايه 1 باب 5 بيان اشاره الى ما يعرض المتحيره من الرجعه و الاستقامه و الاقامه و قوله ع و اخذها5- البحار ج 6 ص 134 روايه 34 باب 4 روايه ثم عاش بعده فسال الرجعه فاسعف بطلبته 6- البحار ج 6 ص 210 باب 8 بيان الموت سالوا الله تعالى عند ذلك الرجعه الى دار التكليف فيقول احدهم 7- البحار ج 6 ص 210 باب 8 بيان

اى مساله الرجعه

8- البحار ج 6 ص 253 روايه 87 باب 8 روايه فاما ما سوى هذين فانه يلهى عنه و قال فى الرجعه 9- البحار ج 9 ص 239 روايه 138 باب 1 روايه

قال عذاب الرجعه بالسيف قوله

10- البحار ج 9 ص 244 روايه 147 باب 1 روايه

قال هو قيامه فى الرجعه ينذر فيها

11- البحار ج 10 ص 144 روايه 5 باب 9 روايه ايها الناس اسمعوا و عوا و اتقوا الله و راجعوا و هيهات منكم الرجعه الى الحق و قد صارعكم النكوص و خامركم الظغيان و الجحود12- البحار ج 11 ص 13 باب 1 بيان

عن ائمتنا ع ان النصره فى الرجعه

13- البحار ج 11 ص 27 روايه 15 باب 1 روايه و هو فى الرجعه اذا رجع رسول الله و الائمه ع 14- البحار ج 11 ص 27 روايه 15 باب 1 روايه

قال ذاك و الله فى الرجعه

15- البحار ج 11 ص 27 روايه 15 باب 1 روايه

و ذلك فى الرجعه

16- البحار ج 11 ص 27 روايه 17 باب 1 روايه و على الله تمام الثالثه و تمام اثالثه فى الرجعه 17- البحار ج 13 ص 200 باب 7 بيان

و استدل بها على جواز الرجعه

18- البحار ج 13 ص 243 روايه 50 باب 7 بيان بل انما يحصل ذلك فى الرجعه كما ان السبعين ماتوا ثم رجعوا بدعاء موسى ع 19- البحار ج 13 ص 243 روايه 50 باب 7 بيان او يقال انه يكفى عصتهم بعد الرجعه و فيه اشكال و يابى عن اكثر الوجوه ما20- البحار ج 13 ص 36 روايه 32 باب 10 بيان

ص اى بعد الهجره او فى الرجعه

21- البحار ج 14 ص 3 روايه 6 باب 1 روايه و اخبار الرجعه و ذكر القائم ع لقوله 22- البحار ج 14 ص 350 روايه 13 باب 24 بيان ان يكون الوجه الاول مبنيا على الرجعه فلايكون مختصا باهل الكتاب الموجودين فى ذلك الزمان 23- البحار ج 15 ص 244 روايه 46 باب 2 غيرمعصوم

اخف الوقفه و عجل الرجعه

24- البحار ج 16 ص 96 روايه 34 باب 6 روايه

هو قيامه و عجل الرجعه

25- البحار ج 18 ص 390 روايه 97 باب 3 بيان الذين كذبوا الرسل او الحزاب فى الرجعه و يحتمل ان يكون اشاره الى عزوه الاحزاب 26- البحار ج 19 ص 320 روايه 74 باب 10 بيان العدد فى كتال الغيبه و باب الرجعه 27- البحار ج 20 ص 40 باب 12 بيان و من معه باروحاء و اجمعوا الرجعه الى رسول الله ص و قالوا اصبنا جل 28- البحار ج 20 ص 99 روايه 28 باب 12 بيان لهم ابغلوا محمدا انى اردت الرجعه الى اصحابه لاستاصلهم و اوقر لكم ركابكم زبيبا اذا29- البحار ج 21 ص 176 روايه 9 باب 28 بيان اى اذكركم الله فى اكراه و الرجعه اليه او اسالكم الكره 30- البحار ج 22 ص 176 باب 37 بيان ما بدا لنا فمتى ما اردنا الرجعه رجعنا فنزلت فينا ما نزلت فى الحارث فلما فتح 31- البحار ج 22 ص 99 روايه 53 باب 37 روايه

يعنى الرجعه

32- البحار ج 22 ص 241 روايه 4 باب 4 بيان و ليقيمن احد اى القائم فى الرجعه كما سياتى و المراد بفلان طلحه كما مر ما33- البحار ج 23 ص 337 روايه 5 باب 20 بيان

وفاقتهم ع فى زمانه ع الرجعه

34- البحار ج 24 ص 72 روايه 6 باب 30 روايه

قال فى الرجعه

35- البحار ج 24 ص 313 روايه 18 باب 67 بيان فى القيامه الكبرى داله بباطنها على الرجعه الصغرى و لما كان فى زمن القائم ع يرد36- البحار ج 24 ص 334 روايه 58 باب 67 بيان فان اساعه ظهرها القيامه و بطنها الرجعه كما سياتى و لما ردد الله تعالى ما يوعدون 37- البحار ج 24 ص 351 روايه 69 باب 67 روايه

و قيام القائم و الرجعه

38- البحار ج 24 ص 366 روايه 92 باب 67 بيان تمام الثالثه و تمام الثالثه فى الرجعه 39- البحار ج 25 ص 108 روايه 8 باب 2 بيان الاول انه ليس فى اكثر اخبار الرجعه التصريح باجتماعهم فى عصر واحد فلا تنافى بل ظاهر40- البحار ج 25 ص 108 روايه 8 باب 2 بيان بعض علمائنا فى كتاب كتبه فى الرجعه ان للقائم ع ايضا رجعه موته فيتحمل ان 41- البحار ج 5 ص 108 روايه 8 باب 2 بيان ان يكون مورد الخبر الموت بعد الرجعه و يويده الاخبار الكثيره الداله على ان لكل من 42- البحار ج 25 ص 108 روايه 8 باب 2 بيان مات فى تلك الحياه يقتل فى الرجعه و ان قتل فى تلك الحياه يموت فى الرجعه 43- البحار ج 25 ص 108 روايه 8 باب 2 بيان بين الاخبار اذ الظاهر ان زمان الرجعه ليس زمان تكليف فقط بل هو44- البحار ج 25 ص 109 روايه 8 باب 2 بيان الثالث ان اخبار الرجعه اكثر و اقوى من تلك الاخبار فلا ينبغى ردها و الاخذ بهذه 45- البحار ج 25 ص 135 روايه 6 باب 4 روايه فقال المامون يا ابا الحسن فما تقول فى الرجعه 46- البحار ج 25 ص 303 روايه 67 باب 10 بيان قوله ع ع ه رمز عن الرجعه اى انه حدثهم عن ابيه جده بالرجعه عند47- البحار ج 25 ص 308 روايه 74 باب 10 بيان

الرجعه

1- البحار ج 25 ص 308 روايه 74 باب 10 بيان

قوله فى الاجله اى فى الرجعه

2- البحار ج 26 ص 103 روايه 6 باب 4 بيان احوالها والجنه و النار و الرجعه و قيام القائم ع و نزول عيسى ع و3- البحار ج 27 ص 89 روايه 41 باب 4 بيان دولته و دوله ولده ع فى الرجعه او فى القيامه كما قال تعالى 4- البحار ج 27 ص 93 روايه 52 باب 4 بيان القرابه من الائمه و النصر فى الرجعه و الظفر على الاعادى فى الدنيا و الاخره و5- البحار ج 27 ص 93 روايه 52 باب 4 بيان و الاخره و كذا التمكين فى الرجعه و السرور عند الموت و فى الاخره 6- البحار ج 27 ص 268 روايه 17 باب 16 بيان بتناسخ لكن حياتهم قبل القيامه و الرجعه بعيد و اما ان تكون اجسادهم المثاليه تتصور بتلك 7- البحار ج 32 ص 226 روايه 176 باب 4 روايه

و تمام الثالثه فى الرجعه

8- البحار ج 33 ص 394 روايه 618 باب 23 غيرمعصوم و لغيرهم على اعداد اخر و هو يريد الرجعه الى صفين 9- البحار ج 33 ص 499 روايه 705 باب 29 روايه و يتمنى المضيع الرجعه و فيه و لات حين مناص 10- البحار ج 36 ص 110 روايه 58 باب 39 بيان ان عليا ع لايبعث فى الرجعه او لايبعث الناس له فيها11- البحار ج 36 ص 174 روايه 163 باب 39 روايه

قال فى الرجعه

12- البحار ج 36 ص 174 روايه 163 باب 39 روايه قال يمكث بعد قتله فى الرجعه فيقضى ما امره 13- البحار ج 36 ص 371 روايه 234 باب 41 سنداقول روى احمد بين محمد بن عياش فى متقضب الاثر فى النص على الاثنى عشر كثيرا من الخبار و المتقدمه باسانيد تركناها حذرا من التكرار و الاكثار و اوردنا بعضها فى باب الرجعه و روى عن ابن عقده عن عبد الله بن احمد بن مستورد عن مخول عن محمد بن بكر عن زياد بم المنذر عن عبد العزيز بن خضير عن عبد الله بن ابى اوفى قال قال رسول الله ص 14- البحار ج 37 ص 48 روايه 25 باب 50 بيان به الحسين ع فانه منصور فى الرجعه و سياتى ما يؤميده 15- البحار ج 37 ص 219 روايه 86 باب 52 بيان محل مواعيد الله مما يكون فى الرجعه و القيامه و غيرها قوله ص و لهم عمت 16- البحار ج 39 ص 344 روايه 16 باب 90 بيان تفصيل القول فى ذلك فى باب الرجعه من كتاب الغيبه والحموله بالضم الاحمال و المراد17- البحار ج 39 ص 349 روايه 20 باب 90 روايه

يعنى الرجعه قبل القيامه

18- البحار ج 40 ص 18 روايه 35 باب 91 بيان

النازله فى القائم ع و باب الرجعه

19- البحار ج 41 ص 96 روايه 20 باب 114 بيان

اخبره ع بما يكون منه فى الرجعه

20- البحار ج 42 ص 154 روايه 21 باب 124 روايه و عرضت على ربك المحل الذى يتمنى الرجعه المضيع للتوبه لذلك 21- البحار ج 42 ص 182 روايه 40 باب 124 روايه و يتمنى المضيع الرجعه و لات حين مناص و السلام 22- البحار ج 42 ص 211 روايه 11 باب 127 بيان ان يكون المراد بقوله غدا ايام الرجعه و القيامه فان فيها تظهر شوكته و رفعته و23- البحار ج 42 ص 211 روايه 11 باب 127 بيان الملك و الملكوت فهو ع فى الرجعه ولى الانتقام من النافقين و الكفار و ممكن المتقين 24- البحار ج 42 ص 211 روايه 11 باب 127 بيان جسده بحسب ما يظنه الناس فى الرجعه و نزوله عن منبر الوسيله و قيامه على شفير25- البحار ج 42 ص 211 روايه 11 باب 127 بيان القائم ع فانه امام زمان فى الرجعه و قيام الرسول ص مقامه للمخاصمه فى القيامه كذا26- البحار ج 42 ص 212 روايه 11 باب 127 بيان و يكشف الله عن سرائرى فى الرجعه و القيامه الاتصاله بقوله وداع مرصد للتلافى و قوله 27- البحار ج 44 ص 66 روايه 13 باب 19 بيان

فى الرجعه انه ع قال يا مفضل

28- البحار ج 45 ص 324 روايه 1 باب 47 غيرمعصوم فطلب اليكم الموادعه و سالكم الرجعه 29- البحار ج 46 ص 331 روايه 12 باب 8 بيان حاضرا يوم تنتقم من الكافر فى الرجعه 30- البحار ج 47 ص 348 روايه 45 باب 11 بيان ع انه انما يكون ذلك فى الرجعه لما ذكر من القصه فتفهم 31- البحار ج 48 ص 265 روايه 23 باب 10 بيان

بيان لعل المراد قتلهم فى الرجعه

32- البحار ج 51 ص 51 روايه 26 باب 5 بيان او لشموله لسائر الائمه ع باعتبار الرجعه او لا ظهوره ع منزله ظهور الجميع و يحتمل 33- البحار ج 51 ص 51 روايه 26 باب 5 بيان اى على الفرض البعيد او فى الرجعه ذلك اى ظهوره و تمكنه 34- البحار ج 51 ص 256 روايه 5 باب 14 بيان تسعون اشاره الى من يعود فى الرجعه قوله ان بفرقها الدم لعل المعنى ان كلها يصرف 35- البحار ج 52 ص 299 روايه 61 بيان

ع او غيره من الائمه فى الرجعه

36- البحار ج 52 ص 346 روايه 92 باب 27 روايه

مثله بتغيير و سياتى فى الرجعه

37 - البحار ج 52 ص 346 روايه 92 باب 27 روايه و قال فى خبر آخره عنه قال ليظهره الله فى الرجعه 38- البحار ج 53 ص 24 روايه 1 باب 28 روايه العذاب الادنى عذاب الرجعه و العذاب الاكبر عذاب يوم القيامه 39- البحار ج 53 ص 25 روايه 1 باب 28 روايه تقول معنى الرجعه ان يرد الله الينا ملك الدنيا40- البحار ج 53 ص 34 روايه 1 باب 28 روايه

و هذا المهدى و هذه الرجعه

41- البحار ج 53 ص 38 روايه 1 باب 28 بيان بزمان الرجعه بان يكون المراد بالجنه و النار ما يكون فى عالم البرزخ كما ورد فى 42- البحار ج 53 ص 39 باب 29 باب باب 29 الرجعه 43- البحار ج 53 ص 39 روايه 1 باب 29 روايه الحسين بن على ع و ان الرجعه ليست بعامه 44- البحار ج 53 ص 39 روايه 3 باب 29 روايه لاتقولوا الجبت و الطاغوت و لاتقولوا الرجعه 45- البحار ج 53 ص 40 روايه 4 باب 29 روايه سالت ابا عبد الله ع عن هذه الامور العظام من الرجعه و اشباهها46- البحار ج 53 ص 40 روايه 6 باب 29 روايه قال لى ابو جعفر ع ينكر اهل العراق الرجعه قلت نعم 47 - البحار ج 53 ص 41 روايه 8 باب 29 بيان

يان يكون المراد باحشر الرجعه

48- البحار ج 53 ص 42 روايه 10 باب 29 روايه يعنى بذلك محمدا ص و قيامه فى الرجعه ينذر فيها49- البحار ج 53 ص 42 روايه 10 باب 29 روايه

فى الرجعه و فى قوله

50- البحار ج 53 ص 42 روايه 10 باب 29 روايه

فى الرجعه

51- البحار ج 53 ص 42 روايه 11 باب 29 روايه

ان امدثر هو كائن عند الرجعه

52- البحار ج 53 ص 42 روايه 11 باب 29 روايه نعم و الله لكفره من الكفر بعد الرجعه اشد من كفرات قبلها53- البحار ج 53 ص 45 روايه 17 باب 29 روايه تلك اذا كره خاسره كلامهم فى الرجعه على التحقيق لا فى الحياه الاولى على الاستهزاء54- البحار ج 53 ص 47 روايه 20 باب 29 روايه و ان لى الكره بعد الكره و الرجعه بعد الرجعه 55- البحار ج 53 ص 51 روايه 25 باب 29 روايه

قال نزلت فى الرجعه كذبوا بها

56- البحار ج 53 ص 51 روايه 26 باب 29 روايه

فى ذلك الوقت يعنى الرجعه

57 - البحار ج 53 ص 51 روايه 27 باب 29 روايه

انما ذلك فى الرجعه

58- البحار ج 53 ص 51 روايه 28 باب 29 روايه قال ذاك و الله فى الرجعه ياكلون العذره 59- البحار ج 53 ص 51 روايه 29 باب 29 روايه كل قريه اهلك الله اهله بالعذاب اليرجعون فى الرجعه 60- البحار ج 53 ص 52 روايه 29 باب 29 روايه فهده الايه من اعظم الدلاله فى الرجعه 61- البحار ج 53 ص 52 روايه 29 باب 29 روايه

عنى فى الرجعه

62- البحار ج 53 ص 52 روايه 30 باب 29 روايه و الدليل على ان هذا فى الرجعه قوله 63- البحار ج 53 ص 52 روايه 30 باب 29 روايه

و يدع الباقين لا و لكنه فى الرجعه

64- البحار ج 53 ص 52 روايه 34 باب 29 روايه قال العذاب الادنى عذاب الرجعه باليسف 65- البحار ج 53 ص 52 روايه 34 باب 29 روايه

اى يرجعون فى الرجعه حتى يعذبوا

66- البحار ج 53 ص 52 روايه 36 باب 29 روايه

قال صادق ع ذلك فى الرجعه

67 - البحار ج 53 ص 52 روايه 36 باب 29 روايه بيان اى احد الاحيائين فى الرجعه و الاخر فى القيامه و احدى الاماتتين فى الدنيا68- البحار ج 53 ص 56 روايه 36 باب 29 روايه الاماتتين فى الدنيا و الاخرى فى الرجعه و بعض المفسرين صححوا التثنيه بالاحياء فى القبر للسؤال 69- البحار ج 53 ص 56 روايه 37 باب 29 روايه يعنى امير المومنين و الائمه صلوات الله عليهم فى الرجعه 70- البحار ج 53 ص 57 روايه 39 باب 29 روايه قال ذلك اذا خرجوا فى الرجعه من القبر71- البحار ج 53 ص 58 روايه 40 باب 29 روايه

قال فى الرجعه

72- البحار ج 53 ص 58 روايه 41 باب 29 روايه قال القائم و اميرالمومنين ع فى الرجعه 73- البحار ج 53 ص 58 روايه 41 باب 29 روايه و ما يكون بعده من اخبارهم رسول الله ما يكون من الرجعه 74- البحار ج 53 ص 58 روايه 41 باب 29 روايه و ما يكون بعده من اخبار القائم ع و الرجعه و القيامه 75- البحار ج 53 ص 59 روايه 45 باب 29 روايه

يا ابا الحسن ما تقول فى الرجعه

76- البحار ج 53 ص 60 روايه 49 باب 29 روايه

ان ذلك فى الرجعه

77- البحار ج 53 ص 60 روايه 49 باب 29 روايه

و مما يدل على الرجعه قوله

78- البحار ج 53 ص 60 روايه 49 باب 29 روايه كل قريه اهلك الله اهلها بالعذاب لايرجعون فى الرجعه 79- البحار ج 53 ص 61 روايه 50 باب 29 روايه مما وعد الله تعالى الائمه ع من الرجعه و النصر80- البحار ج 53 ص 61 روايه 50 باب 29 روايه

فهذا كله مما يكون فى الرجعه

81- البحار ج 53 ص 61 روايه 51 باب 29 روايه

يعنى الرجعه

82- البحار ج 53 ص 63 روايه 54 باب 29 روايه ان اول من يكر فى الرجعه الحسين بن على ع 83- البحار ج 53 ص 64 روايه 55 باب 29 روايه يعنى بذلك محمدا ص قيامه فى الرجعه ينذر فيها84- البحار ج 53 ص 64 روايه 55 باب 29 روايه يعنى محمدا ص نذير للبشر فى الرجعه 85- البحار ج 53 ص 64 روايه 55 باب 29 روايه

قال يظهره الله عز و جل فى الرجعه

86- البحار ج 53 ص 64 روايه 55 باب 29 روايه هو على بن ابى طالب صلوات الله عليه اذا رجع فى الرجعه 87- البحار ج 53 ص 65 روايه 57 باب 29 روايه

قال ذلك و الله فى الرجعه

88- البحار ج 53 ص 65 روايه 57 باب 29 روايه و قتلوا و ائمه قد قتلوا و لم ينصروا فذلك فى الرجعه 89- البحار ج 53 ص 65 روايه 57 باب 29 روايه

قال هى الرجعه

90- البحار ج 53 ص 65 روايه 58 باب 29 روايه

كرهت ان اسال ابا جعفر ع فى الرجعه

91- البحار ج 53 ص 66 روايه 59 باب 29 روايه

سمعته يتول فى الرجعه

92- البحار ج 53 ص 67 روايه 61 باب 29 روايه

قال فى الرجعه

93- البحار ج 53 ص 67 روايه 63 باب 29 روايه سالت ابا جعفر عن الرجعه فقال القدريه تنكرها ثلاثا94- البحار ج 53 ص 68 روايه 66 باب 29 روايه فخدثنى فى الرجعه عن اناس من اهل بدر95- البحار ج 53 ص 71 روايه 70 باب 29 روايه هم الذين اشترى منهم انفسهم و اموالهم يعنى فى الرجعه 96- البحار ج 53 ص 72 روايه 71 باب 29 روايه فى الامم السابقه و قد وقعت الرجعه فى الامم السابقه مرات شتى 97- البحار ج 53 ص 99 روايه 119 باب 29 روايه

قال فى الرجعه

98- البحار ج 53 ص 99 روايه 119 باب 29 روايه

يمكث بعد قتله فى الرجعه ما امره

99- البحار ج 53 ص 103 روايه 127 باب 29 روايه

قال عذاب الرجعه بالسيف

100- البحار ج 53 ص 103 روايه 128 باب 29 روايه قال فى الرجعه اذا رجع اميرالمومنين 101- البحار ج 53 ص 103 روايه 129 باب 29 روايه

هو قيامه فى الرجعه ينذر فيها

102- البحار ج 53 ص 103 روايه 130 باب 29 روايه

سئل عن الرجعه احق هى قال نعم

103- البحار ج 53 ص 104 روايه 131 باب 29 روايه

قال الكره الكره الرجعه

104- البحار ج 53 ص 114 روايه 138 باب 29 روايه العذاب الادنى دون العذاب الاكبر الرجعه 105- البحار ج 53 ص 115 روايه 138 باب 29 روايه لاتقولوا الجبت و الطاغوت و تقولوا الرجعه 106- البحار ج 53 ص 116 روايه 139 باب 29 روايه قال ع هو خاص لاقوام فى الرجعه بعد الموت 107- البحار ج 53 ص 116 روايه 140 باب 29 روايه الدنيا يدل على ان هذا فى الرجعه اذ هى لاتسال فى الاخره 108- البحار ج 53 ص 117 روايه 144 باب 29 روايه

يعنى عذابا فى الرجعه

109- البحار ج 53 ص 118 روايه 149 باب 29 روايه

و اما الرد على من انكر الرجعه

110- البحار ج 53 ص 118 روايه 149 باب 29 روايه فى الرجعه فاما القيامه فهم يرجعون 111- البحار ج 53 ص 118 روايه 149 باب 29 روايه

و هذا لايكون الا فى الرجعه

112- البحار ج 53 ص 120 روايه 153 باب 29 روايه على يدى تقوم الساعه قال يعنى الرجعه 113- البحار ج 53 ص 120 روايه 155 باب 29 روايه

قال فى الرجعه

114- البحار ج 53 ص 121 روايه 158 باب 29 غيرمعصوم كان احكم بن بشار اذا ذكر عنده الرجعه 115- البحار ج 53 ص 123 روايه 161 باب 29 بيان فى الفهرست له كتاب المتعه و الرجعه 116- البحار ج 53 ص 123 روايه 161 باب 29 بيان عد النجاشى من جمله كتبه كتاب الرجعه 117- البحار ج 53 ص 124 روايه 161 باب 29 بيان

ان له كتابا فى اثبات الرجعه

118- البحار ج 53 ص 124 روايه 161 باب 29 بيان فانه عد النجاشى من كتبه كتاب الرجعه 119- البحار ج 53 ص 124 روايه 161 باب 29 بيان و النجاشى فى الفهرست كتابه فى الرجعه 120- البحار ج 53 ص 124 روايه 161 باب 29 بيان محمد و هو ممن يجاد فى الرجعه انتهى 121- البحار ج 53 ص 124 روايه 161 باب 29 بيان المخالفين و يحتج عليهم فى حقيه الرجعه 122- البحار ج 53 ص 126 روايه 161 باب 29 بيان و استدل بهذه الايه على سحه الرجعه من ذهب الى ذلك من الاماميه بان قال دخول 123- البحار ج 53 ص 127 روايه 161 باب 29 روايه تاولوا ما ورد من الاخبار فى الرجعه 124- البحار ج 53 ص 127 روايه 161 باب 29 روايت ان الرجعه تنا فى التكليف و ليس كذلك 125- البحار ج 53 ص 127 روايه 161 باب 29 روايت و لان الرجعه لم يبثت بظواهر الاخبار المنقوله 126- البحار ج 53 ص 128 روايه 161 باب 29 بيان الله فى رساله العقائد اعتقادنا فى الرجعه آنهاحق و قد قال الله عز و جل 127- البحار ج 53 ص 129 روايه 161 باب 29 بيان

ان الرجعه كانت فى الامم السالفه

128- البحار ج 53 ص 130 روايه 161 باب 29 بيان

يعنى فى الرجعه و ذلك انه يقول

129- البحار ج 53 ص 130 روايه 161 باب 29 بيان لا فى الاخره و ساجرد فى الرجعه كتابا ابين فيها كيفيتها و الدلاله على صحه كونها130- البحار ج 53 ص 133 روايه 161 باب 29 بيان الله سبحانه اذا رد الكافرين فى الرجعه لينتقم منهم لم يقبل لهم توبه و جروا فى 131- البحار ج 53 ص 134 روايه 161 باب 29 بيان بما سلف لهم من العذاب وقت الرجعه على خلاف ائمتهم ع و يعلمون فى الحال انهم 132- البحار ج 53 ص 134 روايه 161 باب 29 بيان عقاب القبور و حل بهم عند الرجعه العذاب على ما تزعمون انهم مقيموم عليه و كيف 133- البحار ج 53 ص 135 روايه 161 باب 29 بيان فلا يمتنع ان يكون الحكم فى الرجعه و اهلها على هذا الوصف الذى حكيناه و قد134- البحار ج 53 ص 136 روايه 161 باب 29 بيان

فى الرجعه و ما معنى قوله

135- البحار ج 53 ص 136 روايه 161 باب 29 بيان و قال سبحانه فى حشر الرجعه قبل يوم القيامه 136- البحار ج 53 ص 137 روايه 161 باب 29 بيان يرد حياه المساءله لكنه اراد حياه الرجعه التى تكون لتكليفهم الندم على تفريطهم فلا يفلعون ذلك 137- البحار ج 53 ص 137 روايه 161 باب 29 بيان فصل و الرجعه عندنا تختص بمن محض الايمان و محض الكفر دون من سوى هذين الفريقين 138- البحار ج 53 ص 138 روايه 161 باب 29 بيان و الرجعه انما هى لممحضى الايمان من اهل المله و ممحضى النفاق منهم دون من سلف 139- البحار ج 53 ص 138 روايه 161 باب 29 بيان بلد الرى حيث سالوا عن حقيقه الرجعه لان شذاذ الاماميه يذهبون الى ان الرجعه رجوع دولتهم 140- البحار ج 53 ص 138 روايه 161 باب 29 بيان فانا نرى كثيرا من مخالفينا ينكرون الرجعه انكار من يراها مستحيله غير مقدوره و اذا ثبت 141- البحار ج 53 ص 138 روايه 161 باب 29 بيان

غير مقدوره و اذا ثبت جواز الرجعه

142- البحار ج 53 ص 139 روايه 161 باب 29 بيان و قد بينا ان الرجعه لاتنافى التكليف و ان الدواعى متردده معنا حين لايظن 143- البحار ج 53 ص 139 روايه 161 باب 29 بيان الباهره و الايات القاهره فكذلك مع الرجعه فانه ليس فى جميع ذلك ملجى ء الى فعل الواجب 144- البحار ج 53 ص 139 روايه 161 باب 29 بيان فاما من تاول الرجعه فى اصحابنا على ان معناها رجوع الدوله و الامر و النهى من 145- البحار ج 53 ص 139 روايه 161 باب 29 بيان من الشيعه لما عجزوا عن نصره الرجعه و بيان جوازها و آنهاتنافى التكليف عولوا عى 146- البحار ج 53 ص 139 روايه 161 باب 29 بيان و هذا منهم غير صحيح لان الرجعه لم تثبت بظواهر الاخبار المنقوله فيطرق التاويلات عليها فكيف 147- البحار ج 53 ص 139 روايه 161 باب 29 بيان العلم و انما المعول فى اثبات الرجعه على اجماع الاماميه على معناها بان الله تعالى يحيى 148- البحار ج 53 ص 140 روايه 161 باب 29 بيان اهل البيت ع و شيعتهم من الرجعه واى دنب كان لجابر فى ذلك حتى يسقط149- البحار ج 53 ص 140 روايه 161 باب 29 بيان الايه قوم من اصحابنا على جواز الرجعه فان استدل بها على جوازها كان صحيحا لان من 150- البحار ج 53 ص 140 روايه 161 باب 29 بيان و ان استدل به على وجوب الرجعه و حصولها فلا ثم قال السيد رحمه الله اعلم 151- البحار ج 53 ص 142 روايه 161 باب 29 بيان دون الذين يرجعون لمهمات الامور و الرجعه التى يعتقدها علماؤنا و اهل البيت ع شيعتهم 152- البحار ج 57 ص 225 روايه 186 باب 1 بيان استبعادات الاوهام عن الاخبار الوارده فى الرجعه و طول امتداداتها فانها ايضا داخله فى زمان عمر153- البحار ج 61 ص 54 روايه 41 باب 42 بيان لكم يشكل تعلق الروع به قبل الرجعه و البعث و يمكن ان يكون قد ذهب بجسده 154- البحار ج 61 ص 82 باب 42 بيان فى الرجعه انما يرجع الى الدنيا عند قيام القائم 155- البحار ج 63 ص 75 روايه 29 باب 2 بيان فى خبر طويل فى الرجعه و احوال القائم ع 156- البحار ج 67 ص 17 باب 1 بيان االانبياء و قيام القائم ع و الرجعه و البعث و الحساب و الجنه و النار و 157- البحار ج 67 ص 47 باب 1 بيان قال على بن ابراهيم و هو فى الرجعه اذا رجع رسول الله و الائمه ص 158- البحار ج 67 ص 47 باب 1 روايه

ذلك و الله فى الرجعه

159- البحار ج 67 ص 47 باب 1 روايه و الائمه من بعدهم قتلوا و لم ينصروا و ذلك فى الرجعه 160- البحار ج 70 ص 267 باب 1 بيان الانبياء و قيام و الرجعه و البعث و الحساب و الجنه و النار و سائر161- البحار ج 72 ص 156 روايه 29 باب 101 روايه

و هيهات منكم الرجعه الى الحق

162- البحار ج 73 ص 73 روايه 36 باب 122 بيان و لاينفعه تمنى الحياه و الرجعه حيث يقول 163- البحار ج 73 ص 126 روايه 123 باب 122 روايه و كانك سالت ربك الرجعه الى الدنيا164- البحار ج 77 ص 58 روايه 3 باب 3 روايه فليس بمومن و لامسلم و لاكرامه يا على تارك الصلاه يسال الرجعه الى الدنيا165- البحار ج 77 ص 77 روايه 3 باب 4 روايه فلا تقال العثره و لاتمكن من الرجعه 166- البحار ج 78 ص 187 روايه 31 باب 22 روايه

توقى الصرعه خير من سؤال الرجعه

167- البحار ج 79 ص 101 روايه 14 باب 81 روايه

ظن ان عليها الرجعه

168- البحار ج 82 ص 169 روايه 5 باب 20 روايه و كانت سالت ربك الرجعه الى الدنيا فردك 169- البحار ج 86 ص 98 روايه 5 باب 41 روايه لم يذكر الاحياء و الاماته فى الرجعه لعدم عمومها و شمولهما لكل احد مع انه يحتمل 170- البحار ج 86 ص 107 روايه 8 باب 41 بيان لنصرتهم و الانتقا من اعدائهم فى الرجعه كما شهدت بالاخبار و لعل فيه سقطا او تصديفا171 - البحار ج 89 ص 333 روايه 5 باب 4 بيان لايتعدى و هو اشاره الى الرجعه و العكر بالتحريك دردى الزيت و غيره استعير هنا172 - البحار ج 90 ص 246 روايه 43 باب 9 بيان من ايام ظهور القائم ع و الرجعه و فى بعض النسخ امانك و اتمم علينا نعمتك 173 - البحار ج 90 ص 269 روايه 43 باب 9 بيان على الرجعه قبل القيمه كما يدل عليه بعض الاخبار174 - البحار ج 90 ص 352 روايه 2 باب 1 روايه

فى البداءه و الرجعه فى مسجده

175 - البحار ج 91 ص 241 روايه 3 باب 4 بيان لعل المعنى فى الحال و فى الرجعه او ينوى ذلك مكررا و قيل اى اول مره 176 - البحار ج 92 ص 64 روايه 47 باب 7 روايه

يعنى عذابا فى الرجعه

177 - البحار ج 93 ص 5 باب 128 روايت و منه رد على من انكر الرجعه و لم تعرف تاويلها178 - البحار ج 93 ص 77 باب 128 روايت و اخبار الساعه و الرجعه و صفات القيامه 179 - البحار ج 93 ص 86 باب 128 روايت و اما الرد على من انكر الرجعه فقول الله عز و جل 180 - البحار ج 93 ص 86 باب 128 روايت

فى الرجعه

181- البحار ج 93 ص 87 باب 128 روايت

و هذا لايكون الا فى الرجعه

182- البحار ج 94 ص 37 روايه 23 باب 28 روايه

و صاحب الرجعه لوعد ربنا

183- البحار ج 96 ص 21 روايه 50 باب 1 روايه من منع الزكاه سال الرجعه عند الموت 184- البحار ج 100 ص 231 روايه 21 باب 1 بيان انتظامها و عمارتها او اشاره الى الرجعه فان اوالئل هذه الامه الذين دفنوا فيها يردون الى 185- البحار ج 100 ص 349 روايه 35 باب 4 روايه السلام عليك يا صاحب الكره و الرجعه 186- البحار ج 100 ص 440 روايه 17 باب 7 بيان على ان الائمه الذين يكرون فى الرجعه يملكون الارض بعده و ه. مخالف للمشهور187- البحار ج 101 ص 65 روايه 53 باب 9 بيان فى الرزخ و ضرب القبه فى الرجعه بقرينه قوله ع من حوائج الدنيا و الاخره 188- البحار ج 101 ص 151 روايه 1 باب 18 بيان دماء اهل بيته بامر الله فى الرجعه و قيل هو تصديف ثائر و الثائر من لا189- البحار ج 101 ص 156 روايه 4 باب 18 بيان و الدنيا انتم الطالب لها فى الرجعه و المنتقم لهم فيها و منهم من سحف و190- البحار ج 101 ص 170 روايه 20 باب 18 بيان فى الفبر بتعذيب قاتليه و فى الرجعه بخسفهم و غيره او المراد اهل الارض من اللائكه 191- البحار ج 70 ص 151 روايه 20 باب 18 بيان قاتليه حتى ينتقم به منهم فى الرجعه و فى القيامه او انه تعالى لما خرب الارض 192- البحار ج 101 ص 194 روايه 30 باب 18 بيان فى اتيانكم الكره اى الرجوع فى الرجعه او الى الزياره او الى اهلى و الاول اظهر193- البحار ج 101 ص 356 روايه 1 باب 30 بيان دمه و دماء اهل بيته فى الرجعه بدقك و بدكمك او فى الاولى ايضا طلب دم 194- البحار ج 102 ص 93 روايه 2 باب 7 روايه

ما بلغنا من دهرنا و صاحب الرجعه

195- البحار ج 102 ص 142 روايه 4 باب 8 بيان و يردكم فى اليامه اشاره الى الرجعه و الى ما ورد فى الاخبار ان المراد الايام 196- البحار ج 103 ص 301 روايه 10 باب 9 بيان الطويل عن المفضل بن عمر الرجعه و فيه انه 197- البحار ج 104 ص 145 روايه 26 باب 1 روايه

و اما الطلاق الرجعه

198- البحار ج 104 ص 145 روايه 26 باب 1 روايه

فقد خرج ملك الرجعه من يده

199- البحار ج 104 ص 145 روايه 26 باب 1 روايه ثم طلقها قبل ان يدنسها يمواقعه بعد الرجعه 200- البحار ج 104 ص 145 روايه 26 باب 1 روايه و لاينقض الطهر الا بمواقعه بعد الرجعه 201- البحار ج 104 ص 145 روايه 26 باب 1 روايه

و مواقعه بعد الرجعه

202- البحار ج 104 ص 148 روايه 35 باب 1 روايه ثم راجعها و لم يجامعها بعذ الرجعه 203- البحار ج 104 ص 156 روايه 71 باب 1 روايه

و الرجعه هو الجماع

204- البحار ج 104 ص 156 روايه 71 باب 1 روايه و قال الرجعه الجماع و الا فهى واحده 205- البحار ج 104 ص 159 روايه 82 باب 1 روايه فجهل فواقعها و ظن ان عليها الرجعه 206- البحار ج 105 ص 34 بيان يتعلق بادوال الحجه و اوضاع الرجعه فقد اكثر فيه من الاساءه اليه و الى البيه 207- البحار ج 105 ص 39 بيان عليه و على آبانه و اثبات الرجعه و هو احد عشرون الف بيت و فيه 208- البحار ج 105 ص 49 بيان

رساله فى الرجعه الفا بيت

209- البحار ج 105 ص 59 بيان اصحاب الكساء ع الى آخر باب الرجعه ايضا بخطه و كان فراغه منه فى سنه 1080210- البحار ج 105 ص 79 بيان ايدى اعداء الدين صاحب الرساله فى الرجعه و كان صهرا للمولى المحدث الخبير المولى محمدامين 211- البحار ج 105 ص 102 بيان ابى الحديد و رساله فى اثبات الرجعه و رساله فى العروض و غير ذلك 212- البحار ج 110 ص 118 بيان و كتاب المتعه و كتاب اثبات الرجعه و الفوائد و الابانه و الهدايه و الضيافه و213- البحار ج 110 ص 120 بيان القديسه و الصحيفه الثانيه و رساله الرجعه الرد على الصوفيه و رساله تواتر القرآن 214- البحار ج 110 ص 170 بيان و رساله الرجعه للحسن بن سليمان رايتها فى البيت المعمور بمحمد و آله صلوات الله عليهم

كتابنامه

نظر به اينكه مسئله رجعت يكى از اعتقادات محكم در نزد شيعه بوده است و همواره مورد انتقاد و تهاجم دشمنان لذالك علماى بزرگوار بيشمارى پيرامون رجعت، تاليفاتى داشته اند كه اسامى بعضى از آنها را به عنوان منبع تحقيقى براى تحقيق درج مى نمائيم.1- ايات الحجه و الرجعه - شيخ محمدئ على حائرى همدانى 2- آيات لارجعه - حاج ميرزا حين عطاو مشهور به خوشنويس - چاپ 1357 ق. تهران.3- آيات الظهور فى النتظار الفرج و الظهور - عليقلى ناصج دهخوار قانى (با استسهاد به 107 آيه رجعت رآيات الرجعة ثابت نموده) چاپ 135 ق 4-اثبات الرجعة - علامه محمد باقر مجلسى - (شيخ حرعاملى و محدث نورى از اين كتاب به نام رساله فى الرجعه) نام برده اند.5- اثبات الرجعة - شيخ حسن بن سليمان بن خالد حلّى - از علماى قرن 8 - (مواف مختصر الاعبائر)6- اثبات الرجعة - آقاجمال خوانسارى - متوفاى 1225ه.7- آيات الرجعة - شيخ حسن بن عبدالرزاق لاهيچى - (مولف شع اليقين)8- آيات الرجعة - حسن بن يوسف بن مطهر - مشهور به علامه حلى - (نسخه ان در كتابى فاضل خان مشهور موجود است.9- آيات الرجعة - شيخ حيدر - (الشيعه و الرحعة ج 2 ص 358)10- آيات الرجعة - شيخ سليمان بن احمد قطيفى - متوفاى 1266 ق. (الذريعه ج 1 ص 92)11- آيات الرجعة - شيخ شرف الدين يحيى بحرانى - شاگرد محقق كركى 12- آيات الرجعة - على بن حسين بن عبدالعالى - (مشهور به كركى)13- آيات الرجعة - فضل بن شاذان ازدى (از اصحاب امام رضا(ع)) مولف 180 جلد كتاب كه 3 جلد ان مربوط به رجعت است.(56)14- آيات الرجعة - مولى سلطان محمد بن غلامعلى طبسى. شاگرد علامه مجلسى و ملخص نهج البلاغه ابن ابى الحديد (اصل الامل - ج 2 ص 316)15- آيات الرجعة - شيخ محمدرضا طبشس متوفاى 1405 ه. چاپ 1345 ق. در نجف اشرف 16- آيات الرجعة - مفتى ميرر محمد عباس على اكبر موسوى تسترى. متوفاى 1306 ق. (الذريقه ج 1 ص 93 )17- آيات الرجعة - جامع ميرزآيات الرجعة ولى الله اشراقى سرابى - متوفاى 1390. ق. چاپ سال 1363 ق. درتبريز18- آيات الرجعة - وظهور الحجه - سيد محمد مومن استرابادى - مقيم مكخ معظمه - (نسخه آن در كتابخانه اية الله مرعشى در قم موجود است.19- اثبات الرجعة و وجوبها من التلاوة و النسنة - نسخه ان در كتابخانه مرصم و سماوى موجود است - (الذرقيه - ج 1 ص 93)20- اثبات وجوب الرجعة و تفريح الكربه - سيد محمد دين فتح الله كاظمى (معاصر شيخ حر عاملى) (نسخه آن به خط مرحوم در كتابخانه مرحوم اخوند در همدان موجود است و شيخ حر عاملى در مقدمه كتابش به آن اشاره كرده: الايقاظ من الهحه ص 2)21- احاديث الرجعة - سيد حسن صدر، متوفاى 1354 ق.22- احيا دلنسته و اماثه الدبعه(نى اثبات الرجعه) سيد دلدار على نصر آبادى نقوى - در هند چاپ شده است 23- ارشاد الجهله والمصريين على انكار الغيبه و الرجعه - احتمالا از موسى محمد هاشك خراسانى (الذريقه ج 1 ص 523)24- الاماميه و الرجعه - ميرزآيات الرجعة عبدالله رزاق همدانى - در رد بر كتاب(اسلام و رجعت) از فريد تنكابنى شاگرد سنگلجى 25- انيس المعجه فى كيفيه الرجعه - ميرزآيات الرجعة محمد باقر بن شيخ حسينعلى فقيه ايمانى اصفهانى - متوفاى 1370 ق.26- ايقاظ الامه من االضاجعه فى اثبات الرجعه - شيخ حرعاملى - سيد مهدى بن محمد موسوى خوانسارى كاظمى - چاپ 1366 - بغداد27- الابقاظ من الهجه - شيخ حر عاملى - (با استفاده از بيش از 60 آيه و 600 حديث شريف در اثبات رجعت) (از بهترين منابع)28- ايمان و رجعت - مرحوم حاج سيد احمد زنجانى - كه در جواب ياوه گويى هاى فريد تنكابنى نوشته است.29- ايمان و رجعت - يسد جلال الدين محدث ارموى - متوفاى 1399. ق. (در 4 جلد هنوز به چاپ نرسيده نسخه نزد فرزندن ايشان است.)30- الايمان الرجعت - شيخ سيد عبد الله بهشتى - در سال 1354 ش. چاپ تهران 31- بشارة الفرج - مولى محمد بن كرمانشاهى - معاصر فتخ على شاه (صاحب كتاب اعتداز الفقير) (الذرقيه ج 2 ص 116)32- بيان فرقان - شيخ مجتبى قزوينى - در جلد پنجم ان 33- تحقيق الرجعه - به زبان اردو - (الذرقيع ج 2 ص 11634- تفريح الكربه عن المنتقم لهم فى الترجمه - سيد محمود حسين كاظمى (معاصر شيخ حر عالمى)35- ترجمه اثبات الرجعه - شيخ محمد رضا طبسى - به زبان اردو توسط سيد على رضوى كشورى 36- ترجعه اليقاظ من الهجه - شيخ حرعاملى - ب ه فارسى به ترجمه احمد جنتى 37 - تلازم ين رجعه و ولايت (در كتابخانه آيه گلپايگانى رض موجود است)38- تبيه الامه فى اثبات الرجعه (ترجمه عربى) شيخ محمد رضا طبسى 39- تبيه الامه فى اثبات الرجعه (فارسى عربى) شيخ محمد رضا طبسى چاپ نجف اشرف 40- الجواهر النضور فى الثبات الرجعه الموعود. شيخ احمد بيان اصفهانى. (الذريعه ج 4 ص 74)41- حذر و النعل لالنعا - فضل بن شاذان - از اصحاب امام هشتم - صاحب كتاب الثبات الرجعه 42- حذر و النعل وبالنعل - شيخ صدوق - (الايقاظ ص 6 مقدمه)43- حيات الاموات بعد الموبيان شيخ احمد بحرانى - متوفاى 1331. ق. (نقل از فرزندش در لولوه البحرين)44- حيات الاموات - آقا حسينى - پسر آقا جمال خوانسارى - (بحار ج 53 ص 59)45- دحض البدعه - شيخ محمد على همدانى - (صاح بخصائص الزما) در سال 1354 ق. چاپ نجف 46- دلائل الرجعه - مرصم شيخ حسن علامى در نزد كتاباب اسلام و رجعت نوشته فردى به نام مستعار بيهقى كرمانشاهى)47- الرجعه - محمد بن مسعود عياشى - (صاحب تفسير معروف قرن 3)48- الرجعه - احمد بن داوود بن سعيد فرازى جرجانى - قرن 3 - (كه او راشلاق زده - زبانش را در اوردنه و اعلام كردند بهخاطر رد حديثى كه به دروغ در مورد خليفه دون گفته شده بود.) (رجال كشى ص 532)49- الرجعه - حسن بن على بن الى حمزه بطائنى - از سران واقفيه - (معجم رجال الحديث ج 5 ص 14)50- الرجعه - شيخ صدوق - كه نجاشى از آن نقل فرموده است.(ج ص 352)51- الرجعه - شيخ احمد حسائى - چاپ 1392 .ق. در كربلا52- رجعت - سيدابولاحسن رفيعى قزوينى - چاپ 1397 ق. ترهان 53- رجعت - يا دولت كريمه خاندان وحى - محمد خادمى شيرازى - چاپ 1411 ق. - مؤسسه الغدير54- رجعت - از ديدگاه عقل - قران وحديث - حسن طارمى - چاپ 1365 ش.ق.55- رجعت از نظر شيعه شيخ نجم الدين طبسى (معاصر) چاپ 1400 ق. قم با قطه جيبى 56- الرجعه و احاديثها - فضل بن شاذان - متوفاى 260 - (اين كتاب تا قرن 11 موجودبوده - فعلا مقدارى از ان در كتا بكفايه المهتدى - نوشته مير لوحى موجود است)57 - الرجعه و احاديثها المنقوله عن الهل العصمه - سيد احمد بن حسن بن اسماعيل. نسخه نزد محدث ارموى است.58- الرجعه و الزد على البدع - شيخ حسن بن سليمانى بن خالد حلى- قرن 8 - (كه همان كتاب اثبات الرجعه ايشان است با اضافه به احاديث سعد بن عبدالله كه در ان كتاب نياورده است)59- رجعت يا حكومت اهل بيت ع ترجمه زبان اردو60- رساله در ميان رجعه ائمه - حبيب الله كاشانى - چاپ 137861- رساله فى اثبات الرجعه - شيخ محمد على ربانى خود را سكانى - در سال 1381 ق. چاپ نجف 62- رساله فى اثبات الرجعه - شيخ محمد هاشم سرابى تبريزى - در سه جزء63- رساله فى اثبات الرجعه - سلطان محمود بن غلامعلى طبسى - شاگرد علامه مجلسى 64- رساله فى علائم الظهور و اثبات الرجعه - شيخ محمد حسين سميم (امل الامل ج 2 ص 316)65- رهبر گمشدگان - مرحوم فيض الاسلام- چاپ تهران سال 1353 ق.66- الشيعه و الرجعه - شيخ محمد رضا طبسى نجفى - متوفاى 1405 ق. جلد اول ان چندين بار چاپ شده و جلد سوم ان چاپ نشده است.67 - فى فتال اهل القبله و انكار الرجعه - عبدالعزيز بن يحيى بن احمد بن عيسى جلودى (نقباء البشر ج 2 ص 644)68- الكره و الرجعه - سيد صادق بن باقر موسوى هندى - چاپ نجف اشرف (رجال گشى ص 242)69- مسئله رجعت و ظهور در ايين زردتشت صادق هدايت 70- النجعه فى الثبات الرجعه - سيد علينقى نكهنوى - متوفاى 1409 ق.71- النجعه فى الرجعه - ترجمه اثبات الرجعه طبسى - به عربى توسط يسد نواب رضوى 72- نورالالعبار فى رجعه اهل بيت النبى المختار محمد بن عيسى.... تروكى مجيرواى مجفى - متوفاى 1333 تاليف 1320 ق.73- نورالانوار - درآثار ظهور و رجعت ائمه اطهار - على اصغر بروجردى - متوفاى 1300 ق. چاپ 1347 ق. تهران .(57)74- الهيات - استار سبحانى - (معاصر) بحثى خلاصه در رجعت دارند.75- در طريق وحدت اسلامى (پاسخ به شبهات - از درسهايى استار سبحانى) نوشته حسينى نسب

1) زيارت آل ياسين - احتجاج طبرسى - ج 2 ص 494 - بحار - ج 94 ص 38.2) نقل از تهذيب شيخ طوسى و مصباح - با نقل از كتاب مفاتيح الجنان شيخ عباسى قمى - چاپ عربى - بيروت - موسسه الاعلمى - ص 566.3) به اختصاص - شيخ مفيد و ديگر كميت مراجعه شود.4) المسائل السروية: ص 32 و 35 - كنگره شيخ مفيد - نقل از الهيات آيه ا... سبحانى. ص 6135) الايقاظ من الهجة، الباب 2، الدليل 3.6) لغتنامه دهخدا، حرف راء ص 295.7) سوره يس، 788) توبه، 339) تفسير عياشى ج 2 ص 87 - بحار ج 53 ص 6410) بحار - ج 53 ص 7511) توبه، 11212) مجمع البيان، ج 5 ص 76 - نورالثقلين، ج 2 ص 27213) الزام الناصب، ج 2 ص 343 - بحار، ج 53 ص 7114) آل عمران، 14415) آل عمران، 15816) توبه، 11117) انبياء، 3518) بحار: ج 53 ص 66 - تفسير برهان ج 2 ص 16619) هود، 820) غيبت نهانى، ص 241 - تفسير صافى ج 2 ص 43321) تفسير صافى، ج 2 ص 433 - الزام الناصب، ج 2 ص 34422) ابراهيم، 523) الميزان، ج 12 ص 16 - حضان شيخ صدوق، ص 10824) حجر، 36 و 3825) الميران، ج 12 ص 16626) الميزان، ج 12 ص 184 - تفسير صافى، ج 3 ص 11327) اسراء، 628) روضه كافى، ج 2 ص 3 - بحار، ح 51 ص 56 و...29) تفسير برهان، ج 2 ص 40630) دلائل الاما7ص 297 - تفسير برهان، ج 2 ص 40731) نمل، 8332) الميزان، ج 15 ص 33633) كهف، 47 - بحار، ج 53 ص 51 - الميزان، ج 15 ص 44634) نورالثقلين، ج 4 ص 10035) مؤمن، 1136) از امام صادق(ع)، بحار، ج 53 ص 5637) الزام الناصب، ج 2 ص 34938) مجالس شبخ مفيد، ص 13039) تفسير برهاين، ج 4 ص 9340) بقره، 5641) بقره، 73و 7242) بقره، 24343) مجمع البيان، ج 1 ص 37044) بحارجعت ج 53 ص 12845) بقره، 26046) آل عمران، 4947) كهف، 1948) انبياء، 84 و 8349) يس، 1450) الايقاظ، ص 188 تا ص 23151) نقل از امام صادق(ع)، بحار ج 100 ص 18952) كامل الزيارات ص 21853) اقبال سيد، ص 68954) تفسير برهان، ج 2 ص 40855) بحار - ج 53 ص 9256) فهرست شيخ طوسى - ص 154، بحار ج 53 ص 123 - معجم رحال الحديث ج 13 ص 18957) از تحقيقات و ويراستارى آقاى على اكبر مهدى پور نيز استفاده شده است.