معلوم و مجهول - نحو مقدماتی نسخه متنی

معلوم و مجهول

2ـ افعالي که دو مفعول آنهادر اصل مبتدا و خبر نبوده است.

مثل: أعطي، کَسي، سَمّي.

مثال: أعْطي زيدٌ بکراً در هماً (زيد به بکر درهمي بخشيد).

اين دسته افعال به «دومفعولي باب أعْطي» مشهورند.

تذکر:
افعال قلوب اگر به باب إفعال برده شوند داراي سه مفعول مي گردند.

مثال: عَليمَ زيدٌ بکراً فاضلاً ، أعْلَمَ زيدٌ خالداً بکراً فاضلاً.

معلوم و مجهول
فعل معلوم: فعلي است که فاعل آندر کلام ذکر رشده باشد.

مثال1: نَصَرَ زيدٌ بکراً.

ترکيب: نَصَرَ:فعل، زيدٌ: فاعل، بکراً: مفعول به.

مثال2: زيدٌ نَصَرَ بکراً.

ترکيب: زيدٌ: مبتدا، نَصَرَ: فعل و فاعل (فاعلش مستتر است)، بکراً: مفعول به، جمله «نَصَرَ بَکْراً» خبر و در محلّ رفع.

فعل مجهول: فعلي است که فاعل آن در کلام ذکر نشده و به مفعول نسبت داده شده باشد، مثل: نُصِرَ بکرٌ (بکر ياري شد).