مناره هاى جديد و پيشين مسجدالنبى - تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ نسخه متنی

نقشه همه توسعه هاى مسجد شريف نبوى

مساحت اين سايبان ها 135000 متر مربع است وگنجايش 250000 نفر را دارند و اما اگر تمام ظرفيت را حساب كنيم مى تواند 450000 نفر را در برگيرد و اين شمار تا 700000 هزار هم مى رسد و در اوقات ماه مبارك رمضان و حج و عمره و هنگام اوج جمعيّت تا يك ميليون نفر هم مى توانند به نماز بايستند.

مكان هايى براى وضو گرفتن و دستشويى پيوسته به محل توقف خودروها در زير زمين است. اين عرصه ها اختصاص به پيادگان دارد و خودروها نمى توانند به آنها داخل شوند. اطراف آن راديوارها و دربندها از هر سو احاطه كرده و به وسيله 120 نور افكن كه بر پايه هاى رخامى قرار دارند روشن مى شود.

آن قسمت از زمين هم كه بين مسجد قديم و توسعه اوّل سعودى قرار دارد با 12 سايبان بزرگ به همان ارتفاع سقف ديگر سايبان ها هر يك به مساحت 306 متر مربع كه به طور خودكار باز و بسته مى شوند، پوشيده شده و اين به خاطر آن است كه نمازگزاران را از تابش خورشيد و باران حفظ كند.

بدين سان مسجد شريف نبوى به صورت پر شكوهترين و عظيم ترين بناهاى روى زمين گرديد و در اين توسعه اخير پنج برابر بر سطح آن افزوده شد. اين امر ايجاب مى كرد كه خانه ها و اراضى همجوار را از صاحبانشان بخرند و خراب كنند. مساحت اين خانه ها حدود 100000 متر مربع بود.

در مجموع هزينه اى كه دولت براى اين توسعه پرداخت سى ميليارد ريال سعودى بود.

عرض عرصه هايى كه محيط به مسجد شريف نبوى است بين 100 و 150 متر است و اين از جهت شمالى و غربى و جنوبى است ولى در جانب شرقى خيابانى را كه ميان مسجد و ساختمان ها و بقيع قرار دارد به حال خود باقى نهادند; زيرا ممكن نبود چيزى از بقيع كاسته شود، بلكه از سمت شمال و مشرق و جنوب بخشهاى بزرگى به بقيع افزوده شد.

همچنين براى انتقال نمازگزاران به پشت بام مسجد پله هاى برقى متحرك كار گذاشته اند.

در توسعه دوم شش مناره جديد ساخته شد كه ارتفاع هر يك 104 متر است; يعنى 32 متر بيش از ارتفاع مناره ها در توسعه اول سعودى. بنابراين مسجد پس از توسعه دوم داراى ده مناره گرديد. مناره هاى جديد به گونه اى ساخته شده اند كه با مناره هاى پيشين هماهنگى داشته باشند.

ص209

مناره هاى جديد و پيشين مسجدالنبى

طول تونل خدمات، 7 كيلو متر و عرض آن از درون 10/6 متر است و ارتفاع آن 10/4 متر است. سراسر آن از بتـون مسلـح است. حاوى دو لولـه براى نقل آب سـرد. قطر هر لوله 90 سانتى متر. امكان نصب دو لوله ديگر همدر درون تونل هست كه در صورت نياز مبرم از آن هاستفاده كنند. در اين تونل 31 غرفه تهويه است همراه با خنك كننده هاى لازم.

ديگر از تأسيسات، ايستگاه مركزى خنك كردن آب است و پايگاه هاى برق و توقفگاه هاى خودروها كه هر يك با استفاده از تمام امكانات فناورى ساخته شده اند تا زائران مسجد شريف نبوى از هر حيث در آسايش باشند.

در توسعه مرحله دوم سعودى براى مسجد شريف نبوى هفت مدخل اصلى تعبيه گرديده. سه مدخل درناحيه شمالى توسعه و دو مدخل در دو ناحيه شرقى وغربى.

هر مدخل را پنج در در كنار يكديگر است، هر يك به عرض سه متر ولى در دو طرف آن ها درى است به عرض شش متر، بدين طريق شمار درهاى هر يك از مدخل هاى اصلى به هفت مى رسد. مدخل ملك فهدبن عبدالعزيز در وسط ناحيه شمالى بخش توسعه يافته است، بر سر اين مدخل هفت گنبد بتونى است و در هر طرف آن مناره اى است به بلندى 104 متر، به طور كلى حرم شريف نبوى را 83 در است كه عرض مجموع آن ها تقريباً 340 متر است و بلندى هر در 6 متر است.

توسعه مسجد شريف نبوى در وهله دوم در عصر حاضر نسبت به گذشته از اين امتيازات برخوردار است:

1 ـ استفاده از يك زيرزمين به عمق 5/4 متر و به وسعت 79000 متر مربع براى وسايل تهويه و تلطيف محيط. اين زيرزمين 8 در دارد.

2 ـ ساختن پله هاى برقى براى كمك به نمازگزاران در رسيدن به پشت بام كه براى نماز مهيا شده، همان گونه كه در حرم شريف مكى براى نماز در مواقع حج وجود دارد.

3 ـ احداث سقف متحرك براى پوشش 27 موضع كه طول ضلع هر يك از آن ها 18 متر است. اين سقف ها به نيروى برق باز و بسته مى شود.

4 ـ افزوده شـدن مئذنه ها، از چهار مئذنه در توسعه وهله اول، به ده مئذنه در حال حاضر. بلندى هر مئذنه از روى زمين تا هلال بالاى آن 104 متر است.

5 ـ تهويه نيكو و مناسب; به گونه اى كه هواى خنك از دريچه هايى كه بر ستونها استوار شده به درون مى آيد.

6 ـ ساختن تونل خدمات از زيرزمين در توسعه جديد بـه طول 7 كيلو متـر و عرض 10/6 متر و ارتفاع 10/4 متر جهت رساندن آب خنك و برق اضطرارى به قدرت 125000 كيلو وات به مسجد شريف نبوى.

7 ـ توقفگاه خودروها كه گنجايش 4444 خودرو دارد. اين توقفگاه در زيرزمين است و از همه خدمات لازمه برخوردار.

8 ـ اين امر باعث شد كه اطراف حرم آباد شود و دامنه آبادى ها تا درون مدينه هم كشيده شود.

9 ـ بازارها و مراكز بزرگ بازرگانى و مجتمع هاى مسكونى ساخته شده.

10 ـ مركز مدينه را به اطراف مسجد شريف نبوى تغيير داد.

11 ـ در اطراف مسجد شريف نبوى ساختمان هاى مرتفع احداث شد.

12 ـ به طور كلى نقشه مدينه تغيير كرد و شهر از چهار طرف گسترش يافت.

13 ـ ميدان هاى بزرگى در اطراف مسجد احداث شد.

14 ـ از حيث معمارى در شهر تحوّلى پديد آمد.

15 ـ در روزهاى خاص تعداد بيشترى براى نمازگزاردن در حرم نبوى گرد آمدند و وسعت مسجد جوابگوى آن جمعيت گرديد.

توسعه عمارت مسجد شريف نبوى در طول تاريخ:

الف: پيش از توسعه سعودى در وهله اول

ب: بعد از توسعه سعودى در وهله اوّل

ج: توسعه در عصر ملك فهد

1مساحت عمارت مسجد شريف103001650098500متر مربعنبوى

2مساحت پشت بام براى نماز00000067000متر مربع

3مساحت ميدان هاى محيط به مسجد000000235000متر مربع

4مجموع مساحت ها1030016500400500متر مربع

5گنجايش براى نمازگزاران1700028000650000تا يك ميليونهنگام اوج جمعيت

6شمار مئذنه ها5410

7ارتفاع مئذنه ها6072105متر طول

8شمار توقف گاههاى خودروها0000004444(در زيرزمين)

9شمار محل هاى وضو0000006800

10شمار محلهاى شستوشو0000002500(مثل حمام)

11شمار پله هاى ثابت00000018

12شمار پله هاى متحرك0000004

13محل تهويه000000جايگاهظرفيت بيش ازمركزى25000تن

14سقف هاى متحرك00000027

15شيرهاى آب آشاميدنى000000560

16تونل خدمات0000001به طول 7 كيلومتر وعرض 10/6 متر

پايان بنا در توسعه مسجد شريف نبوى:

در روز جمعه، يازدهم ماه ذوالقعده سال 1414 هـ . ملك فهد بن عبدالعزيز به مسجد شريف نبوى آمد و پس از نطقى، آخرين سنگ بناى توسعه در زمان خود را نصب كرد و كار به پايان آمد.