16 - اهل حق و نصيريه

پيروان اين مذاهب در كشورهاى ايران، عراق، تركيه، آلبانى، سوريه، افغانستان و كشورهاى آسياى ميانه پراكنده شده اند. در ايران اكثر اهل حق در استان كرامنشاه زندگى مىكنند هر چند در مناطق ديگر نيز طوايفى از اهل حق وجود دارند.(208)

گروههاى مختلف اهل حق، در آرا و عقايد و آداب و رسوم اختلافات زيادى دارند تا آنجا كه به راحتى نمى توان اهل كوفه را فرقه و مذهبى واحد دانست. برخى از آنان صريحا امام على عليه السلام را خدا مىدانند. برخى ديگر كه شيطان پرست ناميده مىشوند، شيطان را تقديس مىكنند و حرامهاى الهى را حلال مىدانند و مخالف طهارت و عبادتند. همچنين گروهى از اهل حق خود را اهل حق مسلمان و شيعه اثنى عشريه معرفى كرده و سعى مىكنند تا عقايد خود را با عقايد اماميه هماهنگ سازند و به شريعت و اعمال و عبادات اسلامى پايبندند.