تك نگارى در مسائل و وقايع مهم

نظم موجود در اين تك نگارى ها، بر اساس حوادثى است كه منجر به حادثه شده. به طورى كه در شكل بيان حادثه تنها ترتيب داخلى تحولات ريز آن حادثه رعايت مىشود. ابومخنف، هشام كلبى و مداينى از جمله مورخانى هستند كه بيشتر نگاشته هايشان تك نگارى به همين سبك است. عناوين برخى از كتاب هاى ابو مخنف چنين است: كتاب الجمل، كتاب صفين، كتاب الشورى، مقتل عثمان، مقتل حجربن عدى، وقاة معاويه و ولاية ابنه يزيد، وقصة الحر وحصار بن الزبير و... (22)

در بسيارى از موارد و شايد مورد بالا، ترتيب تك نگاريها به گونه ايست كه چينش منظم آنها، يك كتاب چند جلدى را درباره يك دوره طولانى فراهم مىآورد.

تك نگارى، تنها مربوط به حوادث نظامى سياسى نبود بلكه انچه از موضوعات اجتماعى مىتوانست، از زاويه تاريخى اجتماعى مورد علاقه مورخ قرار گيرد، سوژه قرار گرفته است. متاءسفانه بسيارى از اين آثار از ميان رفته است. از اين نمونه كتاب ها به موارد زير ميتوان اشاره كرد: كتاب المعمّرين؛به معناى شناساندن كسانى كه عمر طولانى كردند. كتاب المثاب؛ زشتى هاى قبايل و افراد.كتاب الاوائل؛ اولين كارها به دست چه كسانى صوتر گرفت. كتاب اسواق العرب؛ بازارهاى عرب.كتاب المؤدوات؛ دختران زنده به گور شده. كتاب فخر الكوفة على البصره، كتاب اسماء بغايا قريش فى الجاهليه و من ولدن؛نام زنان بدنام قريش و فرزندان آنها. كتاب من تزوّج من الموالى فى العرب.عجمهايى كه با زنان عرب ازدواج كردند و...

اينها نمونه كتاب هايى است كه برخى از بزرگترين مورخان تك نگار، همچون هشام كلبى، مداينى و ديگران تاءليف كرده اند.اين نوشته ها اگرچه در متون تاريخى مورد استفاده قرار گرفته اما كتاب هاى ادبى، بيشترين بهره را از آنها برده اند. روزنتال با اشاره به شكل خبرى و حديثى كه در ابتدا قالب گزارش هاى تاريخى بوده و تك نگارى را شكل پايانى ثبت خبر مىداند؛گام بعدى صورت وقايع نگاشتى است. (23)