معرفى امامان دوازده گانه بعد از رسول خدا صلّى الله عليه وآله

اميرالمؤمنين على عليه السلام، پدرش ابوطالب بن عبدالمطلب بن هاشم و مادرش فاطمه بنت اسد بن هاشم.

كنيت آن حضرت: ابوالحسن و الحسين، ابوتراب.

لقب آن حضرت: وصى، اميرالمؤمنين.

تولد آن حضرت: در سال سى ام پس از عام الفيل در بيت الله الحرام (41) كعبه، به دنيا آمد.

وفات آن حضرت: در سال چهلم هجرى به دست عبدالرحمن بن ملجم - يكى از خوارج - به شهادت رسيد و در بيرون كوفه، نجف اشرف، دفن گرديد.

امام دوم:

حسن بن على بن ابى طالب عليهما السلام.

مادرش فاطمه زهرا عليها السلام دخت گرامى رسول خدا صلّى الله عليه وآله.

كنيه آن حضرت: ابومحمد.

لقب آن حضرت: سبط اكبر، مجتبى.

ولادت آن حضرت: در نيمه رمضان سال سوم هجرى در مدينه به دنيا آمد.

وفات آن حضرت: در بيست و پنجم ربيع الاول سال پنجاهم هجرى به شهادت رسيده و در بقيع، در مدينه منوره دفن گرديد.

امام سوم:

حسين بن على بن ابى طالب عليهما السلام.

مادرش فاطمه زهرا عليها السلام دخت گرامى رسول خدا صلّى الله عليه وآله.

كنيت: ابوعبدالله.

لقب: سبط، شهيد كربلا.

ولادت: سوم شعبان سال چهارم هجرى در مدينه.

وفات: در دهم محرم سال 61 هجرى به همراه اهل بيت و يارانش در كربلا به دست يزيديان به شهادت رسيد. مزار آن حضرت نيز، هم اكنون در كربلا يكى از شهرهاى عراق است. (42)

امام چهارم:

على بن الحسين عليهما السلام.

مادرش غزاله يا شاه زنان.

كنيت: ابوالحسن.

لقب: زين العابدين، سجاد.

تولد: در سال 33 يا 37 يا 38 هجرى در مدينه.

وفات: در سال 94 هجرى به شهادت رسيده و در بقيع جنب عمويش امام حسن عليه السلام دفن گرديد. (43)

امام پنجم:

محمد بن على عليهما السلام.

مادرش ام عبدالله دخت امام حسن بن على عليهما السلام

كنيت: ابوجعفر.

لقب: باقر

ولادت: در سال 57 هجرى در مدينه.

وفات: در سال 117 هجرى در مدينه به شهادت رسيده و در بقيع در كنار پدرش زين العابدين عليه السلام دفن گرديد. (44)

امام ششم:

جعفر بن محمد عليهما السلام.

مادرش ام فروه دخت قاسم بن محمد بن ابى بكر.

كنيت: ابوعبدالله.

لقب: صادق.

ولادت: در سال 73 هجرى در مدينه.

وفات: در سال 148 هجرى به شهادت رسيده و در بقيع در جنب پدرش امام باقر عليه السلام دفن گرديد. (45)

امام هفتم:

موسى بن جعفر عليهما السلام.

مادرش حميده.

كنيت: ابوالحسن.

لقب: كاظم

ولادت: در سال 128 هجرى در مدينه.

وفات: در سال 183 هجرى در زندان خليفه هارون الرشيد در بغداد به شهادت رسيد و در قبرستان قريش بخش غربى بغداد امروزين، معروف به شهر كاظميه دفن گرديد. (46)

امام هشتم:

على بن موسى عليهما السلام.

مادر: خيزران.

كنيت: ابوالحسن.

لقب: رضا.

ولادت: در سال 153 هجرى در مدينه منوره.

وفات: در سال 203 هجرى به شهادت رسيده و در طوس خراسان = مشهد مدفون است. (47)

امام نهم:

محمد بن على عليهما السلام

مادر سكينه.

كنيت: ابوعبدالله.

لقب: جواد.

ولادت: در سال 195 هجرى در مدينه منوره.

وفات: در سال 220 هجرى در بغداد به شهادت رسيد و در كنار جدش موسى بن جعفر عليهما السلام دفن گرديد. (48)

امام دهم:

على بن محمد عليهما السلام.

مادر: سمانه مغربيه.

كنيت: ابوالحسن عسكرى.

لقب: هادى.

ولادت: در سال

وفات: در سال 254 به شهادت رسيد و در شهر سامراى عراق دفن گرديد.(49)

امام يازدهم:

حسن بن على عليهما السلام.

مادر: ام ولد به نام سوسن.

كنيت: ابومحمد.

لقب: عسكرى.

ولادت: در سال 231 هجرى در سامرا.

وفات: در سال 260 هجرى به شهادت رسيده و در سامرا دفن گرديد. (50)

امام دوازدهم:

حضرت حجت بن الحسن - عجل الله فرجه.

مادر: ام ولد به نام نرجس يا صيقل.

كنيت: ابوعبدالله، ابوالقاسم.

لقب: قائم، منتظر، خلف: مهدى، صاحب الزمان.

ولادت: در سال 255 هجرى در سامرا.

آن حضرت آخرين امام از ائمه دوازده گانه است كه تاكنون زنده است و روزى مىگيرد تا هر گاه خدا بخواهد - به فرمان خدا - قيام كرده و جهان را پر از عدل و داد نمايد.

تنبيه و توضيحى مهم!

در يكى از روايات گذشته آمده بود:

... دوازده نفر خليفه از آنان در مىگذرد و پس از آن فتنه و آشوب مىگردد.

و در ديگرى آمده بود:

اين دين همواره - تا زمانى كه دوازده نفر از قريش باقى باشند - استوار و برپاست، و هر گاه از دنيا بروند زمين اهل خود را فرو مىبرد.

اين دو عبارت دلالت بر آن دارند كه بعد از دوازدهمين امام از امامان پس از رسول خدا صلّى الله عليه وآله، عمر اين عالم پايان مىيابد. بنابراين، لازم است عمر يكى از اين دوازده نفر تا نهايت اين دنيا به طول انجامد، و اين چيزى است كه اكنون با طول عمر وصى دوازدهم، مهدى آل محمد صلّى الله عليه وآله، محمد بن الحسن العسكرى عليه السلام به وقوع پيوسته است. زيرا، مجموعه آن روايات تنها بر امامان دوازده گانه مذكور صادق بوده و بر غير ايشان راست نيايد.

والحمد لله رب العالمين

_______________

(1). صحيح مسلم، جلد 3 ص 1453، حديث 1821، اين روايت را از آنرو بر گزيديم كه جابر خود آن نوشته است. صحيح بخارى، جلد 4 ص 165، كتاب الاحكام. سنن ترمذى، باب: ما جاء فى الخلفا من ابواب الفتن. سنن ابوداود، جلد 3 ص 106، كتاب المهدى. مسند طيالسى، حديث 767 و 1278. مسند احمد جلد 5 ص 86، 90، 92، 101، 106، 108. كنز العمال، جلد 13 ص 26 و 27. حليه الاولياء و ابونعيم، جلد 4 ص 333.

جابر بن سمره بن عامرى خواهرزاده سعد بن ابى وقاص است كه بعد از سال هفتاد هجرى در كوفه وفات كرد. صاحبان كتب صحيح 164 حديث از او روايت كرده اند. شرح حال او در كتابهاى اسدالغابه، تقريب التهذيب و جوامع السيره ص 277 آمده است.

(2). فتح البارى، جلد 16 ص 338. مستدرك الصحيحين، جلد 3 ص 617.

(3). فتح البارى، جلد 16 ص 338.

(4). منتخب كنزالعمال، جلد 5 ص 321. تاريخ ابن كثير، جلد 6 ص 249. تاريخ الخلفا، سيوطى، ص. 10. كنزالعمال، جلد 13 ص 26. الصواعق المحرقه، ص 28.

(5). كنز العمال، جلد 13 ص 27 و منتخب آن جلد 5 ص 312.

(6). شرح صحيح مسلم، نووى، جلد 12 ص 202. الصواعق المحرقه، ص 18. تاريخ الخلفاء، سيوطى، ص 10.

(7). كنزالعمال، جلد 13 ص 27.

(8). كنزالعمال، جلد 13 ص 27.

(9). مسند احمد، جلد 1 ص 398 و 406. احمد شاكر در حاشيه اول = 398 گويد: اسناد آن صحيح است. مستدرك حاكم و تلخيص آن جلد 4 ص 501. فتح البارى، جلد 16 ص 339. مجمع الزوائد، جلد 5 ص 190. الصواعق المحرقه، ابن حجر، ص 12. تاريخ الخلفاء، سيوطى، ص 10. جامع الصيفر، سيوطى، جلد 1 ص 75. كنز العمال، متقى، جلد 13 ص 27 گويد: طبرانى و نعيم بن حماد نيز آن را در فتن آورده اند. فيض القدير، جلد 2 ص 458. تاريخ اين كثير، جلد 6 ص 248 - 250 در باب: ذكر الائمه الاثنى عشر الذين كلهم من قريش، از ابن مسعود.

(10). تاريخ ابن كثير، جلد 6 ص 248. كنز العمال، جلد 13 ص 27. شواهد التنزيل حسكانى، جلد 1 ص 455 حديث 626.

(11). ابن كثير، جلد 6 ص 248.

(12). نهج البلاغه، خطبه 142.

(13). ينابيع الموده، شيخ سليمان حنفى در باب صدم، ص 523. احياء علوم الدين، غزالى، جلد1 ص 4. حليه الاولياء، جلد 1 ص 80 فشرده.

(14). تاريخ ابن كثير، جلد 6 ص 249 و 250.

(15). عهد قديم، سفر التكرين، باب 17 شماره 20، ص 22 و 23.

(16). المعجم الحديث، عبرى - عربى، ص 316.

(17). همان مصدر، ص 360.

(18). همان مصدر، ص 84 و 317.

(19). المعجم الحديث، عبرى - عربى، ص 84 و 317.

(20). همان مصدر.

(21). تاريخ يعقوبى، جلد 1 ص 24 و 25، نشر موسسه نشر فرهنگ اهل البيت عليهم السلام، قم.

(22). آنچه در اصل عبرى تورات و تعليقه آن آمده، آن را از مقاله استاد احمد الواسطى در مجله التوحيد نشريه سازمان تبليغات اسلامى تهران، شماره 54 ص 127 و 128 نقل كرديم.

(23). شرح ابن عربى بر سنن ترمذى، جلد9 ص 68 و 69.

(24). شرح نورى بر صحيح مسلم، جلد 12 ص 201 و 202. فتح البارى، جلد 16 ص 339. عبارت متن از اوست، در ص 341 نيز آنرا آورده است.

(25). تاريخ الخلفاء سيوطى، ص 12.

(26). فتح البارى، جلد 6 ص 341. تاريخ الخفا، ص 12.

(27). فتح البارى، جلد 6 ص 341. تاريخ الخفا، ص 12.

(28). الصواعق المحرقه، ص 19 و تاريخ الخلفاء، سيوطى، ص 12.

بنابراين، براى پيروان مكتب خلفا دو امام منتظر خواهد بود كه يكى از آنان مهدى عليه السلام است در حالى كه پيروان مكتب اهل البيت عليهم السلام تنها يك امام منتظر دارند.

(29). نورى در شرح صحيح مسلم، جلد 12 ص 202 و 203 به اين موضوع اشاره كرده و ابن حجر در فتح البارى جلد 16 ص 338 - 341 و سيوطى در تاريخ الخلفاء ص 10، آن را آورده اند.

(30). تاريخ ابن كثير، جلد 6 ص 249 به نقل از بيهقى.

(31). تاريخ الخلفاء، ص 11. الصواعق المحرقه، ص 19. فتح البارى، جلد 16 ص 341.

(32). تاريخ ابن كثير، جلد 6 ص 249 و 250.

(33). فتح البارى، جلد 16 ص 340 به نقل از ابن جوزى در كتاب كشف المشكل.

(34). فتح البارى، جلد 16 ص 341. الصواعق المحرقه، ص 19.

(35). فتح البارى، جلد 16 ص 338.

(36). شرح نورى، جلد 12 ص 202. فتح البارى، جلد 16 ص 339.

(37). فتح البارى، جلد 16 ص 338.

(38). فتح البارى، جلد 16 ص 339.

(39). ذهبى، رجالى معروف در كتاب تذكره الحفاظ ص 1505 درباره او گويد: امام محدث يگانه اكمل، فخر الاسلام، صدرالدين ابراهيم محمدبن حمويه جوينى شافعى، شيخ صوفيه، شديدا نسبت به روايت و گردآورى اجزاى آن عنايت داشت. غازان شاه به دست او اسلام آورد.

(40). احاديث: الف، ب و ج در كتاب فرائد السمطين، نسخه خطى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران به شماره 1164 و 1690 - 1691، برگه 160 آمده است.

(41). فاطمه بنت اسد، امام عليه السلام، در حال باردارى مشغول طواف بود كه درد زايمان به سراغش آمد، در اين هنگام درب كعبه گشوده و او داخل شد و فرزندش على عليه السلام را به دنيا آورد. براى اطلاع بيشتر مراجعه كنيد: مستدرك، جلد 3 ص 483. تذكره خواص الامه، ص 10 و مناقب ابن مغازلى، ص 7.

(42). مراجعه كنيد: شرح حال ائمه: على و دو فرزندش حسن و حسين عليهم السلام، حوداث سال 40 و 50 و 60 هجرى در تاريخ طبرى، ابن اثير، ذهبى و ابن كثير، و نيز، به شرح حال ايشان در تاريخ بغداد، تاريخ دمشق، استيعاب، اسدالغابه، اصابه و طبقات ابن سعد - چاپ جديد.

(43). مراجعه كنيد: تاريخ ابن اثير، ابن كثير و ذهبى، حوداث سال 94 هجرى و نيز، به شرح حال امام عليه السلام در طبقات ابن سعد، حليه الاولياء وفيات الاعيان و تاريخ يعقوبى، جلد 2 ص 303 و تاريخ مسعودى، جلد 3 ص 160.

(44). مراجعه كنيد: تذكره الخفاظ، ذهبى. وفيات الاعيان، صفوه الصفوه، حليه الاولياء تاريخ يعقوبى، جلد2 ص 320. تاريخ الاسلام، ذهبى، تاريخ ابن كثير، حوادث سال 115 و 117 و 118، شرح حال امام باقر عليه السلام.

(45). مراجعه كنيد: شرح حال امام صادق عليه السلام در حليه الاولياء، وفيات الاعيان، تاريخ يعقوبى، جلد 2 ص 381 و تاريخ مسعودى، جلد 3 ص 346.

(46). مراجعه كنيد: شرح حال امام كاظم عليه السلام در: مقاتل الطالبيين، تاريخ بغداد، وفيات الاعيان، صفوه الصفوه، تاريخ ابن كثير، جلد 2 ص 18 و تاريخ يعقوبى، جلد 2 ص 414.

(47). مراجعه كنيد: تاريخ طبرى، ابن كثير، تاريخ الاسلام ذهبى، وفيات الاعيان، حوداث سال 203 هجرى، تاريخ يعقوبى، جلد 2 ص 453 و مسعودى، جلد 3 ص 441.

(48). مراجعه كنيد: تاريخ بغداد: جلد 3 ص 54، وفيات الاعيان، شذرات الذهب، جلد 2 ص 48 و مسعودى، جلد 3 ص 464.

(49). مراجعه كنيد: تاريخ بغداد، جلد 12 ص 56. وفيات الاعيان، تاريخ يعقوبى، جلد 2 ص 484 و مسعودى، جلد 4 ص 84.

(50). مراجعه كنيد: وفيات الاعيان، تذكره الخواص، مطالب السئول فى مناقب آل الرسول، شيخ كمال طلحه شافعى ت: 654 هـ و تاريخ يعقوبى، جلد 2 ص 503.