استصلاح الأعداء - سیاست نامه امام علی(علیه السلام) نسخه متنی

استصلاح الأعداء

411- الإمام عليّ عليه السلام: من استصلح عدوّه زاد في عدده [ غرر الحكم: 8230، عيون الحكم والمواعظ 7838:445. ]

412- عنه عليه السلام: من استصلح الأضداد بلغ المراد [ غرر الحكم: 8043. ]

413- عنه عليه السلام: كمال الحزم استصلاح الأضداد، ومداجاة الأعداء [ غرر الحكم: 7232. ]

414- عنه عليه السلام: الاستصلاح للأعداء بحُسن المقال وجميل الأفعال، أهون من ملاقاتهم ومغالبتهم بمضيض القتال [ غرر الحكم: 1926. ]

415- عنه عليه السلام: الإحسان إلى المُسي ء يستصلح العدوّ [ غرر الحكم:1517. ]

416- عنه عليه السلام: كانت الحكماء فيما مضى من الدهر تقول: ينبغي أن يكون الاختلاف إلى الأبواب لعشرة أوجه:

أوّلها: بيت اللَّه عزّ وجلّ لقضاء نسكه والقيام بحقّه وأداء فرضه...

التاسع: أبواب الأعداء التي تسكن بالمداراة غوائلهم، ويدفع بالحيل والرفق واللطف والزيارة عداوتهم [ الخصال 3:426 عن الأصبغ بن نباتة، بحارالأنوار 1:61:76. ]

417- عنه عليه السلام: منع أذاك يصلح لك قلوب عداك [ غرر الحكم: 9784. ]

418- عنه عليه السلام: صافح عدوّك وإن كره، فإنّه ممّا أمر اللَّه عزّ وجلّ به عباده يقول: ادْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ و عَدَ وَةٌ كَأَنَّهُ و وَلِىٌّ حَمِيمٌ وَ مَا يُلَقَّل-هَآ إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُواْ وَ مَا يُلَقَّل-هَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ [ [ فصّلت: 34 و 35.

الخصال 10:633 عن أبي بصير ومحمّد بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام، بحارالأنوار 58:421:71.] ]

419- عنه عليه السلام- في الحكم المنسوبة إليه-: إذا صافاك عدوّك رياءً منه فتلقَّ ذلك بأوكد مودّة، فإنه إن ألِفَ ذلك واعتاده خَلُصت لك مودّته. [ شرح نهج البلاغة 680:321:20. ]

به صلاح آوردن دشمنان

411. امام على عليه السلام: آن كه دشمنش را به صلاح كشانَد، بر جمعيت خودْ افزوده است.

412. امام على عليه السلام: آن كه مخالفان را به صلاح آورد، به مقصود رسد. 413. امام على عليه السلام: كمال دورانديشى، به صلاح كشاندن مخالفان و مدارا با دشمنان است.

414. امام على عليه السلام: به صلاح آوردن دشمنان با سخن نيك و رفتار زيبا،آسان تر است از رو در رو شدن با آنان و پيكار با آنان با درد و رنجِ نبرد. 415. امام على عليه السلام: نيكى به بدكاران، دشمن را به صلاح كشانَد.

416. امام على عليه السلام: حكيمان، در روزگاران گذشته مى گفتند: شايسته است كه رفت و آمد بر درِ خانه ى ديگران، براى ده انگيزه باشد: اوّلين آن، بر در خانه ى خدا براى انجام مناسك و اهتمام به حقّ الهى و اداى واجبات او؛ نُهمى، بر در خانه ى دشمنان، كه با مدارا، غائله ى آنان فروكش كند و با نرمى و لطف و ديد و بازديد، دشمنى آنان برطرف شود.

417. امام على عليه السلام: خوددارى از آزار |ديگران|، دل هاى دشمنان را به صلاح كشاند.

418. امام على عليه السلام: با دشمنت مصافحه كن، گرچه ناخوش دارد؛ چرا كه آن، از چيزهايى است كه خداوند - عزّوجلّ- بندگانش را بدان فرمان داده است، |آن جا كه| مى فرمايد: بدى را به آنچه بهتر است، دفع كن. آن گاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمن است، گويى دوستى يكدل مى گردد؛ و اين |خصلت| را جز كسانى كه شكيبا بوده اند، نمى يابند، و آن را جز صاحب بهره اى بزرگ، نخواهد يافت.

419. امام على عليه السلام- در حكمت هاى منسوب به ايشان-: اگر دشمنت با تو به تظاهر، اظهار دوستى و يك رنگى كند، آن را با دوستى گرم بپذير؛ چرا كه اگر اين را ادامه دهد و بدان خو گيرد، دوستى اش خالص گردد.