نتيجه - مردم سالاری دینی نسخه متنی

نتيجه

مردم سالاري ديني، اصطلاح تازه اي در گفتمان
سياسي دنيا است که در بستر مباني سياسي اسلام و متأثر از
آموزهاي نبوي و علوي، روييده و بر آن است تا ضمن پاسداشت
حقوق مردم در حوزه سياست و اداره امور جامعه و پرهيز از
الگوهاي حکومتي استبدادي، رعايت اصول و مباني ارزشي را
بنمايد و بدين ترتيب نظام اسلامي را از الگوهاي سکولار
غربي تمييز دهد. براي اين منظور در حکومت اسلامي، روش
نويني مورد توجه قرار گرفته که نه استبدادي و نه ليبرالي
است. مقام معظم رهبري از اين روش حکومتي به «مردم
سالاري ديني» تعبير نموده اند:

«مردم سالاري ديني، داراي
دو وجه است که يک وجه آن نقش مردم در تشکيل حکومت و
انتخاب مسئولات و وجه ديگر آن رسيدگي به مشکلات مردم
است که بر همين اساس، مسئولان بايد مشکلات مردم را به طور
جدي پيگيري و رسيدگي نمايد.»(31)

به عبارت ديگر در نظام
«مردم سالاري»، نه تنها در حضور توده اي ميليوني بر سر
صندوقهاي رأي، تجلي مي يابد بلکه افزون بر آن، در تلاش
پيگير نظام در خدمتگزاري به مردم نيز قابل رؤ يت است. در
اين تعريف از مردم سالاري، مردم شأن و منزلتي برتر از
آنچه در دموکراسي غربي ديده شده، مي يابند. در اين تعريف
از مردم سالاري، ملل فرهيخته و آگاه، مستحق «توجه» و لحاظ
شدن آرأ و انديشه هايشان در امر حکومت مي باشند لذا حکومت
اسلامي که نتيجه قيام آگاهانه مردمي شجاع و غيرتمند است،
نمي تواند «مردم سالار» نباشد. تاکيد مقام معظم رهبري بر
عنصر آگاهي و ضرورت توجه و پيروي از آرمانهاي عالي مردم
از سوي مسئولان و حتي روشنفکران، دقيقاء به همين خاطر
است.

«ملت ايران نيرومند و تواناست. چرا؟ چون ملتي است
داراي هوش، استعداد و داراي نسل بزرگي از جوانان در اين
دوران معاصر که خود، سرمايه بسيار عظيمي است... ملت مؤ مني
است.»(32)

«دشمن در تلاش است با سلب اعتماد به نقش
دانشگاهيان، تئوريهاي ترجمه اي را در ذهن آنها رسوخ دهد و
آنان را از مردم جدا سازد که مهمترين راه مقابله با اين
تلاشها، حفظ ارتباط و پيوستگي فکري دانشجويان و دانشگاهيان
با مردم و تمسک هر چه بيشتر آنها به ريشه ها و اصول انقلاب
اسلامي است.»(33)

تمجيد رهبري از ملت و توصيه ايشان به
نخبگان جامعه به پيوستگي و نزديکي با توده ها، وجه بارز
اين مردم سالاري است. تاکيد بر هوشياري و پيشگامي مردم در
مقايسه با مسئولان و نخبگان، در واقع بيانگر جوهره «مردم
سالاري ديني» مي باشد که نزد انديشه گران غربي - بويژه
پيروان مکتب نخبه گرايي - چندان پذيرفته نيست.

«مردم از
همه مسئولان، جناحها و احزاب جلوتر هستند.»(34)

البته
همانگونه که بيان شد، مردم سالاري ديني چنانکه جانب
رضايت مندي مردم را نگاه مي دارد از چارچوب مباني و اصول
قانوني جامعه نيز پا را فراتر نگذارده و در واقع بسان
خواست مردم مسلمان تجلي مي نمايد که خواهان تحقق
آرمانهاي عاليه اسلامي هستند. اين گونه از مردم سالاري
که با ارزش محوري، عجين مي باشد، پشتوانه عظيم براي حکومت
اسلامي به شمار مي آيد که امکان رفع کليه مشکلات و
کاستي ها را در راستاي تحقق يک جامعه اسلامي اصيل
مي داند:

«نظام اسلامي با پشتوانه عظيم و بي نظير حمايت
ملت، استحکام ساختاري و تشکيلاتي خود و احساس وظيفه
مسئولان در برابر پروردگار قادر است تمامي مشکلات و چالشهاي
موجود را بخوبي حل کند و دوران جديد را در تاريخ اين
سرزمين رقم زند.»(35)

و اين واقعيتي است که نظام
جمهوري اسلامي ايران به عنوان نظامي که مردم سالاري را
به عنوان بازوي مؤ يد «ارزش مداري»، مد نظر داشته، از ابتداي
پيروزي انقلاب و تأسيس نظام جمهوري اسلامي تا به امروز
به کرات مشاهده کرده است. حضور گسترده مردم در صحنه هاي
قيام، انتخابات، جنگ، راهپيمائي ها... عامل مؤ ثري در حفظ
اين انقلاب بوده است و آخرين نمونة آن را در جريان
غائله کوي دانشگاه مي توان مشاهده کرد. آنجا که پشتوانه
مردمي حکومت، راه آشوب بر آشوب طلبان، سد کرد و بار ديگر
نمودي از مردم سالاري در جامعه ما مشاهده شد.

«برغم
يکسان تلاش بي وقفه دشمنان براي ايجاد خدشه و ترديد در
افکار عمومي ملت ايران، قشرهاي مختلف مردم، استوار، معتقد و
مصمم، همچون رودخانه اي خروشان به خيابانها آمدند و وحدت
خود را يک بار ديگر نشان دادند.»(36)

بدين ترتيب
«مردم سالاري ديني» به عنوان بديلي مناسب براي دموکراسي
غربي در حکومت اسلامي مطرح است. الگوي رفتاري اي که در
آن مردم مبنا و محور هستند و حکومت، نخبگان و مسئولان موظف
هستند نسبت به ولي نعمت خود، سپاسگزار و خدمتگزار باشند، در
عين حال مردم نيز با پاي بندي به اصول و مباني ارزشي،
سعي در تحقق آرمانهاي اسلامي و حاکميت انديشه اسلامي را
دارند.