بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
1. پيامبر جمعيت بسيار انبوهى را كه تا صد و بيست هزار نفر تخمين زده اند، در يك روز گرم براى يك پيام مهم فرا خواند و در طليعه سخن نيز اعلام كرد كه به زودى دعوت حق را اجابت خواهد كرد و اين فراخوان براساس وظيفه اى است كه خداوند براى او مقرر داشته است. لحن آيه نيز به گونه اى است كه نشان مى دهد پيامبر(صلى الله عليه وآله) موظف به ابلاغ پيامى مهم است كه از تبليغ آن بيم و ملاحظه داشته و احساس مى كرده است كه ممكن است با مخالفت عده اى از مردم روبه رو شود. خداوند بدو مى فرمايد: «والله يعصمك من الناس; خداوند تو را از مردم حفظ خواهد كرد.» (1) بعد از تبليغ نيز آيه «اكمال و اتمام» نازل مى شود و نشان مى دهد كه امرى كه به آن تبليغ شده است، نشانه كمال و تمام دين است.نمى توان پذيرفت صرفِ محبت به شخصى ـ هرچند على(عليه السلام) باشد ـ داراى چنان جايگاه و اهميتى است كه پيامبر(صلى الله عليه وآله)مردم را در آن روز گرم گردهم آورد و از بيان آن نيز خوف داشته باشد و اعلام كند به زودى رحلت خواهد نمود و بايد دستورى را ابلاغ كند كه بدون آن رسالت خود را به پايان نبرده است. دعوت به محبت اهل بيت(عليه السلام) پيش تر نيز در قرآن آمده بود (2) و عدم بيان آن نقصى در دين به حساب نمى آمد تا با بيان آن، آيه «اكمال و اتمام» نازل شود.ولى تعيين مرجعيت دينى و رهبرى و زعامت مسلمانان آن چنان با اهميت و حياتى است كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) در آخرين روزهاى زندگى خود، على رغم هراسى كه از طرح آن دارد، احساس مى كند بايد آن را ابلاغ نمايد و اهمالِ در آن را به هيچ روى روا نمى دارد; زيرا به تصريح قرآن، هرگونه اهمالى در اين امر بزرگ، به نقصان دين مى انجامد.2. به گزارش حديث غدير، پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) از حاضران ـ براى گرفتن اقرار ـ مى پرسند: «اَلَستُ اولى بكم من انفسكم» بدين وسيله اقرار مى گيرند كه ايشان داراى ولايت بر مسلمانان بوده اند; زيرا اين تعبير همان مضمون آيه اولويت پيامبر است كه ولايت ايشان مستند به آن است: «النبىّ اولى بالمؤمنين من انفسهم» (3) پس از آن كه مردم به ولايت پيامبر اقرار مى دهند، پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله) مى فرمايند: «هركس كه من مولاى اويم، على مولاى او است.» بدين ترتيب براى على(عليه السلام)همان ولايتى را قرار مى دهند كه مردم آن را براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) اقرار داده بودند. 1. سوره مائده، آيه 67.2. قل لااسئلكم عليه اجراً الاّ المودةَ فى القربى. (سوره شورى، آيه 23) 3. سوره احزاب، آيه 6.3. بعد از ابلاغ پيام، بزرگان صحابه و از جمله خليفه اول و دوم به على(عليه السلام) تبريك مى گويند و هريك اعلام مى دارند: «اصبحْتَ مولاىَ ومولى كلّ مؤمن ومؤمنة;تو مولاى من و مولاى هر مرد و زن مسلمان گشتى.»