بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
آيه اي است كه مطلبي را به صورت رمز و سمبليك ذكر كرده است : انا عرضنا الامانه علي السموات و الارض و الجبال فابين ان يحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه كان ظلوما جهولا ( 1 ) . ما آن امانت را ( ولي قرآن نمي گويد آن امانت چه امانتي است ) بر همه موجودات عرضه داشتيم ، آسمان ، زمين ، كوهها مخصوصا اشياء خيلي بزرگ را نام برده است ، در واقع يعني همه چيز همه از پذيرش اين امانت امتناع كردند ، يك موجود قبول كرد كه اين امانت را تحمل كند و آن انسان بود . بعد مي فرمايد اين انسان ، ظلوم و جهول بود . روي اين آيه خيلي بحث هست .حال اينكه اين آيه ناظر بر همين مسأله فطرت باشد يا نباشد [ جاي بحث است ، ] همين قدر خواستم اشاره كرده باشم . آيات ديگري در قرآن است كه به آن صراحت نيست ولي البته بعضي از مفسرين به اين شكل تفسير كرده اند ، مثل آيه اي كه مي فرمايد : و لئن سئلتهم من خلق السموات و الارض ليقولن الله ( 2 ) يعني اگر از اين مردم ، از اين كافران ، از اين مشركان بپرسيد كه چه كسي آسمان و زمين را آفريده است مي گويند " الله " . اين آيه را دو جور تفسير مي كنند ، بعضي مي گويند كه مقصود قرآن اين است كه اينها اعتقادشان به خالقيت الهي كامل است ، يعني اينها خدا را خالق مي دانند و بتها را خالق و شريك در خالقيت خدا نمي دانند ، عيب كارشان اين است كه با اينكه خدا را خالق مطلق مي دانند معذلك در عبادت ، غير خالق را شريك خالق قرار