پيش گفتار - تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ نسخه متنی

پيش گفتار

درباره مدينه منوّره و مسجد شريف نبوى و تغييرات آن در طول تاريخ، آثار متعدّدى نگاشته شده; از جمله «عمارة وتوسعة المسجد الشريف النبوى عبر التاريخ» از ناجى بن محمّد حسن عبدالقادر الانصارى. اين كتاب نخست بار به همّت انجمن ادبى مدينه منوّره به سال 1416ق در مدينه، با ويرايش و مقدّمه عطيّه محمّد سالم در 284 صفحه وزيرى چاپ شده است. بخش مهمّى از اين كتاب به توسعه مسجد شريف نبوى در عهد دولت سعودى اختصاص دارد، امّا از نابود شدن بخشى از آثار مهمّ تاريخى مدينه منوّره بر اثر توسعه مسجدْ سخنى به ميان نيامده است. همچنين درباره بقيع ـ با همه اهمّيت آن ـ سخنى در آن نيست.

مؤلّف به سال 1363ق در مدينه به دنيا آمده و آثار چاپ شده و چاپ نشده اى دارد. وى اين اثر را در 17 جمادى الاولى 1415 در مدينه به پايان برده است. بنابر اين از جديدترين و كاملترين آثار در اين زمينه محسوب مى شود.

اين كتاب داراى شش فصل و يك مقدّمه و خاتمه است، همراه با فهرست مآخذ و فهرستى از جدولها و عكسها، و مزيّن به تصويرهايى زيبا از مدينه منوّره و مسجد شريف نبوى. همچنين زندگى نامه كوتاه مؤلّف نيز در پايان آن درج شده است.

با توجّه به اهمّيت موضوع و كتاب، مترجم توانا استاد عبدالمحمّد آيتى(حفظه الله) اين اثر را ـ بجز حدود يك سوم آن كه براى خواننده فارسى زبان لازم نبوده ـ به فارسى ترجمه و فاضل محترم جناب مستطاب آقاى علىورسه اى آن را ويرايش كرده اند كه با عنوان «تعمير و توسعه مسجد شريف نبوى در طول تاريخ» منتشر شده است. (تهران، نشر مشعر، وابسته به حوزه نمايندگى ولىّ فقيه در امور حج و زيارت، چاپ اوّل، 1378)

ازآنجاكه دراين ترجمه مطالبىويژه اهل فنو متخصّصان هست، و عموم زائرانِ حرم شريف نبوى را به كار نمى آيد، به منظور عامتر شدن فايده آن و استفاده بيشتر فارسى زبانان، معاون آموزش و تحقيقات بعثه مقام معظّم رهبرى از اين ناچيز خواستند تا آن را خلاصه، و پاره اى از مباحث غير ضرور را حذف كنم. بحمدالله اين بنده نيز آن را به صورتى كه مشاهده مى شود تلخيص كردم. در اين تلخيص بيش از يك سوم مطالب ترجمه حذف شد.

بنابراين مشتمل بر حدود نيمى از مطالب اصلِ متن عربى است. از جمله مطالب محذوف، عمده مآخذِ مطالب در پاورقى ها و فهرست مآخذ است كه عموم خوانندگان فارسى زبان را از آنها حظى نيست. خواستاران آگاهى از آنها مى توانند به اصل عربى يا ترجمه فارسى مراجعه كنند.

همچنين گذشته از تلخيص، پاره اى از مطالب ترجمه ويرايش شد و هر جا ابهام يا احتمال خطا در ترجمه وجود داشت به متن عربى مراجعه و مواردى از ترجمه اصلاح شد. همچنين در روانى و گويايى مطالب سعى بسيار شد. اميد است اين عمل ناچيز مورد قبول حضرت خاتم الانبياء(صلى الله عليه وآله) واقع شود.

بسيار شايسته است كه صاحب همّتى با تتبّع و تفحّص كامل و نظمى دقيق اثرى مشابه اين اثر سودمند در سرگذشت و سرنوشت قبرستان بقيع پديد آورد و بسيارى از ابهامها را در اين زمينه بزدايد.

از خداى سبحان مسألت مى كنم كه همه شيعيان را از فيض زيارت مرقد منوّر نبوى و قبر مطهّر فرزندانش در بقيع بهره مند فرمايد.