بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
كنند «و اطيعوا الرسول» و شخصى كه به خدا و رسول خاتم ايمان دارد، بايد ولايت هر دو را پذيرا باشد. «اطيعوا الله و اطيعوا الرسول.» (1) بر اين اساس مادام كه پيامبر در جامعه حضور داشت، به مقتضاى همين ولايت، رهبر مردم بود و رياست عام آنان را بر عهده داشت.منصب سومى كه پيامبر اكرم رسماً داشت و هم به او تفويض شده بود به نص قرآن، و هم عملا عهده دار آن بود، همين رياست عامه است. او رئيس و رهبر اجتماعى مسلمين بود و به تعبير ديگر سايس مسلمين بود. (2) هم دستورات اسلامى و احكام ابلاغى از طرف خداوند به گونه اى بود كه چنين منصبى را براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) مى طلبيد و هم عملا به لحاظ تاريخى پيامبر(صلى الله عليه وآله) عهده دار چنين منصبى بوده است.در زمان رسول الله فقط اين طور نبود كه قانون را بيان و ابلاغ كنند، بلكه آن را اجرا مى كردند. رسول الله مجرى قانون بود... اين جا است كه تشكيل حكومت و برقرارى دستگاه اجرا و اداره لازم مى آيد. اعتقاد به ضرورت تشكيل حكومت و برقرارى دستگاه اجرا و اداره، جزئى از ولايت است. (3) رسول اكرم در رأس تشكيلات اجرايى و ادارى جامعه مسلمانان قرار داشت. علاوه بر ابلاغ وحى و بيان و تفسير عقايد و احكام و نظامات اسلام، به اجراى احكام و برقرارى نظامات اسلام همت گماشته بود تا دولت اسلام را به وجود بياورد. (4) در اين كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در زمان خود اقدام به تشكيل حكومت كردند، كسى اختلاف نكرده است. ايشان در طول سال هايى كه عهده دار رهبرى و زعامت مسلمانان بود، افرادى را به عنوان حاكم و ولىّ براى قبايل منصوب مى نمودند (5) غيراز آن، دستورالعمل هاى مشخصى را مى نمودند. (6) براى دريافت مالياتهاى اسلامى تشكيلات منظمى فراهم شده بود و بارها مردم را 1. سوره نساء، آيه 59; سوره تغابن، آيه 12.2. مرتضى مطهرى، امامت و رهبرى ، ص 48 3. امام خمينى، ولايت فقيه ، ص 15 4. همان ، ص 17.5. رك: محمدابراهيم آيتى، تاريخ پيامبر اسلام ، ص 639 .6. محمدابراهيم آيتى، تاريخ پيامبر اسلام ، ص 640