رحیق مختوم نسخه متنی

«... لم أرفي مدة عمري و قد بلغ خمساوستّين، علي وجه الأرض من كان عنده خبر عنه»99.

3ـ مهم‏ترين كتاب صدرالمتألهين(قدس سره) همانا اسفار است كه آن را ظاهرا همزمان با تأليف سائر كتابها تدوين كرده و دوران تنظيم آن را با مدت عمر شريف خود سپري نموده است. چند چيز مي‏تواند شاهد اين دعوي باشد:

الف ـ نام بردن‏هاي متقابل؛ اينكه در اسفار نام آن كتاب‏ها را مي‏برد و در آن كتابها نيز نام اسفار به ميان مي‏آيد، مثلاً در مقدمه مبدأ و معاد100 نام اسفار برده مي‏شود و در اسفار101 چنين مي‏گويد:

«و تمام هذا البحث يطلب من كتابنا المسمّي بالمبدأ و المعاد».

و در تعليقات بر حكمة‏الإشراق 102مي‏گويد:

«و تمام هذاالتحقيق يطلب في‏الأسفار الأربعة».

و در اسفار103 مي‏گويد:

ب ـ مقداري از اسفار در زمان حيات محقّق داماد (قدس سره) نوشته شده، زيرا تعبير صدرالمتألهين(قدس سره) از استادش چنين است:

«و جمهور المتأخرين سلكوا هذا المنهج زاعمين أنه منهج الحكمة الّا مولانا و سيّدنا الاستاذ دام ظلّه العالي»104. با اينكه برهان اتحاد عاقل و معقول كه در پنجاه و هشت‏سالگي بر وي افاضه شده در اسفار آمده است105.

ج ـ آنچه در سن شصت سالگي درباره جمع بين دوام فيض و حدوث زماني عالي طبيعت فرموده و در شرح اصول كافي تدوين كرده‏اند، در اسفار نيز آمده است. خلاصه آنكه در اسفار نام از مفاتيح الغيب برده مي‏شود106