لطفا منتظر باشید ...
يك دسته گل دماغپرور
الحكم الزاهرة عن النبي و عترته الطاهرة،عليرضا صابرى يزدى، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1375، ج 1 : 576 ص، ج 2 : 416 ص . احاديث، ميراث ماندگار معصومان عليهم السلام است كه عدل و همتاى قرآن كريماند و ثقلين، اساس كاخ رفيع فرهنگ آسمانى خاكيان است و معيارى، جهتسنجش و ارزيابى نتيجهگيرىها و فراوردههاى فكرى اهل استدلال و كشف و شهود اهل معرفت. چنانكه به حق، در زيارت جامعه كبيره آمده است: «كلامكم نور و امركم رشد» [1] يعنى سخن شما نور و دستورتان، رهنمود و مايه شكوفايى است. حديث، تبيين و تفسير كلام الله مجيد است; امير بيان عليه السلام به ابنعباس، هنگام اعزام براى احتجاج و ارشاد خوارج، سفارش فرمود: «لاتخاصمهم بالقرآن; فان القرآن حمال ذو وجوه، تقول و يقولون، ولكن حاججهم بالسنة; فانهم لن يجدوا عنها محيصا». [2] با ايشان به قرآن مناظره مكن; زيرا كه قرآن احتمالات و توجيهات بسيار را برمىتابد; دليلى را تو مىگويى، و توجيهى را آنان [و بيهوده و بىنتيجه، سخن به درازا مىكشد]. بلكه با آنان به سنت استدلال كن; زيرا هرگز آنان از استدلال به سنت، گريز گاهى نمىيابند. و امام باقر عليه السلام مىفرمايد: «يا فضيل! ان حديثنا يحيي القلوب». [3] تلاش محدثان و حافظان حديث و سنت در طول تاريخ اسلام، ستودنى است. پيشتاز ثبت و تبويب و تنظيم روايات، از قدما، عالم دين شناس شيخ كلينى از متاخرين، مرحوم علامه مجلسى قدس سرهم است. امروزه با پيشرفت صنعت چاپ و نشر و ارتباطات، خطر نابودى حديث، از بين رفته، ولى هنوز معارف روايى، معادن استخراج ناشده و مواد خامى است كه چشم به راه تلاش فرهيختگان اين آستان است. و يكى از صدها قدم و اقدام لازم، به چنگ آوردن غرر و درر، از درياى ناپيدا كرانه روايات و عرضه و ترويج آن در بازار اجتماع و زندگى مردم است. و كتاب الحكم الزاهرة، گامى است در همين مسير، كه تاكنون دو جلد آن شامل پنج هزار حديث در پانصد عنوان، مجال نشر يافته است. و جلد اول - كه براى پنجمين بار منتشر مىشود - در سال 1372 به قلم شيواى آقاى محمد رضا انصارى محلاتى به فارسى سليس، برگردان، و به همت مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامى، در 770 صفحه در قطع وزيرى و جلد سخت ( گالينگور) منتشر شده است. از آنجا كه اين اثر با استقبال گرم مشتاقان مواجه شده، تصميم مؤلف محترم برآن است كه با توفيق الهى و به يمن چهارده معصوم و پنج تن عترت طاهره عليهم السلام، با چهارده هزار حديث در پنج مجلد اين اثر را تنظيم و تكميل كند. جلد اول اين كتاب هشتبخش كلى در موضوعهاى: «عقل و علم»، «اعتقادات»، «عبادات»، «سياسات»، «اخلاق عمومى و اجتماعى»، «خودسازى و دورى از گناه»، «دنيا»، «موضوعات گوناگون» تنظيم شده و هر بخش داراى چند فصل با عنوانهاى متعدد فرعى است. جلد دوم نيز شبيه جلد اول و نيمى از عناوينش مكمل سرفصلهاى فرعى جلد اول و نيمى از عناوين فرعىاش جديد است. فصلهاى هشتگانه اين جلد از اين قرار است: «عقل و جهل»، «اعتقادات»، «عبادات»، «سياسات»، «اخلاق اجتماعى»، «تربيت نفس»، «دنيا»، «موضوعهاى پراكنده». آن چه باعث انسجام اين اثر شده، يكى وحدت بخشهاى كلى، و ديگر دو نوع فهرست موضوعى - الفبايى است و فهرست الفبايى جلد دوم به احاديث هر دو جلد در هر موضوعى ارجاع مىدهد. مطالب اين مجموعه، گلچينى از بوستان خاندان وحى است كه در طى ساليانى دراز گزيده شده و نظر مؤلف فقط به كيفيت احاديثبوده نه اندازه و حجم كتاب، كه حسن انتخاب و ظرافت ردهبندى آن مورد ستايش بسيارى از بزرگان قرار گرفته است. انگيزه گردآورنده بيشتر برمحور گزينش بهترينها، و ارايه خوبتر و دستهبندى و چينش مطلوب و كارساز حكمتهاى نورانى است و متناسب با نياز و ابتلاى جامعه كنونى، نه تهيه منبعى براى مراكز تحقيقى و نويسندگانى كه به مآخذ فراوان و جامع نياز دارند. نويسنده، با چندين بار مطالعه هشتاد جلد از بحار الانوار و مراجعه به بيش از صد و ده منبع معتبر، كتابخانه كوچكى را براى وعاظ، خطبا، ائمه جمعه و مساجد و... فراهم فرموده كه در حضر و سفر كارگشاست و كتابى است كه بايد دم دست و روى ميز هر مسؤولى باشد تا توجه هر روزه به برگى از آن، نشاط روح و جلاى دل باشد و بهترين تذكرهاى است كه همواره زداينده غبار غفلت از قلب مىگردد كه «فذكر ان الذكرى تنفع المؤمنين». بهتر است در معرفى اين اثر سخنان برخى از بزرگان را نقل كنيم: يكى از اساتيد محترم دروس خارج مىنويسد: «كتاب حاضر كه با سليقه جالبى از منابع معروف و معتبر حديث جمعآورى شده، يكى از اين دسته گلهاى باارزش است كه در موضوعات مختلف اعتقادى و علمى و اجتماعى، احاديثبسيار جالب و آموزنده و در عين حال كوتاه در آن گردآورى شده كه بيانگر ذوق و زحمات فراوان نويسنده محترم آن... و از كتابهايى است كه فضلا را از مراجعه به كتابهاى متعدد بىنياز مىكند». يكى از اساتيد حوزه كه يد طولايى در تحقيق و تاليف دارد مىفرمايد: «اطمينان دارم كه آقايان اهل منبر و گويندگان و نيز ساير اهل علم، از اين كتاب استقبال مىكنند; زيرا داراى اين امتيازهاست: 1 - فقط از كلمات معصومان عليهم السلام گردآورى شده كه (كلامهم نور) و به گفتار ديگران خلط نشده است و كلام آن بزرگواران اثر مخصوصى دارد. 2 - كوشش شده با مراجعه به دهها كتاب اصيل، رواياتى انتخاب شود كه داراى متنى محكم و واضح و بدون ابهام است. 3 - از نظر موضوع نسبتا جامع است; زيرا شامل عناوين بخش عمدهاى از عقايد و معارف و اخلاق و احكام و غيره است. 4 - مدرك هر حديث در ذيل آن آمده تا كسانى كه بخواهند در آن موضوع به روايات بيشترى مراجعه كنند، تا حدودى به آدرس آن روايات واقف گردند. 5 - براى كسانى كه به مسافرت تبليغى مىروند مىتواند جايگزين چندين جلد كتاب باشد و از زحمتحمل ونقل چندين كتاب راحتباشند». و به قول يكى از بزرگان حوزه كه مسؤوليتى مهم در نظام مقدس اسلامى دارد: «اين كتاب براى كتابخانه و مرجع كارهاى تحقيقاتى تهيه نشده; بلكه براى روى ميز كار كه هر روز يك بار، به آن مراجعه و يك حديث آن مطالعه شود تا رشد لازم در جهات اعتقادى و اخلاقى به دست آمده، يا حداقل از عقب گردهايى كه در اثر اشتغال به كارهاى جارى و روزمره به وجود مىآيد محفوظ بمانيم». يكى از وظايف فضلاى حوزه است كه در برابر شبيخون فرهنگى سدى سكندرى و بنيانى مرصوص بسازند و بىشك فولادىترين پايههاى اين سد، سخنان معصومان عليهم السلام است.چند پيشنهاد:
1 - امروزه كه امكانات رايانهاى تنظيم و تهيه احاديث در حوزه فراهم شده، بهتر است اين اثر پس از تكميل و بازسازى و پردازش شود و تبويب و تنظيم آن هر چه جامعتر، پر بارتر و متناسبتر گردد. 2 - تمام احاديث اعرابگذارى و ترجمه گردد. 3 - گزيدهاى از بهترين احاديث هر عنوان، در يك مجلد يا چند جلد كوچك و جيبى منتشر شود تا بتواند كتابى همراه فرهيختگان و مشتاقان باشد. 4 - اختلاف نسخهها كه فعلا در پايان كتاب آمده، در حاشيه هر حديث ذكر شود.[1] . مفاتيح الجنان، زيارت جامعه كبيره. [2] . نهج البلاغه، فيض الاسلام، ص 1072 ، وصيت 77 . [3] .الخصال، ص 22 ; بحارالانوار، ج 2 ، ص 151 .
