غدير عيد انسانيت است . آن روز هدف نهايى از خلقت انسان بيان شد . غدير در روح ما و از طينت ماست . با غدير به دنيا آمدهايم، و با زلالش، كه با شيره جانمان آميخته است، به ملاقات پروردگار خواهيم رفت .
آينده غدير
در غدير چشمان پيامبر (ص) دور دستهايى را مىنگريست كه مىبايست كشتى اسلام آن را طى كند تا هدف نهايى آن به ظهور برسد . دست على بن ابىطالب (ع) را گرفت و او را بلند كرد و از همانجا او را به همه نسلهاى تاريخ نشان داد و به عنوان جانشين خود معرفى فرمود . هيچ حكمى مثل ولايت اعلام نشد در تاريخ بعثت پيامبر (ص)، فقط حكم ولايت در غدير است كه با مقدمات مفصل و در مكانى خاص و در اجتماعى عظيم و به صورت خطابهاى طولانى بيان شده است . ساير احكام الهى در مسجد پيامبر (ص) يا خانه آن حضرت و براى عدهاى بيان مىشد و بعد خبر آن به آگاهى همه مىرسيد . امام باقر (ع) در اين باره مىفرمايند: لم يناد بشىء مثل ما نودى بالولاية يوم الغدير هيچ حكمى مثل حكم ولايت در روز غدير اعلام نشده است . اصول كافى، ج2، ص21
انتخاب «غدير خم»
انتخاب منطقه «غدير» كه به امر خاص الهى بود از چند جهت قابل ملاحظه است . يكى اينكه غدير كمى پيش از محل جدا شدن كاروانها و تقاطع مسير است . دوم اينكه در آينده اسلام كه كاروانهاى حج در راه رفت و برگشت از اين مسير عبور مىكنند، با رسيدن به وادى غدير و نماز در مسجد پيامبر (ص)، با اين زيربناى اعتقادى تجديد خاطره مىكنند و ياد آن در دلها زنده مىشود . سوم اينكه «غدير» كمى پيش از «جحفه» ، بيابانى وسيع و آبگيرى براى جمع شدن آبسيلها قرار داشت و براى برنامه سه روزه پيامبر (ص) و ايراد خطبه براى آن جمعيت انبوه بسيار مناسب بوده است .
نامهاى پيشوايان در خطبه غدير
تصريحهاى پيامبر (ص) به نامهاى مبارك پيشوايان ما در خطبه غدير اهميت فوقالعاده آنها را مىرساند . در اين خطبه: - از اميرالمؤمنين (ع) چهل بار به عنوان (على (ع)) ياد شده است; - كلمه «ائمه (ع)» ده بار صريحا آمده است; - نام امام زمان (ع) چهار بار به عنوان «مهدى (ع)» ذكر شده است .
جشن عمومى غدير
اميرالمؤمنين (ع) روز غديرى را كه با جمعه مقارن شده بود جشن گرفتند و در خطبهاى به همين مناسبت، مطالب مفصلى درباره غدير و عيد گرفتن آن روز فرمودند . پس از نماز، حضرت به اتفاق اصحابشان به منزل امام مجتبى (ع) كه جشنى در آنجا برپا شده بود رفتند و پذيرايى مفصلى انجام شد . عوالم، ج 15/3، ص209
تبريك و تهنيت عيد غدير
امام صادق (ع) فرمود: هرگاه در اين روز برادر مؤمن خود را ملاقات كردى بگو: الحمد لله الذى اكرمنا بهذا اليوم و جعلنا من المؤمنين، و جعلنا من المؤفين بعهده الذى عهده الينا و ميثاقه الذى و اثقنا به من ولاية ولاة امره والقوام بقسطه و لم يجعلنا من الجاحدين و المكذبين بيوم الدين . سپاس خداى را كه ما را به اين روز گرامى داشت و ما را از مؤمنان و وفادار به پيمانى قرار داد كه درباره واليان امر و برپا دارندگان عدالت از ما گرفت، و ما را از منكران روز قيامت قرار نداد . امام رضا (ع) فرمود: در اين روز به يكديگر تبريك بگوييد و هرگاه برادر مؤمن خود را ملاقات كرديد چنين بگوييد: با تو در راه خدا برادرى مىكنم و دست مىدهم، و با خدا و ملائكهاش و رسولان و انبيائش و امامان معصوم (ع) پيمان مىبندم كه اگر من از اهل بهشت و شفاعتبودم و به من اجازه ورود به بهشت دادند، وارد آن نشوم مگر آنكه تو نيز همراه من باشى . آنگاه برادر دينى در جواب او بگويد: قبلت; قبول كردم . سپس بگويد: اسقطت عنك جميع حقوق الاخوة ما خلا الشفاعة و الدعاء والزيارة; همه حقوق برادرى را از تو ساقط كردم، مگر شفاعت و دعا و ديدار . محدث نورى، مستدرك الوسايل، چاپ قديم، ج1، باب 3، ص 456، به نقل از كتاب زادالفردوس (همچنين از شيخ نعمةالله بن خاتون عاملى نقل كرده كه بر اين مطلب از پيامبر (ص) نص وارد شده است . مرحوم فيض كاشانى نيز در خلاصه الاذكار، باب دهم، ص99، برنامه «عقد اخوت» را ذكر كرده است) .
اولين كتابها درباره موضوع غدير
سه كتاب را بايد به عنوان اولين كتابهايى نام برد كه ماجراى غدير را ثبت كردهاند: 1 . كتاب على (ع) كه نوشته اميرالمؤمنين (ع) از املاى پيامبر (ص) است . اين كتاب از ودايع امامت است كه جز معصومين (ع) كسى به آن دسترسى ندارد . 2 . نوشتار ديگر كتاب سليم بن قيس هلالى است . مؤلف آن، كه در سال 76 ه . ق درگذشته، در موارد مختلف مسئله غدير را آورده و حتى در يك حديث مستقل ماجراى غدير را به طور كامل منعكس كرده است . 3 . اولين كتاب مستقلى كه درباره موضوع غدير تاليف شده، از عالم بزرگ ادبيات عرب، خليل بن احمد فراهيدى (متوفاى سال 175) است كه خطبه مفصل پيامبر (ص) را در غدير در آن آورده است . بحارالانوار، ج37، ص121، ح15; عوالم، ج15/3، ص44
مسجد پيامبر (ص) در غدير
از روزى كه پيامبر (ص) در غدير خم اميرالمؤمنين (ع) را به امامت منصوب فرمود، آن وادى تقدس تازهاى يافت . مراسم سه روزه در آن سرزمين با حضور دو نور پاك، محمد و على (ص) چنان روحى در كالبد آن جارى ساخت كه در طول چهارده قرن همواره با نام «مسجد پيامبر (ص) در غدير» بر سر زبانها ماند و ميليونها زاير بيتالله در رفت و بازگشتبدان تبرك جستند و با عبادت در آن به بارگاه الهى تقرب يافتند . بحارالانوار، ج8 قديم، ص225 و ج37، ص201 و ج52، ص5، ح4 و ج100 ص225; اثباتالهداة، ج2، ص17، ح67 و ص21، ح87 و ص199، ح1004; معجمالبلدان، ج2، ص389; مصباحالمتهجد، ص709; ابن حمزه الوسيله، ص196; شيخ طوسى الغيبة، ص155; الدروس، ص156; سيد جلالى مزارات اهل البيت (ع) و تاريخها: ص42 .
تاريخ جشن غدير
در زمان آلبويه در ايران و عراق و در حكومت فاطميان در شام و مصر و يمن جشنهاى غدير به طور مفصل گرفته مىشد و اهميتخاصى براى آن قائل بودند . از زمان صفويه تا زمان ما نيز همه ساله مراسم غدير باشور و شوق خاصى برگزار مىشود . اكنون سالهاى متمادى است كه بزرگان علما و مقامات بلند پايه و گروههاى مختلف مردم در روز غدير پيامهاى تبريك براى يكديگر مىفرستند و آن را گرامى مىدارند . جشنهاى غدير نيز از شهرهاى بزرگ گرفته تا دور افتادهترين روستاها برگزار مىشود . عيدالغدير فى عهد الفاطميين
مسجد پيامبر (ص) در غدير
از روزى كه پيامبر (ص) در غدير خم اميرالمؤمنين (ع) را به امامت منصوب فرمود، آن وادى تقدس تازهاى يافت . مراسم سه روزه در آن سرزمين با حضور دو نور پاك، محمد و على (ص) چنان روحى در كالبد آن جارى ساخت كه در طول چهارده قرن همواره با نام «مسجد پيامبر (ص) در غدير» بر سر زبانها ماند و ميليونها زاير بيتالله در رفت و بازگشتبدان تبرك جستند و با عبادت در آن به بارگاه الهى تقرب يافتند . بحارالانوار، ج8 قديم، ص225 و ج37، ص201 و ح52، ص5، ح4 و ج100 ص225; اثباتالهداة، ح2، ص17، ح67 و ص21، ح87 و ص199، ح1004; معجمالبلدان، ح2، ص389; مصباحالمتهجد، ص709; ابن حمزه الوسيله، ص196; شيخ طوسى الغيبة، ص155; الدروس، ص156; سيد جلالى مزارات اهل البيت (ع) و تاريخها: ص42 .
زيارت اميرالمؤمنين (ع) در روز غدير
آرزوى هر مسلمانى است كه اى كاش زمان به عقب برمىگشت و در غدير حاضر بود و به حضرت على (ع) تبريك مىگفت . اى كاش اميرالمؤمنين (ع) اكنون زنده بود، و هر سال در روز غدير به حضورش شرفياب مىشديم و با او تجديد بيعت مىكرديم و بار ديگر به او تهنيت مىگفتيم . هر چند تحقق اين آرزو شدنى نيست، زيارت اميرالمؤمنين (ع) در نجف اشرف و حضور در حرم مطهر آن حضرت و عرض ادب به ساحت قدس او و سخن گفتن با او از صميم جان و بازگفتن اين آرزوى قلبى در پيشگاهاش تجديد بيعتحقيقى و تبريك و تهنيت واقعى است . سلام كردن غديريان به شخصيت دوم عالم وجود - كه صداى ما را مىشنود و پاسخ ما را مىدهد - در حكم حضور در بيابان غدير و بيعتبا دست مبارك اوست . امام صادق و امام رضا (ع) سفارش اكيد فرمودهاند كه تا مىشود در روز غدير كنار قبر اميرالمؤمنين (ع) حاضر باشيم و اين يادبود عظيم را در حرم صاحب غدير به پا كنيم . حتى اگر نمىتوانيم در حرم او حاضر شويم در هرجايى كه باشيم كافى استبه سوى قبر حضرت اشاره كنيم و به او سلامى دهيم و قلب خود را در حرم او حاضر كنيم و با مولايمان سخن بگوييم، كه او سلام ما را پاسخى گرم مىدهد و دستبيعت ما را با دستان خدايى خويش مىفشارد . عوالم، ج 15/3، ص220
امام رضا (ع) و عيد غدير
امام رضا (ع) مىفرمايد: اين روز، روز عيد خاندان محمد (ع) است . همچنين فرمود: هر كس اين روز را عيد بگيرد، خداوند مالش را زياد مىكند . در روز عيد غديرى، حضرت رضا (ع) عدهاى از خواص اصحاب خود را براى افطار دعوت فرمود، و به منازل آنان هدايا و عيدى فرستاد، و درباره فضايل اين روز سخنانى ايراد فرمود . عوالم، ج 15/3، صص221 - 223 .
لطفا منتظر باشید ...
