خطبه 088-مردم پيش از بعثت
اين خطبه در تذكير نعمت الهى است كه آن بعثت حضرت رسالت پناهى است، در زمان غفلت و روزگار تباهى و آنچه مستلزم آن است از خيرات، تا اعتبار گيرند بندگان و به جاى آورند شكر آن.(ارسله) فرستاد حق- سبحانه- پيغمبر آخرالزمان را.(على حين فطره من الرسل) در هنگامى كه خالى بود از پيغمبران.(و طول هجعه) و در وقت درازى خواب كردن و غفلت ورزيدن كه صادر مى شد (من الامم) از امتها.(و اعترام من الفتن) و در محل آهنگ كردن فتنه ها.و در بعضى روايت (اعتزام) به راء مهمله است به معنى كثرت يعنى در وقت بسيارى فتنه و در روايت ديگر اعتراض است يعنى هنگام دررفتن در ميان فتنه.(و انتشار من الامور) و وقت منتشر شدن و متشتت شدن از كارها و عدم ربط و ضبط آن.(و تلظ من الحروب) و در حالت زبانه زدن و برافروخته شدن از كارزارها.(و الدنيا كاسفه النور) و در حالتى كه دنيا فروپوشنده نور وحى بود.(ظاهره الغرور) و ظاهر بود فريب او.(على حين اصفرار من ورقها) در وقت زرد شدن برگ دنيا.(و اياس من ثمرها) و نوميدى از فوايد ميوه هاى او.(و اغورار من مائها) و فرورفتن آب دنيا.اينها كنايت است از حشويت مطاعم دنيا و عدم حلاوت عيش در آن، و مراد از ياس ثمره آن، انقطاع آمال ايشان است از ملك و دولت.(قد درست اعلام الهدى) به تحقيق كه محو و ناچيزشده بود نشانهاى هدايت.(و ظهرت اعلام الردى) و ظاهر گشته بود نشانهاى غوايت كه منجر بود به هلاكت (فهى متجهمه) پس دنيا ناخوش بود.(لاهلها) مر اهل خود را به انواع ستم.(عابسه فى وجه طالبها) ترشروى بود در روى طالبان خود به اصناف الم.(ثمرها الفتنه) ميوه او فتنه بود.(طعامه الجيفه) و طعام او پليد و مردار.اين كنايت از حرام است چه در زمان فتنه طعام از غارت مى باشد.(و شعارها الخوف) و پوشش او ترس بود از دشمنان.(و دثارها السيف) و لباس بيرونى او شمشير بران.(فاعتبروا عباد الله) پس عبرت گيريد اى بندگان خدا.(و اذكروا تيك التى اباوكم) و ياد كنيد انكارهايى كه پدران شما.(و اخوانكم) و برادران شما.