زندگي پس از مرگ - زندگی جاوید یا حیات اخروی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

زندگی جاوید یا حیات اخروی - نسخه متنی

مرتضی مطهری

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

زندگي پس از مرگ

آيا انسان پس از مرگ يكباره وارد عالم قيامت مي شود و كارش يكسره مي گردد ، و يا انسان در فاصله مرگ و قيامت يك عالم خاصي را طي مي كند و هنگامي كه قيامت كبري به پا شد وارد عالم قيامت مي گردد ؟ ( و البته اين را هم مي دانيم كه تنها خدا مي داند كه قيامت كبري كي به پا مي شود حتي پيامبران نيز از اين مطلب اظهار بي اطلاعي كرده اند ) . مطابق آنچه از نصوص قرآن كريم و اخبار و روايات متواتر و غير قابل انكاري كه از رسول اكرم و ائمه اطهار رسيده است استفاده مي شود ، هيچ كس بلافاصله پس از مرگ وارد عالم قيامت كبري نمي شود ، زيرا قيامت كبري مقارن است با يك سلسله انقلابها و دگرگونيهاي كلي در همه موجودات زميني و آسماني كه ما سراغ داريم يعني كوه ها ، درياها ، ماه ، خورشيد ، ستارگان و كهكشانها .

هنگام قيامت كبري هيچ چيزي در وضع موجود باقي نمي ماند . بعلاوه در قيامت كبري اولين و آخرين جمع مي شوند ، و ما مي بينيم كه هنوز نظام جهان برقرار است و شايد ميليونها و بلكه ميلياردها سال ديگر نيز برقرار باشد و ميلياردها ميليارد انسان ديگر بعد از اين بيايند . همچنين از نظر قرآن كريم - همان طور كه از آيات گذشته و يك سلسله آيات ديگر استفاده مي شود - هيچكس در فاصله مرگ و قيامت كبري در خاموشي و بي حسي فرو نمي رود ، يعني چنين نيست كه انسان پس از مردن در حالي شبيه بيهوشي فرو رود و هيچ چيز را احساس نكند ، نه لذتي داشته باشد نه المي ، نه سروري داشته باشد و نه اندوهي ، بلكه انسان بلافاصله پس از مرگ وارد مرحله اي ديگر از حيات مي گردد كه همه چيز را حس مي كند ، از چيزهايي لذت مي برد و از چيزهاي ديگر رنج ، البته لذت و رنجش بستگي دارد به افكار و اخلاق و اعمالش در دنيا . اين مرحله ادامه دارد تا آنگاه كه قيامت كبري به پا شود . در آن هنگام در اثر يك سلسله انقلابها و دگرگونيهاي بي نظير كه در آن واحد جهان را فرا مي گيرد و از دورترين ستارگان گرفته تا زمين ما همه مشمول آن دگرگوني مي شوند ، اين مرحله يا اين عالم كه براي هر كسي يك فاصله و حد وسط ميان دنيا و قيامت مي شود ، پايان مي پذيرد . پس از نظر قرآن كريم عالم پس از مرگ در دو مرحله صورت مي گيرد ، و به تعبير صحيح تر ، انسان پس از مرگ دو عالم را طي مي كند : عالمي كه مانند عالم دنيا پايان مي پذيرد و " عالم برزخ " ناميده مي شود ، ديگر عالم قيامت كبري كه به هيچ وجه پايان نمي پذيرد . اينك بحث مختصري درباره عالم برزخ و بحثي درباره عالم قيامت .

عالم برزخ

اگر چيزي ميان دو چيز ديگر حائل و فاصله باشد ، آن چيز را " برزخ " مي نامند . قرآن كريم از زندگي پس از مرگ تا قيامت كبري با كلمه " برزخ " تعبير كرده است . در سوره مؤمنون آيه 100 مي فرمايد : حتي اذا جاء احدهم الموت قال رب ارجعون .

لعلي اعمل صالحا فيما تركت ، كلا انها كلمه هو قائلها و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون . تا آنگاه كه يكي از آنها را مرگ فرا مي رسد مي گويد : پروردگارا ! مرا باز گردان ، باشد كار شايسته اي در زمينه هايي كه نكرده ام انجام دهم . ابدا ، اين صرفا سخني است كه او گوينده آن است و از جلوي آنها ( از حين مرگ ) تا روزي كه مبعوث شوند برزخ و فاصله اي است . اين آيه تنها آيه اي است كه فاصله ميان مرگ و قيامت را " برزخ " خوانده است .

علماي اسلام از همين جا اقتباس كرده و نام عالم بعد از دنيا و قبل از قيامت كبري را " عالم برزخ " نهاده اند . در اين آيه از ادامه حيات بعد از مرگ ، همين قدر سخن آمده است كه انسانهايي پس از مرگ اظهار پشيماني مي كنند و درخواست بازگرداندن به دنيا مي نمايند و به آنها پاسخ منفي داده مي شود . اين آيه كاملا صراحت دارد كه انسان پس از مرگ داراي نوعي حيات است كه تقاضاي بازگشت ( رجوع ) مي كند ولي تقاضايش پذيرفته نمي شود .

آياتي كه دلالت مي كند كه انسان در فاصله مرگ و قيامت از نوعي حيات برخوردار است و در آن حال شديدا احساس مي كند ، گفت و شنود دارد ، لذت و رنج و سرور و اندوه دارد و بالاخره از نوعي زندگاني سعادت آميز [ يا شقاوت آلود ] برخوردار است ، زياد است . مجموعا در حدود 15 آيه است كه در قرآن كريم به نحوي از انحاء يك جريان حياتي را ياد كرده است كه مي رساند در فاصله بين مرگ و قيامت از يك حيات كامل برخوردار است . اين آيات بر چند گونه است : . 1 آياتي كه جريان يك سلسله گفت و شنودها ميان انسانهاي صالح و نيكوكار و يا انسانهاي فاسد و بدكار را با فرشتگان الهي ياد مي كند كه بلافاصله بعد از مرگ صورت مي گيرد . اين گونه آيات زياد است . آيه 97 از سوره نساء و آيه 100 از سوره مؤمنون - كه قبلا هر دو آيه را نقل و ترجمه كرديم - از اين گونه آيات است . . 2 آياتي كه علاوه بر مضمون آيات بالا رسما مي گويند كه فرشتگان پس از آن گفت و شنودها به صالحان و نيكوكاران مي گويند از اين پس از نعمتهاي الهي بهره گيريد ، يعني آنها را در انتظار رسيدن قيامت كبري نمي گذارند . دو آيه ذيل مشتمل بر اين مطلب است : الذين تتوفاهم الملائكه طيبين يقولون سلام عليكم ادخلوا الجنه بما كنتم تعملون ( 1 ) . آنان كه در حالي كه پاكيزه اند فرشتگان آنان را تحويل مي گيرند و فرشتگان به آنها مي گويند : درود بر شما ! همانا به موجب كردارهاي شايسته تان وارد بهشت گرديد .

1. نحل / . 32

/ 20