662 - يدالله در مكتب اهل البيت عليهم السلام - صفات خداوند جلیل در دو مکتب نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

صفات خداوند جلیل در دو مکتب - نسخه متنی

تألیف: علامه سید مرتضی عسکری‏؛ مترجم: محمدجواد کرمی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

662 - يدالله در مكتب اهل البيت عليهم السلام

در روايات وارد از اهل البيت عليهم السلام يدالله چنين تفسير و معنى شده است:

محمد بن مسلم گويد از امام باقر (عليه السلام) پرسيدم: اينكه خداوند متعال فرموده: يا ابليس ما منعك ان تسجد لما خلقت بيدى اى ابليس! تو را چه مانع شد كه بر آنچه به قدرت خود آفريدم سجده نكردى (مقصود از يد خدا در آيه چيست) امام (عليه السلام)فرمود: يد در زبان عرب به معناى قوت و توان و نعمت است. چنان كه فرموده: و اذكر عبدنا داوود ذالايد و به ياد آور بنده ما داوود توانمند را. و فرموده: و السماء بنيناها بايد و آسمان را با قوت بنيان نهاديم. و فرموده: و ايدهم بروح منه و با روحى از سوى خود قوتشان بخشيد. چنان كه گفته مىشود: لفلان عندى ايادى كثير فلانى بر من فضل و احسان بسيار كرده است. وله عندى يد بيضاء او مرا نعمت وافر بخشيده است. (38)

و نيز، محمد بن عبيده گويد: از امام رضا (عليه السلام) تفسير يد در اين آيه را پرسيدم كه خداوند عزوجل به ابليس مىفرمايد: يا ابليس ما منعك ان تسجد لما خلقت بيدى استكبرت اى ابليس! تو را چه مانع شد كه بر آن چه به يد خود آفريدم سجده نكردى، آيا خود را بزرگ شمردى (39)

فرمود: يعنى به قدرت و قوت خود. (40)

و نيز، محمد بن عيسى بن عبيد گويد: از امام دهم، على بن محمد عسكرى عليه السلام تفسير اين آيه را پرسيدم: و الارض جميعا قبضته يوم القيامه و السموات مطويات بيمينه (41) فرمود: اين تعبير خداوند متعال براى آنانى است كه او را شبيه و مانند مخلوقات مىدانستند. مگر نديدى كه فرموده: ما قدروا الله حق قدره خدا را آنچنان كه شايسته مقام اوست نشناختند. يعنى چون مىگفتند: روز قيامت زمين در چنگ خدا و آسمانها در هم پيچيده در دست راست اوست. خداوند فرمود: خدا را آنچنان كه شايسته مقام اوست نشناختند. زيرا مىگفتند: ما انزل الله على بشر من شى ء (42) خداوند بر هيچ بشرى چيزى نازل نكرده است. سپس خداى عزوجل خود را از قبضه و چنگ دست منزه دانسته و فرموده: سبحان الله و تعالى عما يشركون خداوند منزه و برتر است از آنچه شريك او مىسازند.(43)

خبرگان زبان و لغت عرب بيانات اهل البيت عليهم السلام در تفسير آيات و روايات گذشته را به خوبى درك كرده و آن را با موارد استعمال لغوى مطابق مىدانند.

راغب اصفهانى در كتاب مفردات القرآن و دانشمندان معاصر در معجم الفاظ القرآن كريم گويند: يد عضوى از بدن است كه گاهى در معانى ديگر مانند چيزى كه در اختيار ديگرى است استعمال مىشود. مثلا هر گاه گفته شود: فلان چيز در يد اوست يعنى تحت فرمان و اختيار اوست.

اين دانشمندان براى كلمه يد9 معناى مجازى بر شمرده اند كه از جمله آنها معناى يد در آيات سه گانه گذشته است و نيز، آيه بيده ملكوت كل شى ء كه مقصود از آن اين است كه، زمام همه امور هستى در اختيار خداوند است و همه موجودات در نهايت خضوع و فروتنى تحت فرمان او هستند. و نيز، در جمله بيدك الخير كه مىگويد: همه خير و نيكيها در اختيار توست. و جمله يدالله مغلوله در نزد يهود، يعنى دست بسته بودن از حيث انفاق كه اگر مبسوطه باشد توان انفاق را دارد. و اين مانند آيه اى است كه پيامبر صلّى الله عليه وآله را مورد خطاب قرار داده و فرموده: و لا تجعل يدك مغلوله و خود را دست بسته مگردان.

و چه شگفت آور است روش پيروان مكتب خلفا كه كلمه يد در آيه و لا تجعل مغلوله را كه در شان پيامبر صلّى الله عليه وآله نازل گرديده به معناى مجازى تفسير كرده و آن را كنايه از بخيلى دانسته اند كه توان اخراج و انفاق چيزى از مال خود را ندارد. (44)

ولى هم آنان كلمه يد در آيه يدالله مغلوله را به عضوى از اعضاى بدن تفسير كرده اند! علت اين بدفهمى در نزد برخى از علماى مكتب خلفا چيست

با تحقيق و پژوهش و پيگيرى، علت اصلى اين تفسير نادرست از كلمه يد دانسته مىشود. علت آن وجود احاديث روايت شده در مكتب خلفا از صحابه رسول الله صلّى الله عليه وآله است.

چنان كه اين روش را در نسبت دادن پا و ساق به خداوند - معاذ الله - نيز پيموده اند.

/ 16