پس از پيامبر(صلى الله عليه وآله) - معارف اسلامی جلد 2

اسلام دين سياست است و اين نكته براى هر كسى كه كمترين تأمّلى در احكام سياسى، حكومتى و اجتماعى و اقتصادى اسلام داشته باشد، روشن است. پس هركس گمان كند دين از سياست جدا است نه دين را شناخته است و نه سياست را. (1) ديانت اسلام يك ديانت عبادى تنها نيست و همين طور يك مذهب و ديانت سياسى تنها نيست; عبادى است و سياسى; سياستش در عبادت اش مدغم است و عبادتش در سياستش مدغم است; يعنى همان جنبه عبادى يك جنبه سياسى [ هم ] دارد. (2) قرآن كريم و سنّت پيامبر(صلى الله عليه وآله) آن قدر كه در حكومت و سياست احكام دارند، در ساير چيزها ندارند. بلكه بسيارى از احكام عبادى اسلام، عبادى ـ سياسى است كه غفلت از اينها اين مصيبت را به بار آورده است. (3)

پس از پيامبر(صلى الله عليه وآله)

همان گونه كه گفته شد، از نظر مسلمانان پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) خاتم پيامبران است. معناى خاتميت اين است كه پس از او ديگر پيامبرى نخواهد آمد و خورشيد نبوت در آسمان زندگى انسان ها طلوع ديگرى نخواهد داشت. بدين روى باران وحى نيز ديگر بر زمين نخواهد باريد.

امّا پيامبر(صلى الله عليه وآله) داراى دو منصب ديگر ـ غير از نبوت ـ نيز بود: اوّل اينكه كلام و رفتار او حجّت بود و او مى توانست از دين تفسير خطاناپذير و عارى از سهو ارائه نمايد و بعضى از احكام دين را كه فروع آن در قرآن نيامده بود، بيان نمايد. ديگر آن كه پيامبر(صلى الله عليه وآله)صاحب ولايت بود و بر همين اساس احكام دين را جارى مى ساخت و رهبرى مردم و رياست دينى حكومت را برعهده داشت.

با رحلت پيامبرگرامى(صلى الله عليه وآله) اين سؤال به صورت جدّى رخ نمود كه تكليفِ دو مسؤوليت ديگر پيامبر(صلى الله عليه وآله)چه مى شود. آيا با ارتحال پيامبر(صلى الله عليه وآله) تفسير معصومانه از دين نيز پايان پذيرفت؟ آيا مرجع ديگرى نيست كه تبيين او از دين نقدناپذير باشد؟ آيا پس از پيامبر(صلى الله عليه وآله)هستند كسانى كه بتوان با اطمينان گفت: آنچه آنان به نام دين مى گويند همان دين است»؟ و از طرفى آيا براى اجراى دين خدا شخص خاصى در نظر گرفته شده است؟

1. امام خمينى، تحريرالوسيله ، ج 1، ص 234 2. امام خمينى، صحيفه نور ، ج 3، ص 120 3. همان ، ج 21، ص 178