سخنى با خواننده
يكى از ويژگى هاى مهم مكتب تشيع، استفاده از عنصر اجتهاد در گستره نصوص دينى است. اين ويژگى، سببپويايى و تحرك هر چه بيش تر مكتب و نيز كسب توان مناسب در پاسخ گويى به موضوعات نوپيدا بوده و هست.
تكامل و گسترش رشته هاى مختلف علوم اسلامى، از جمله دانش فقه، در پرتو همين عنصر اجتهاد ونيز تلاش
دانش مندان و فقيهان بزرگ و زمان شناس صورت پذيرفته است.
عصر حاضر به جهت ظهور عقايد و مكاتب مختلف بشرى، تحولات چشم گيرعلمى و صنعتى و نگاه نقادانه به
دين و گسترش ارتباطات، مسئوليت عالمان دينى رادو چندان كرده است. عالمان و فقيهان بايد به نيكى
چالش هاى نوين را دريابند،شيوه هاى استنباط را مهذب كنند، موضوعات جديد را پاسخ در خور دهند
و
ميراث كهن فقه شيعه را به زبان روز و متناسب با فهم و انتظار انسان سرگشته و نقاد امروزبازسازى نمايند تا از
ره گذر اين تلاش، دين و فقه را در عرصه زندگى اجتماعى جوامع بشرى زنده و بالنده نگه دارند و مسئوليت دينى
و تاريخى خويش را به بهترين وجه ايفا نمايند. انجام اين وظيفه، نيازمند نگاه بيرونى به مجموعه فقه، آشنايى
باشيوه هاى مشابه استنباط و بررسى دقيق علوم وابسته به فقه، نظير اصول، رجال، درايه و ... مى باشد و بدون
ترديد تلاشى به اين وسعت نيازمند بسيج جمعى محققان زبده وزمان شناس است.
پژوهشكده فقه و حقوق مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى «پژوهش گاه » هدف اساسى خويش را تحقق
بخشيدن به اين وظيفه بزرگ قرار داده است، و در اين راستاتحقيقات متعددى را در زمينه هاى مختلف فقهى -
حقوقى و دانش هاى وابسته به آن در دست انجام دارد.
آشنايى با منابع اصلى و پيشينه تحقيق از لوازم ضرورى تحقيقات گسترده است تاحدى كه در دنياى كنونى
هيچ پژوهش گرى بى نياز از آن نيست. حجم گسترده نوشته ها و پراكندگى محققان و نويسندگان، دست يابى به
اين امر را دشوارتر مى سازد.ازاين رو بخشى از فعاليت هاى گروه خدمات تحقيق پژوهشكده به تهيه
ماخذشناسى مورد نياز اختصاص يافته است.
كتاب حاضر كه با هدف آشنايى پژوهش گران با منابع و مآخذ اصلى قواعد فقهى تدوين شده به همت اين عزيزان
سامان يافته است: حجة الاسلام جناب آقاى سعيدرحيميان (تهيه طرح اوليه و مراجعه به منابع)، فاضل محترم
جناب آقاى نعمت الله صفرى فروشانى (مراجعه به فهرست كتب خطى)، جناب آقاى محمدجواد واعظ(تهيه
متن اوليه ماخذشناسى موضوعى)، حجة الاسلام جناب آقاى ضميرى (تهيه درآمدى بر قواعد فقهيه)،
حجة الاسلام جناب آقاى حميدرضا نوحى (تكميل،بازنگرى و تدوين نهايى ماخذشناسى).
ضمن تشكر از تلاش همه عزيزانى كه زحمت تهيه اين ماخذشناسى را بر عهده داشته اند، اميدواريم كه انتشار
اين اثر بتواند به نياز پژوهش گران حوزه و دانشگاه درزمينه قواعد فقهى پاسخى درخور دهد.
پژوهشكده فقه و حقوق.
مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى (پژوهش گاه)