اساس الاقتباس نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اساس الاقتباس - نسخه متنی

خواجه نصیرالدین طوسی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

اساس الاقتباس‏

تأليف: نصير الدين محمد ابن حسن طوسى‏

فهرست مطالب

مقدمه مصحح‏

مقدمه

ابتداى سخن در منطق

مقالت اول

فن اول در مباحث الفاظ سه فصل است

فصل اول در كيفيت دلالت الفاظ بر معانى

فصل دوم در نسبت الفاظ با معانى

فصل سوم در قسمت الفاظ

فن دويم در مباحث كلى و جزوى چهار فصل است

فصل اول در تعريف كلى و جزوى

فصل دوم در حمل و وضع

فصل سيم در فرق ميان كل و كلى و جزو و جزوى

فصل چهارم در ديگر معانى لفظ كلى

فن سيوم در مباحث ذاتى و عرضى چهار فصل است

فصل اول در معرفت ذاتى و عرضى

فصل دويم در اقسام ذاتى

فصل سيم در اقسام عرضى

فصل چهارم در اقسام مقول در جواب ما هو

فن چهارم در مباحث كليات خمسه پنج فصل است

فصل اول در تعريف كليات خمسه

فصل دوم در مراتب اجناس و انواع

فصل سيوم در احوال فصول

فصل چهارم در بيان حال خاصه و عرض عام

فصل پنجم در احوال اين كليات پنجگانه

مقالت دويم در مقولات عشره

فصل اول در ابتداء سخن در مقولات

فصل دويم در معرفت موضوع كه رسم جوهر و عرض بى آن متصور نشود

فصل سيم در تعريف جوهر و بيان انواع او و فرق ميان جوهر و عرض

فصل چهارم در تعريف كميت و بيان انواع و اقسام او

فصل پنجم در معرفت كيفيت و بيان انواعش

فصل ششم در معرفت مقوله مضاف و انواعش

فصل هفتم در شش مقوله باقى

فصل هشتم در معرفت اقسام تقابل

فصل نهم در اقسام تقدم و تاخر و معيت

مقالت سيوم در عبارات

فن اول در معرفت اقوال جازمه و احوال انواع و اصناف قضايا

فصل اول در اصناف دلالات و احوال مدلولات

فصل دوم در تعيين قول جازم و چگونگى تاليف از الفاظ مفرده

فصل سيوم در ذكر اثبات و نفى و ايجاب و سلب بحسب اين موضع

فصل چهارم در اقسام قضايا

فصل پنجم در اقسام شرطيات

فصل ششم در وحدت و كثرت قضايا بحسب اعتبار اجزاء آن

فصل هفتم در نسبت اجزاى قضايا با يكديگر

فصل هشتم در چگونگى تعلق صدق و كذب بقضاياء شرطى و اجزاى آن

فصل نهم در خصوص حصر و اهمال قضايا

فصل دهم در تحصيل مفهوم قضايا و تلخيص اجزاء آن

فصل يازدهم در بيان تقابل و تضاد و تداخل و تناقض قضايا

فصل دوازدهم در قضاياى محصله و معدوليه و عدميه و تلازم آن

اعتبار اقسام طول

اعتبار قطر

اعتبار طول

اعتبار عرض

اعتبار قطر

فصل سيزدهم در تلازم شرطيات

فصل چهاردهم در بيان تلازم و تباين قضايا باعتبار استواء و انعكاس اجزاء و مقابلات اجزاء

فصل پانزدهم در قضاياى منحرفه و محرفه

فصل شانزدهم در رد بعضى قضايا با بعضى

فن دويم در جهات قضايا و اعتبار آن در ابواب تناقض و عكس و آنچه بان تعلق دارد يازده فصل است

فصل اول در معنى جهت و فرق ميان ماده و جهت و تعيين موضع جهت قضايا

فصل دويم در معنى ضرورت و امكان و اعتبار آن در ذهن و خارج و فرق ميان ضرورت و دوام

فصل سيم در اصناف ضرورى و دائم

فصل چهارم در اصناف ممكنات

فصل پنجم در اصناف مطلقات

فصل ششم در اعتبار اقسام عرفى و مشروط بحسب اعتبار جهات ذاتى

اقسام عرفى مطلق

اقسام مشروط مطلق

اقسام عرفى لا مشروط

فصل هفتم در بيان خصوص و عموم قضاياى مطلقه و موجهه

فصل هشتم در تناقض موجهات

فصل نهم در تعريف عكس و بيان عكس مستوى در موجهات

فصل دهم در عكس نقيض

فصل يازدهم در اعتبار جهت و نقيض و عكس در قضاياى شرطى

مقالت چهارم

فن اول در قياس

قسم اول در تعريف قياس

فصل اول در تعريف قياس

فصل دويم در انواع قياسات

فصل سيم در اجزاء قياسات و بيان هيات اقتران مقدمات

فصل چهارم در بيان اشكال حمليات و حال ضروب هر يكى با قطع نظر از جهات

شكل اول

شكل دويم

شكل سيوم

شكل چهارم

فصل پنجم در مختلطات شكل اول

اصل اول

اصل دوم

اصل سيوم

اصل چهارم

اصل پنجم

سخن در تفصيل نتايج مختلطات و وضع جداول

فصل ششم در مختلطات شكل دويم

اصل اول

اصل دويم

اصل سيم

اصل چهارم

اصل ششم

سخن در تفصيل نتايج مختلطات و وضع جداول

فصل هفتم در مختلطات شكل سيم

فصل هشتم در مختلطات شكل چهارم

اصل اول

اصل دويم

اصل سيم

اصل پنجم

اصل ششم

سخن در تفصيل نتايج مختلطات و وضع جداول

فصل نهم در بيان اختلالى كه در اعتبار جهات و مختلطات از جهت اعتبار دائم لا ضرورى كلى عارض مى‏شود

فصل دهم در تلخيص اعتبار جهات و مختلطات بعد از استكشاف حال دايم لا ضرورى

قسم دويم از فن اول از علم قياس در قياسات شرطى اقترانى و استثنايى

فصل اول در قياسات اقترانى از متصلات تنها

سخن در اقترانيات از متصلات تنها

فصل دويم در اقترانيات از منفصلات تنها

فصل سيوم در اقترانيات از متصلات و منفصلات با هم

نوع اول متصله صغرى و اشتراك در تالى

نوع دوم متصله هم صغرى و اشتراك در مقدم

نوع سيوم متصله كبرى و اشتراك در مقدم

نوع چهارم متصله هم كبرى و اشتراك در تالى

فصل چهارم در اقترانيات از حمليات و متصلات

نوع اول حملى كبرى و اشتراك با متصله در تالى

نوع دويم

نوع سيوم حملى صغرى و اشترك در مقدم

شكل اول

شكل دوم

شكل سيوم

نوع چهارم حملى كبرى و اشتراك در مقدم

شكل اول

شكل دويم

شكل سيوم

شكل چهارم

فصل پنجم در اقترانيات از حمليات و منفصلات

قياس مقسم

فصل ششم در انواع قياساتى كه اشتراك از هر دو جانب در جزوى غير تام باشد

فصل هفتم در قياسات استثنايى

فصل هشتم در بيان وجه احتياج قياسات اقترانى و استثنايى به يكديگر

فن دويم از علم قياس در لواحق و عوارض قياس و ذكر تاليفاتى كه شبيه بود بقياس

فصل اول در بيان آنك در يك قياس بسيط يك حد اوسط و دو مقدمه بيش نتواند بود و بيان وجه وقوع آنچه زيادت ازين باشد

فصل دوم در قياسات مركبه

فصل سيم در ذكر حكمهائى كه از قياسات بتبعيت مطلوب لازم آيد

فصل چهارم در بيان لزوم نتيجه صادق از قياسات صادق و غير صادق

فصل پنجم در طلب قياس بر هر مطلوبى و طريق اكتساب مقدمات

فصل ششم در تحليل قياس

فصل هفتم در قياس دور و عكس

فصل هشتم در قياس خلف

فصل نهم در تاليف قياس از مقابلات و مصادره بر مطلوب

تاليف قياس از مقدمات متقابل

مصادره بر مطلوب اول

فصل دهم در بيان كيفيت تعارض علم و جهل يا علم و ظن در راى يك شخص و اسباب آن

فصل يازدهم در تاليفاتى كه شبيه بود بقياس مانند استقراء و تمثيل

استقراء

تمثيل

فصل دوازدهم در اصناف قياساتى كه بحسب صور يا مواد مخصوصند بالقاب

قياس مقاومت

ضمير

دليل

قياس علامت

قياسى فراسى

مقالت پنجم در برهان

فن اول

فصل اول

فصل دوم در احوال صناعات پنجگانه و مبادى اصناف قياسات

فصل سيوم در اصناف مطالب

فصل چهارم در ذكر اصناف علل و مباحثى كه بان متعلق باشد بر وجهى كلى

فصل پنجم در ذكر برهان و اقسامش و نسبت حدودش با يكديگر و طريق اقامت برهان بر هر مطلوبى كه آنرا سببى باشد

فصل ششم در كيفيت وقوع اصناف علل در حدود وسطى براهين

فصل هفتم در حال مطلوبهائى كه آنرا سببى نبود و حال استقراء و تجربه و ذكر مبادى برهان

فصل هشتم در كيفيت انتفاع بحس در اكتساب علوم

فصل نهم در شرايط مقدمات برهان

فصل دهم در ذاتى بحسب اين صناعت

فصل يازدهم در اولى بحسب اين موضع

فصل دوازدهم در كلى بحسب اين صناعت

فصل سيزدهم در ضرورى بحسب اين صناعت

فصل چهاردهم در كيفيت وقوع مقدمات غير كلى و ضرورى در علوم

فصل پانجدهم در موضوعات و مبادى و مسائل علوم برهانى و آنچه در فواتح بعضى علوم ياد كنند

فصل شانزدهم در اختلاف و اشتراك علمها

فصل هفدهم در بيان آنك محمولات غير مناسب در مقدمات و نتايج برهان نيفتد

فصل هژدهم در نسبت علم و ظن با يكديگر و رسمهاى لفظى چند كه در اين مواضع متداول باشد

فن دويم در كيفيت اكتساب تصورات تام بحد و آن دوازده فصل است

فصل اول در بيان امكان اكتساب تصورات

فصل دويم در ذكر تصورات مكتسب و غير مكتسب و اشارت باصناف تعريفات

فصل سيم در ابتداء سخن در حد و بيان مناسبت و مباينت برهان و حد

فصل چهارم در آنك حد بهر يكى از برهان و قسمت و استقراء به انفراد اكتساب نتوان كرد

فصل پنجم در آنك طريق اكتساب حد تركيب است

فصل ششم در بيان وجه انتفاع بتحليل و قسمت در اقتناص حدود و غير آن

فصل هفتم در بيان حال حصول

فصل هشتم در كيفيت وقوع علل در حد

فصل نهم در بيان مشاركت برهان و حد

فصل دهم در كيفيت وقوع اعراض ذاتى در تعريفات

فصل يازدهم در تمامى سخن در حد و بيان احوال حدود و نسبت حدود با محدودات

فصل دوازدهم در بيان آنك در اشخاص جزوى نه برهان توان گفت و نه آنرا حد توان گفت

مقالت ششم در جدل و آنرا طوبيقا خوانند

فن اول در مقدمات

فصل اول در بيان ماهيت و منفعت جدل و ذكر احوال سايل و مجيب

فصل دوم در ذكر مواضع جدلى و كيفيت انشعاب مقدمات از آن

فصل سيم در اجزاء قياسات و مطالب جدلى و اصناف مواضع

فصل چهارم در بيان حال مبادى و مسائل و مقدمات و مطالب و قياس جدلى

فصل پنجم در ذكر ادوات جدل كه ارتياض بان مفيد ملكه جدلى باشد و اشارت به ديگر منافع آن

فن دوم در مواضع شش فصل است

فصل اول در مواضع اثبات و ابطال

فصل دويم در مواضع اولى و آثر

فصل سيم در مواضع جنس

فصل چهارم در مواضع خاصه

فصل پنجم در مواضع حد

مواضع الفاظ.

مواضع تجاوز بر قدر كفايت

مواضع باقى مباحث حد

فصل ششم در مواضع هو هو

فن سيوم در وصايا سه فصل است

فصل اول در وصاياى سائل

فصل دويم در وصاياى مجيب

فصل سيوم در وصاياى مشترك ميان سايل و مجيب

مقالت هفتم در مغالطه و آنرا سوفسطيقا خوانند

فصل اول در بيان تبكيت مغالطى و ذكر صناعت مغالطه و منفعت آن

فصل دوم در حصر اسباب غلط و مغالطه كه داخل بود در نفس تبكيت

فصل سيوم در بيان اسباب مغالطه از امور خارجى و ذكر آنچه سايل و مجيب را در اين صناعت نافع بود

مقالت هشتم در خطابت و آنرا ريطوريقا خوانند

فن اول در اصول و قواعد خطابت

فصل اول در ماهيت و منفعت خطابت و نسبت آن با صناعت جدل و ديگر صناعات

فصل دوم در اجزاء خطابت

فصل سيوم در قياسات خطابى و حال مواد و صور آن

فصل چهارم در اصناف مخاطبات بحسب اغراض مختلف و طريق استعمال هر يك

فن دويم در اعداد انواع هشت فصل است

فصل اول در اعداد انواع متعلق بمشاورات

فصل دويم در اشد و اضعف

فصل سيم در اعداد انواع متعلق بمنافرات

فصل چهارم در اعداد انواع متعلق بمشاجرات

فصل پنجم در اعداد انواع نافع در تصديقات غير صناعى

فضل ششم در ذكر انفعالات و اخلاق نفسانى كه در استدراجات نافع بود و اعداد انواع بحسب آن

فصل هفتم در اختلاف اصناف

فصل هشتم در انواع مشترك و ختم سخن در انواع

فن سيوم در توابع و آنچه بدان ماند

فصل اول در حال الفاظ

فصل دوم در نظم و ترتيب اقاويل خطابى

فصل سيوم در اخذ بوجوه و تقرير انواع آن

فصل چهارم در ذكر منازعات و مقاومات خطابى و آنچه بدان متعلق بود

مقالت نهم در شعر و آنرا بيطوريقا خوانند

فصل اول در اشارت بماهيت و منفعت شعر و آنچه بان تعلق دارد

فصل دوم در تحقيق تخييل و محاكات و بيان وجوه استعمال آن

فصل سيم در احوال الفاظ و اشارت به صنعتهاى شعر بر سبيل اجمال

/ 594