لطفا منتظر باشید ...
خطبه 013-سرزنش مردم بصره
عوامل سقوط جامعه (روانشناسى اجتماعى مردم بصره) شما سپاه يك زن بوديد، و پيروان حيوان (شتر عايشه) تا شتر صدا مى كرد مى جنگيديد، و تا دست و پاى آن قطع گرديد فرار كرديد، اخلاق شما پست، و پيمان شما از هم گسسته، دين شما دورويى، و آب آشاميدنى شما شور و ناگوار است، كسى كه ميان شما زندگى كند به كيفر گناهش گرفتار مى شود، و آن كس كه از شما دورى گزيند مشمول آمرزش پروردگار مى گردد، گويا مسجد شما را مى بينم كه چون سينه كشتى غرق شده است، كه عذاب خدا از بالا و پايين او را احاطه مى كند، و سرنشينان آن همه غرق مى شوند. و در روايتى است: سوگند به خدا، سرزمين شما را آب غرق مى كند، گويا مسجد شما را مى نگرم كه چون سينه كشتى يا چونان شترمرغى كه بر سينه خوابيده باشد بر روى آب مانده است. و در روايت ديگر: مانند سينه مرغ روى آب دريا. و در روايت ديگرى آمده: خاك شهر شما بد بوترين خاكها است، از همه جا به آب نزديكتر و از آسمان دورتر، و نه دهم شر و فساد در شهر شما نهفته است، كسى كه در شهر شما باشد گرفتار گناه، و آنكه بيرون رود در پناه عفو خداست گويى شهر شما را مى نگرم كه غرق شده، و آب آن را فرا گرفته، چيزى از آن ديده نمى شود، مگرجاهاى بلند مسجد، مانند سينه مرغ بر روى امواج آب دريا!
خطبه 014-در نكوهش مردم بصره
نقش عوامل محيط در انسان سرزمين شما به آب نزديك و از آسمان دور است، عقلهاى شما سست و افكار شما سفيهانه است پس شما نشانه اى براى تيرانداز، و لقمه اى براى خورنده، و صيدى براى صياد مى باشيد.خطبه 015-در برگرداندن بيت المال
سياست اقتصادى امام (ع) به خدا سوگند، بيت المال تاراج شده را هر كجا كه بيابم به صاحبان اصلى آن باز مى گردانم، گر چه با آن ازدواج كرده، يا كنيزانى خريده باشند، زيرا در عدالت گشايش براى عموم است، و آن كس كه عدالت بر او گران آيد، تحمل ستم براى او سخت تر است.خطبه 016-به هنگام بيعت در مدينه
اعلام سياستهاى حكومتى آنچه مى گويم به عهده مى گيرم، و خود به آن پاى بندم، كسى كه عبرتها براى او آشكار شود، و از عذاب آن پند گيرد، تقوى و خويشتن دارى او را از سقوط در شبهات نگه مى دارد، آگاه باشيد، تيره روزيها و آزمايشها، همانند زمان بعثت پيامبر (ص) بار ديگر به شما روى آورد. سوگند به خدايى كه پيامبر (ص) را به حق مبعوث كرد، سخت آزمايش مى شويد، چون دانه اى كه در غربال ريزند، يا غذايى كه در ديگ گذارند، به هم خواهيد ريخت، زير و رو خواهيد شد، تا آنكه پايين به بالا، و بالا به پايين رود، آنان كه سابقه اى در اسلام داشتند، و تاكنون منزوى بودند، بر سر كار مى آيند، و آنها كه به ناحق، پيشى گرفتند، عقب زده خواهند شد فضائل اخلاقى امام (ع) به خدا سوگند، كلمه اى از حق را نپوشاندم، هيچگاه دروغى نگفته ام، از روز نخست، به اين مقام خلافت، و چنين روزى خبر داده شدم، آگاه باشيد همانا گناهان چون مركبهاى بدرفتارند، كه سواران خود (گناهكاران) را عنان رهاشده در آتش دوزخ مى اندازند، اما تقوى، چونان مركبهاى فرمانبردارى هستند كه سواران خود را، عنان بر دست، وارد بهشت جاويدان مى كنند. حق و باطل هميشه در پيكارند، و براى هر كدامطرفدارانى است، اگر باطل پيروز شود، جاى شگفتى نيست، از ديرباز چنين بود، و اگر طرفداران حق اندكند، چه بسا روزى فراوان گردند، و پيروز شوند، اما كمتر اتفاق مى افتد كه چيز رفته باز گردد. (كلمات امام (ع) پيرامون حق و باطل، از سخنان نيكويى است كه كلام كسى از سخن سرايان به آن نخواهد رسيد، و بيش از آنچه كه ما در شگفت شويم، شگفتى، برابر آن فرومانده است، در اين كلمات امام (ع) ريزه كاريهايى از فصاحت است كه نه زبان قدرت شرح آن را دارد، و نه انسانى مى تواند از دره هاى عميق آن بگذرد، اين اعتراف مرا كسانى كه در فصاحت پيشگامند و با سابقه، درك مى كنند.سرگردانى مردم، و ضرورت تقوا آن كس كه بهشت و دوزخ را پيش روى خود دارد، در تلاش است برخى از مردم به سرعت به سوى حق پيش مى روند، كه اهل نجاتند، و بعضى به كندى مى روند و اميدوارند، و ديگرى كوتاهى مى كند و در آتش جهنم گرفتار است، چپ و راست گمراهى، و راه ميانه، جاده مستقيم الهى است كه قرآن و آثار نبوت، آن را سفارش مى كند، و گذرگاه سنت پيامبر (ص) است، و سرانجام بازگشت همه بدان سو است. ادعاكننده باطل نابود شد، و دروغگو زيان كرد، هر كس با حق درافتاد هلاك گرديد، نادانى انسان همين بس كه قدر خويش نشناسد. آنچه بر اساس تقوى پايه گذارى شود، نابود نگردد، كشتزارى كه با تقوى آبيارى شود، تشنگى ندارد. مردم! به خانه هاى خود روى آوريد، مسائل ميان خود را اصلاح كنيد، توبه و بازگشت پس از زشتيها ميسر است، جز پروردگار خود، ديگرى را ستايش نكنيد، و جز خويشتن خويش ديگرى را سرزنش ننماييد.
