حکمت 043 - ترجمه نهج البلاغه نسخه متنی

حکمت 043

(و قال عليه السلام: سيئه تسوك) بدى كه اندوه رساند به تو به جهت پشيمان شدن تو از اكتساب آن.

(خير عند الله) بهتر است نزد خداى تعالى.

(من حسنه تعجبك) از نيكوئى كه عجب آورد ترا و در تكبر اندازد زيرا كه پشيمانى و پريشانى بر گناه ماحى آن است بى اشتباه و عجب در حسنه گناهى است كه مى گرداند آن حسنه را تباه.

حکمت 044

(و قال عليه السلام قدر الرجل على قدر همته) قدر و منزلت مرد بر مقدار همت او است يعنى منزلت و مرتبت مرد نزد مردم روزگار در تعظيم و اعتبار و تصغير و احتقار بر قدر همت او است در اكتساب اسباب شرف و فضيلت.

پس بلند همت، بر مرتبه اى از آن اقتصار نمى نمايد و روز به روز بر مقدار خود مى افزايد.

و از پست همت اين كار بر نمى آيد زيرا كه همت قوتى است داعيه بر بلندى مرتبه (و صدقه على قدر مروته) و راستى مرد، بر قدر و مروت او است زيرا كه مروت خصلتى است كه موجب ارتكاب حسن است و اجتناب از چيزى كه باعث بر خست نفس است و امر مستهجن، پس لازم آن صدق باشد و قوت و ضعف آن به حسب قوت و ضعف مروت است (و شجاعته على قدر انفته) و شجاعت و دليرى مرد بر قدر حميت و هيجان خشم او بر آنچه محافظت آن بايد كرد زيرا كه حميت، ننگ داشتن است از مكروه و دفع كردن كار زشت و ناشايست.

پس حميت و غيرت مبدا شجاعت باشند (و عفته على قدر غيرته) و پاكدامنى مرد، بر قدر غيرت او است زيرا كه غيرت، نفرت طبيعت است از تخيل مشاركت غير در امرى كه مخصوص است به او و محبوب است نزد او، و اين نفرت باز مى دارد او را از پيروى كردن شهوات در امورى كه مختص
است به غير و مرغوب است نزد آن غير