معاد از اركان جهان بيني اسلامي
يكي از اصول جهان بيني اسلامي كه از اركان ايماني و اعتقادي دين اسلام است ، اصل ايمان به زندگي جاويد و حيات اخروي است . ايمان به عالم آخرت شرط مسلماني است ، يعني اگر كسي اين ايمان را از دست بدهد و انكار كند از زمره مسلمانان خارج است. پيامبران الهي - بدون استثناء - پس از اصل توحيد ، مهمترين اصلي كه مردم را به آن متذكر كرده اند و ايمان به آن را از مردم خواسته اند ، همين اصل است كه در اصطلاح متكلمان اسلامي به نام " اصل معاد " معروف شده است .در قرآن كريم به صدها آيه برمي خوريم كه به نحوي از انحاء درباره عالم پس از مرگ و روز قيامت و كيفيت حشر اموات و ميزان و حساب و ضبط اعمال و بهشت و جهنم و جاودانگي عالم آخرت و
ساير مسائلي كه به عالم پس از مرگ مربوط مي شود بحث كرده است ، ولي در دوازده آيه رسما پس از ايمان به خدا از " ايمان به روز آخر " ياد كرده است . قرآن كريم در مورد عالم قيامت تعبيرات مختلفي دارد و هر تعبيري بابي از معرفت است
، يكي از آنها " اليوم الاخر " . است قرآن كريم با اين تعبير خود دو نكته را براي ما يادآوري مي كند :الف . اينكه حيات انسان بلكه دوره جهان ، مجموعا به دو دوره تقسيم مي شود و هر دوره را به عنوان يك " روز " بايد شناخت : يكي روز و دوره اي كه اول و ابتداست و پايان مي پذيرد ( دوره دنيا ) ، ديگر روز و دوره اي كه آخر است و پايان ناپذير است ( دوره آخرت ) ، همچنانكه در برخي تعبيرات ديگر قرآن ، از حيات دنيوي به " اولي " و از حيات اخروي به " آخرت " ياد شده است
( 1 )
.ب . ديگر اينكه هم اكنون كه دوره اول و نخستين حيات را طي مي كنيم و به دوره دوم و روز دوم نرسيده ايم و از ما پنهان است ، سعادت ما در اين روز و آن روز به اين است كه به آن دوره و آن روز " ايمان " پيدا كنيم
. سعادت ما در اين روز از آن جهت بسته به اين ايمان است كه ما را متوجه عكس العمل اعمال ما مي كند و مي فهميم كه اعمال و رفتار ما از كوچكترين انديشه ها و گفتارها و كردارها و خلق و خويها گرفته تا بزرگترين آنها مانند خود ما روز اول و روز آخر دارند . چنين نيست كه در روز اول پايان يابند و معدوم گردند ، بلكه
1. " و ان لنا للاخره و الاولي " ( ليل / 13 ) ، " و للاخره خير لك من الاولي " ( ضحي / 4 )