فرهنگ نامهاى غدير

زهرا حبيبيان

نامها به سهولت در ذهنها جاى مى‏گيرند و به راحتى معانى بلند را منتقل مى‏كنند بهمين دليل و دلايل ديگر، نامگذارى روزها و يا هفته‏ها يكى از شيوه‏هاى تبليغاتى مثبت و منفى شده است و مطرح شدن و رواج پيدا كردن ارزشها يا ضد ارزشها را در پى دارد.

روز مادر، روز كارگر، روز پاسدار، روز جانباز و روز بهره‏ورى و هفته دولت و ... نمونه‏هاى شايسته‏اى از نامگذارى روزها و هفته‏ها در جامعه ما هستند. روز جهانى مستضعفين، روز جهانى قدس، روز آب، روز غذا و ... هم روزهايى است كه در سطح جهانى مطرح هستند و برخى از آنها به بركت انقلاب اسلامى مطرح شده‏اند اسلام هزار و چهارصد سال پيش، از اين شيوه براى القاى انديشه‏هاى نورانى خود و تثبيت آرمانهاى مقدس الهى، بهره گرفته است.

اسلام علاوه بر اينكه براى برخى از روزها اسمهاى خاصى مانند عيد قربان، عيد فطر، روز عرفه و ... برگزيده بر همه اين روزها نام ايام الله نهاده است تا عظمت و قداست اين روزها هر چه بيشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بسته و موجب تذكر و تنبه آنان گردد.

يكى از روزهايى كه در اسلام براى تعظيم آن، از شيوه نامگذارى بهره گرفته شده غدير است ويژگى غدير اين است كه نامهاى گوناگونى براى آن قرار داده شده و اين خود عظمت اين روز را نسبت‏به روزهاى ديگر نشان مى‏دهد نامهاى روز غدير، از اسرار و ابعاد اين روز پرده برمى‏دارند هر نامى از اين نامها درى تازه از قلعه بلند غدير بر ما مى‏گشايد چه آنكه اسلام بر برگزيدن نامى براى زمان يا مكان و يا هر چيز ديگر، خصوصيات مسمى را در نظر داشته و به جنبه‏ها و زواياى آن توجه كرده است. از اين روى شناختن و شناساندن نامهاى روز غدير يك ضرورت است. با اين كار تصويرى روشن از اين روز در ذهن و دل نقش بسته و بيش از پيش اين روز بزرگ را مى‏شناساند.

شايسته است نامهاى غدير را با بهترين شكل و زيباترين خط بنويسيم و محافل جشن و سرور عيد غدير را با آن، معنى و روحى تازه ببخشيم.

آنچه در زير مى‏آيد پنجاه نام و يا صفت‏براى روز غدير است كه از روايات برگرفته‏ايم:

1 - بزرگترين عيد خدا;

(عيدالله الاكبر) (1)

2 - روز گشايش;

(يوم وقوع الفرج) (2)

3 - روز خشنودى پروردگار;

(يوم مرضاة الرحمن) (2)

4 - روز زبونى شيطان;

(يوم مرغمة الشيطان) (4)

5 - روز مشعل فروزان دين;

(يوم منار الدين) (5)

6 - روز بپا خاستن;

(يوم القيام) (6)

7 - روز شادمانى;

(يوم السرور) (7)

8 - روز لبخند;

(يوم التبسم) (8)

9 - روز راهنمايى;

(يوم الارشاد) (9)

10 - روز بلندى گرفتن منزلت‏شايستگان;

(يوم رفع الدرج) (10)

11 - روز روشن شدن دلايل خدا;

(يوم وضوح الحجج) (11)

12 - روز آزمايش بندگان;

(يوم محنة العباد) (12)

13 - روز راندن شيطان;

(يوم دحر الشيطان) (13)

14 - روز آشكار كردن حقيقت;

(يوم الايضاح) (14)

15 - روز بيان كردن حقايق ايمان;

(يوم البيان عن حقايق الايمان) (15)

16 - روز ولايت;

(يوم الولاية) (16)

17 - روز كرامت;

(يوم الكرامة) (17)

18 - روز كمال دين;

(يوم كمال الدين) (18)

19 - روز جداسازى حق از باطل;

(يوم الفصل) (19)

20 - روز برهان;

(يوم البرهان) (20)

21 - روز منصوب شدن امير مؤمنان;

(يوم نصب اميرالمؤمنين(ع) (21)

22 - روز گواهى و گواهان;

(يوم الشاهد و المشهود) (22)

23 - روز پيمان;

(يوم العهد المعهود) (23)

24 - روز ميثاق;

(يوم الميثاق الماخوذ) (24)

25 - روز آراستن;

(يوم الزينة) (25)

26 - روز قبولى اعمال شيعيان;

(يوم قبول اعمال الشيعة) (26)

27 - روز رهنمونى به رهنمايان;

(يوم الدليل على الرواد) (27)

28 - روز امن و امان;

(يوم الامن المامون) (28)

29 - روز آشكار كردن امور پنهان;

(يوم ابلاء السرائر) (29)

30 - عيد اهل بيت(ع);

(عيد اهل البيت(ع) (30)

31 - عيد شيعيان;

(عيد الشيعة) (31)

32 - روز عبادت;

(يوم العبادة) (32)

33 - روز اتمام نعمت;

(يوم تمام النعمة) (33)

34 - روز اظهار گوهر مصون;

(يوم اظهار المصون من المكنون) (34)

35 - روز بر ملا كردن مقاصد پوشيده;

(يوم ابلاء خفايا الصدور) (35)

36 - روز تصريح به برگزيدگان;

(يوم النصوص على اهل الخصوص) (36)

37 - روز محمد(ص) و آل محمد(ص);

(يوم محمد(ص) وآل محمد(ص)) (37)

38 - روز نماز;

(يوم الصلاة) (38)

39 - روز شكرگذارى;

(يوم الشكر) (39)

40 - روز دوح (درختان پر شاخ و برگ);

(يوم الدوح) (40)

41 - روز غدير;

(يوم الغدير) (41)

42 - روز روزه‏دارى;

(يوم الصيام) (42)

43 - روز اطعام;

(يوم اطعام الطعام) (43)

44 - روز جشن;

(يوم العيد) (44)

45 - روز عالم بالا;

(يوم الملا الاعلى) (45)

46 - روز كامل كردن دين;

(يوم اكمال الدين) (46)

47 - روز شادابى;

(يوم الفرح) (47)

48 - روز به صراحت‏سخن گشودن از مقام ناب;

(يوم الافصاح عن المقام الصراح) (48)

49 - يوم تبيان العقود عن النفاق و الجحود

روز افشاى پيوند ميان كفر و نفاق. (49)

50 - روز گردهمايى و تعهد حاضران;

(يوم الجمع المسؤول) (50)

1- امام رضا(ع) مى‏فرمايد: و هو عيد الله الاكبر (عيد غدير، برترين عيد خداوند است)، الغدير، ج 1، ص‏286.

2- امام على (ع): هذا يوم فيه وقع الفرج (اين، روزى است كه گشايش در آن مى‏رسد)،مصباح المتهجد،ص‏700.

3- امام صادق(ع): و فيه مرضاة الرحمن (در اين روز، رضايت‏خداوند نهفته است)، بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

4- امام رضا(ع): انه يوم مرغمة الشيطان (روز غدير، روز اندوه شيطان است) بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

5- امام صادق(ع): يوم منار الدين اشرف منهما (روز مشعل فروزان دين، از دو عيد فطر و قربان گرامى‏تر است.

6- امام صادق(ع): ذلك يوم القيام (روز غدير، روز بپاخاستن است) بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

7- امام صادق(ع): انه يوم السرور (روز غدير، روز شادمانى است) الغدير، ج 1، ص‏286.

8- امام رضا(ع): و هو يوم التبسم (روز غدير، روز لبخند است) المراقبات،257.

9- امام على(ع): هذا يوم الارشاد (اين، روز راهنمايى كردن است) مصباح المتهجد، ص 700.

10- امام على(ع): هذا يوم فيه ... رفعت الدرج (اين روزى است كه منزلت‏شايستگان در آن، بلندى گرفت) مصباح المتهجد، ص 700.

11- امام على(ع): هذا يوم ... فيه ... وضحت الحجج (اين روزى است كه دلايل خداوند در آن، روشن گشت.

12- امام على(ع): هذا يوم محنة العباد (اين روز آزمايش بندگان است) مصباح المتهجد، ص 700.

13- امام على(ع): و هو ... يوم دحر الشيطان (روز غدير روز راندن شيطان است) مصباح المتهجد، ص 700.

14- امام على(ع): و هو يوم الايضاح (روز غدير، روز آشكار كردن حقيقت است) مصباح المتهجد، ص 700.

15- امام على(ع): و هو ... يوم البيان عن حقايق الايمان (روز غدير روز بيان كردن حقايق ايمان است) مصباح المتهجد، ص 700.

16- امام رضا(ع) در حديثى مفصل، روز غدير را روز عرضه ولايت‏به انسانها و مخلوقات معرفى مى‏كند، المراقبات، ص‏257.

17- امام صادق(ع): در هنگام ملاقات با برادر ايمانى خود بگو: الحمدالله الذى اكرمنا بهذا اليوم (حمد خداوند را كه ما را در اين روز كرامت داد) المرقبات، ص‏257.

18- امام على(ع) و هو ... يوم كمال الدين (غدير، روز كمال دين است) مصباح المتهجد، ص 700.

19- امام على(ع): هذا يوم الفصل الذى كنتم توعدون (اين روز جداسازى است كه به آن وعده داده شده‏ايد) مصباح المتهجد، ص 700.

20- امام على(ع): و هو ... يوم البرهان (روز غدير، روز برهان است) مصباح المتهجد، ص 700.

21- امام صادق(ع): اليوم الذى نصب منه رسول الله اميرالمؤمنين(ع)... (روزى كه پيامبر(ص) در آن امير مؤمنان را منصوب كرد) الغدير، ج 1، ص 285.

22- امام على(ع): و هو ... يوم الشاهد و المشهود (غدير، روز گواهى و گواهان است) مصباح المتهجد، ص 700. امام صادق(ع): نام غدير در زمين روز به گواهى گرفته شدگان (جمع مشهود) است. بحارالانوار، ج 98، ص 231.

23- امام على(ع): و هو ... يوم العهد المعهود (غدير، روز وعده و پيمان است) مصباح المتهجد، ص 700.

24امام صادق(ع): نام غدير در آسمانها روز پيمان بستن است) بحارالانوار، ج 98، ص 321.

25- امام صادق(ع): نام غدير در زمين، روز ميثاق گرفته شده است، بحارالانوار، ج 98، ص 321.

26- امام رضا(ع): روز غدير، روز زينت است. المراقبات، ص‏257.

27- امام رضا(ع): يوم تقبل اعمال الشيعة (غدير روزى است كه اعمال شيعه در آن قبول مى‏شود) المراقبات، ص‏257.

28- امام على(ع): هذا ... يوم الدليل على الرواد (اين، روز رهنمونى به رهنمايان است) مصباح المتهجد، ص 700.

29- امام على(ع): هذا يوم الامن المامون (اين، روز امن و امان است) مصباح‏المتهجد، ص 700.

30- امام على(ع): هذا يوم ابلاء السرائر (اين، روز آشكار كردن امور پنهان است) مصباح المتهجد، ص 700.

31- امام صادق(ع): جعله عيدا لنا (خداوند اين روز رابراى ما اهل بيت(ع) عيد قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص 300.

32- امام صادق(ع): جعله عيدا ... لموالينا و شيعتنا (خداوند اين روز را براى دوست‏داران و شيعيان، عيد قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص 300.

33- امام صادق(ع): روز غدير، روز عبادت است. الغدير، ج 1 ، ص 285.

34- امام صادق(ع): انه الوم الذى... تمت فيه النعمة (روز غدير، نعمت در آن، تمام شد) الغدير، ج 1، ص 285.

35- امام على(ع): هذا يوم اظهار المصون من المكنون (اين، روز اظهار گوهر مصون از راز پنهان داشته است)، مصباح المجتهد، ص 700.

36- امام على(ع): هذا يوم ابدى خفايا الصدور و مضمرات الامور (اين، روزى است كه مقاصد و نيت‏هاى نهان را برملا كرد) مصباح المتهجد، ص 700- امام على(ع): هذا يوم النصوص على اهل الخصوص (اين، روز تصريح برگزيدگان است). همان.

37- امام صادق(ع):هو اليوم الذى جعله لمحمد(ص) و آله(ع) (روز غدير، روزى است كه خداوند آن را براى محمد و آل او قرار داد) المراقبات، ص‏257.

38- امام صادق(ع): روز غدير، روز نماز است. الغدير، ج 1 ص 285.

39- امام صادق(ع): روز غدير، روز شكرگزاراى است. الغدير، ج 1، ص 285.

40- امام على(ع): و انزل على نبيه فى يوم الدرج ما بين له عن ارادته فى خلصائه (و خداوند در روز دوم، اراده خويش را در حق بندگان خاص و گزيدگان خود اظهار داشت) مصباح المتهجد، ص 700.

مقصود ازدو، درختان پر شاخ و برگى است كه در سرزمين غدير وجود داشت و حضرت در سايه آنها قرار گرفت و ولايت اميرمؤمنان(ع) را ابلاغ فرمود.

41- اين نام، معروفترين نام غدير است كه از مكان واقعه گرفته شده است.

42- امام صادق(ع): ذلك يوم صيام (روز غدير، روز روزه‏دارى است) بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

43- امام صادق(ع): روز غدير، روز اطعام است. بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

44- امام صادق(ع): انه يوم عيد (روز غدير، روز عيد و جشن است) بحارالانوار، ج 98، ص 298.

45- امام على(ع): هذا يوم الملا الاعلى ... (اين روز عالم بالا است...) مصباح المتهجد، ص 700.

46- امام رضا(ع): هو اليوم الذى اكمل الله فيه الدين...(اين، روزى است كه خداوند دين را در آن، كامل كرد...) المراقبات، ص‏257.

47- امام صادق(ع): انه يوم فرح (غدير، روز شادابى است) الغدير، ج 1، ص‏286.

48- امام على(ع): و هو ... يوم الايضاح عن المقام الصراح (روز غدير، روز به صراحت‏سخن گفتن از مقام ناب است) مصباح المتهجد، ص 700.

49- امام على(ع): و هو يوم تبيان العقود عن النفاق و الجحود (غدير، روز باز كردن گره پيوند ميان كفر و نفاق است) مصباح المتهجد، ص 700.

50- امام صادق(ع): نام غدير در زمين، روز بازخواست‏شدگان است. بحار الانوار، ج 98، ص 320.