عيد غدير: سيد محمد جواد مهري

عيد غدير، عيد الله الاكبر و عيد آل محمد و ارزشمندترين و والاترين عيد اسلامى‏است. هيچ روزى در طول سال، فرخنده‏تر و مبارك‏تر از اين روز مقدس نزد شيعيان اهل‏بيت نيست. امام صادق سلام الله‏عليه مى‏فرمايد:

«ان يوم غدير خم بين الفطر و الاضحى و الجمعه كالقمر بين الكواكب...» روزعيد غدير خم در ميان سه عيد فطر و قربان و جمعه، مانند درخشندگى ماه در ميان‏ستارگان است. چه تعبير ظريفى امام دارد كه عيد غدير را تشبيه به ماه كرده است وديگر اعياد را به ستاره; زيرا در اين روز بزرگ بود كه خداوند اعلام كرد: امروزدين را بر شما تكميل كردم و نعمتم را بر شما به اتمام رساندم «اءليوم اكملت‏لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا». نعمت‏بزرگ اسلام كه ازهر نعمتى ارزنده‏تر و گران‏بهاتر است، كامل نمى‏شود و محقق نمى‏گردد جز با ولايت على‏عليه السلام «و مانودى بشى‏ء مثل ما نودى بالولايه‏».

محب الدين طبرى از علماى بزرگ اهل سنت نقل مى‏كند كه رسول خدا(ص) فرمود:

«اذاجمع الله الاولين و الاخرين يوم القيامه و نصب الصراط على جسر جهنم، لم‏يجزها احدالا من كانت له براءه بولايه على بن ابى طالب‏».

در روز قيامت كه خداوند تمام مردم را جمع مى‏كند و صراط بر پل دوزخ زده مى‏شود،هيچ كس از آن نمى‏گذرد جز كسى كه با ولايت على ابن ابى‏طالب، گذرنامه بى‏زارى وبرائت از جهنم را داشته باشد.

ولايت على(ع) همان دين حنيف است كه فرمود:

«فاقم وجهك للدين حنيفا فطرت الله التى فطر الناس عليها».

پس اى پيامبر (همراه با پيروانت) به سوى آيين پاك اسلام روى‏آور كه فطرت الهى‏است و مردم بر آن مفطور شده‏اند.

و ولايت على همان طريقه و روش صحيح زندگى است كه اگر مردم آن روش را برگزينند،خداوند در روز رستاخيز، از آب گواراى حوض كوثر به دست على عليه السلام‏سيرابشان مى‏گرداند. «و ان لو استقاموا على الطريقه لاسقيناهم ماء غدقا».

و ولايت همان نعمتى است كه حتما از آن سؤال مى‏شود كه با آن چگونه رفتار كرديد«ثم لتساءلن يومئذ عن النعيم‏».

آلوسى، مفسر بزرگ اهل سنت در تفسير كبير روح المعانى پس از ذكر آيه شريفه‏«وقفوهم انهم مسئولون‏» و آنان را متوقف كنيد و ايست‏بدهيد كه مسئوليت دارند وبايد پاسخگو باشند، در ذيل تفسير اين آيه، اقوال گوناگونى را نقل مى‏كند و سپس‏نتيجه مى‏گيرد و مى‏گويد:

«سزاوارترين و صحيح ترين سخن اين است كه در آن روز از عقايد و اعمال انسان‏سؤال مى‏شود و از همه مهم‏تر و عظيم‏تر، قطعا ولايت على كرم الله وجهه است‏».

و در اين روز بزرگ كه يادآور نصب و تعيين اميرالمؤمنين به دست مبارك رسول‏اكرم صلى الله عليه و آله وسلم و به امر پروردگارش است، بايد اين فطرت الهى‏را در دل‏ها زنده كرد و پرده‏هاى ظلمت و جهالت و تارهاى نادانى و غفلت‏را ازديدگان غافلان برداشت تا بر طريقه حق پايدار گردند و به صراط مستقيم الهى روى‏آورند و دينشان كامل شود.

مفضل از امام صادق عليه السلام مى‏پرسد: مولاى من! آيا به من دستور مى‏دهى كه‏اين روز را روزه بداريم؟

حضرت پاسخ مى‏دهد: «اى و الله اى و الله انه اليوم الذى نجى فيه ابراهيم‏من النار فصام لله شكرا لله عزوجل ذلك اليوم، و انه اليوم الذى اقام رسول الله‏اءميرالمؤمنين علما و ابان فضله و وصيته، فصام ذلك اليوم، و ذلك يوم صيام وقيام و اطعام الطعام و صله الاخوان و فيه مرضاه الرحمن و مرغمه الشيطان‏».

آرى، به خدا قسم آرى، به خدا قسم! اين همان روزى است كه خداوند، حضرت‏ابراهيم را از آتش رها ساخت، پس او به شكرانه اين لطف الهى، اين روز را روزه‏گرفت. و همانا اين روز، روزى است كه رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله وسلم اميرالمؤمنين عليه السلام را بر مردم نصب كرد و بزرگوارى و فضلش رانمايان ساخت و او را وصى و جانشين خود قرار داد، پس او هم در اين روز، روزه‏گرفت و اين روز، روز روزه گرفتن و دعا كردن و مسلمانان را اطعام نمودن و به‏ديدار برادران دينى رفتن است و در اين روز، رضايت‏خداى رحمان به دست مى‏آيد وبينى شيطان به خاك ماليده مى‏شود (مايوس مى‏گردد).

امام صادق عليه السلام اعمال اين روز مهم را در چهار چيز خلاصه مى‏كند:

1- صيام:

در برخى روايات وارد شده كه روزه اين روز برابر است‏با صد بار حج‏و صد بار عمره. و در روايت ديگرى، كفاره شصت‏سال گناه است. پس حتما برادران وخواهران به اين فضيلت‏بسيار مهم توجه كنند و حتما آن را روزه بدارند.

2- قيام:

اصطلاحا قيام بر عبادت و زنده نگه داشتن اين يوم الله با مناجات ودعا و استغفار، اطلاق مى‏شود ولى ممكن است قيام كنايه از استقامت و پايدارى درراه حق و قيام در برابر دشمنان اسلام و مسلمين و مبارزه با طاغوت‏ها و ستم‏پيشگان‏باشد.

بهر حال خود قيام عليه باطل و جهاد در راه خدا، نيز يك عبادت بزرگ است‏بلكه‏از اهم فرائض و واجبات است.

3- اطعام الطعام:

مهمانى كردن و اطعام نمودن برادران باايمان از ويژگى‏هاى‏تمام اعياد به ويژه اين عيد بزرگ است كه بر آن تاكيد شده است. و قطعا خرسندنمودن مؤمنين، از برترين عباداتى است كه رضايت پروردگار را به دنبال دارد.

4- صله الاخوان:

احسان و نيكى به برادران مؤمن و ديد و بازديد و زيارت آنان‏پيوسته از اعمال بسيار پسنديده و نيكو است ولى در اين روز، تاكيد بر آن شده‏است. در روايت دارد كه هر وقت‏با برادر مومنى ديدار كرديد، براى تهنيت‏به اوبگوييد: «اءلحمد لله الذى جعلنا من المتمسكين بولايه اميرالمؤمنين والائمه‏عليهم السلام‏» سپاس و حمد خداى را كه ما را جزء تمسك‏جويان به ولايت اميرمومنان وديگر امامان درود خداى رحمان بر آنان قرار داد.

فرا رسيدن اين اعياد بزرگ اسلامى را به مقام شامخ ولى الله الاعظم ارواحنالتراب مقدمه الفداء، علماى اعلام، مقام معظم رهبرى، ملت‏بزرگ ايران و عموم‏مسلمانان و شيعيان و پيروان امامان، تبريك و تهنيت عرض نموده، از خداى بزرگ‏خواهانيم ما را جزء شيعيان و ولايت‏پذيران واقعى قرار دهد.