خطبه 082-خطبه غراء
و اين خطبه از خطبه هاى عجيبه غريبه آن حضرت است.(و تسمى الغراء) و نام نهاده شده است اين خطبه به خطبه غراء و چون او- سبحانه- منزه است از علو مكانى و اطلاق علو به او اعتبارى است كه او موجد هر شى ء است و اين اعتبارى است كه لاحق او مى شود قياس به هر موجودى كه از قوت و قدرت او صادر مى شود، از اين جهت نسبت داد علو او- سبحانه- را به حول او و فرمود كه: (الحمد لله الذى علا بحوله) يعنى سپاس و ستايش مر معبودى را است كه بلند است به قوت و قدرت خود و چون قرب او- سبحانه- امر معقولى است از جانب خلقان به حيثى كه مشاهده مى كنند آن را در صورت طول و فضل او.از اين جهت مى فرمايد كه: (و دنا بطوله) و نزديك است به فضل و افاضه خود.(مانح كل غنيمه و فضل) عطاكننده هر نعمت جسميه و نعمت متكثره.(و كاشف كل عظيمه و ازل) و برنده و زايل سازنده هر بليه عظيمه و شدت ذميمه است.(احمده) حمد مى كنم و ستايش بجاى مى آورم او را.(على عواطف كرمه) بر مهربانى هاى عطاى او.يعنى بر آثار خير او كه مى رسد به بندگان مره بعد اخرى.(و سوابغ نعمه) و فرارسيده هاى نعمتهاى او به همه خلقان.(و اومن به اولا باديا) نصب هر دو بر حاليه از ضمير فاعل و باديا مهموز مى باشد به معنى ابتداكننده.يعنى ايمان مى آورم به او- سبحانه- در حالتى كه اول بار ابتداكننده ام به ايمان.يعنى اول آن چيزى كه ابتدا مى كنم به آن ايمان آوردن است به خدا.و مى تواند باشد كه هر دو حال باشند از ضمير مجرور و باديا ناقص باشد به معنى ظاهر يعنى ايمان مى آورم به خدا در حالتى كه او- سبحانه- اوليت و مبتداييت دارد به خلقان خود و ظهور دارد نزد عقل ايشان در جميع آثار خود كه آن ظهور، مبدا ايمان آوردن و تصديق نمودن است به او.(و استهديه) و طلب هدايت مى كنم و راه راست مى جويم از او.(قريباهاديا) در آن حال كه نزديك است به بندگان به علم خود و راه نماينده است.ايشان را.يعنى مبدا هدايت است نزد طلب كردن از او.(و استعينه) و طلب معونت مى كنم و يارى مى جويم از او.(قاهرا قادرا) در حالتى كه او غالب و توانا يعنى مبدا استعانت است.(و اتوكل عليه) و توكل مى كنم به او يعنى تفويض امور مى نمايم به او.(كافيا ناصرا) در حينى كه كفايت كننده مهمات است و يارى دهنده در حين توكل كردن بر او.(و اشهد) و گواهى و گواهى مى دهم.(ان محمدا صلى الله عليه و آله) آنكه محمد بن عبدالله صلى الله عليه و آله.(عبده و رسوله) بنده برگزيده
اوست و فرستاده او به جميع خلقان.