بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
اعمال خصومت يا تعصب و لجاج و برترى جويى و خودنمايى و اظهار فضل در برابر ديگران است.اين تقسيم بندى در آيات قرآن نيز منعكس است آنجا كه مىفرمايد: «و لا تُجادِلُوا اَهْلَ الْكِتابِ اِلاّ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ; با اهل كتاب (يهود و انصارى) جز به طريقى كه نيكوتر است مجادله نكنيد». (عنكبوت ـ 48).و در جاى ديگر مىفرمايد: «وَ جادِلْهُمْ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ; و با روشى نيكوتر با آنها مجادله و مناظره كن». (نحل ـ 125).و در جاى ديگر در نكوهش جمعى از كافران مىفرمايد: «يُجادِلُونَكَ فِى الْحَقِ بَعْدَما تَبَيَّنَ; با اين كه حق براى آنها روشن شده باز با تو مجادله مىكنند». (انفال ـ 6).و در مورد مراء مثبت در داستان «اصحاب كهف» و تعداد آنها مىفرمايد: «فَلا تُمارِ فيهِمْ اِلاّ مِراءً ظاهِراً; پس درباره تعداد آنها جز مبارزه منطقى توأم با استدلال نداشته باش». (كهف ـ 22).و در مورد مراء منفى مىفرمايد: «اَلا اِنَّ الَّذِينَ يُمارُونَ فِى السّاعَةِ لَفى ضَلال بَعيد; آگاه باشيد آنها كه در قيامت ترديد مىكنند و با لجاج و عناد به محاجّه مىپردازند در گمراهى عميقى هستند». (شورى ـ 18).و تقسيمات ديگرى نيز بر حسب افرادى كه در طرف مقابل قرار دارند و مسايلى كه در آن جدال و مراء مىشود دارند.از جمله طرف مناظره انسان بايد انسان فهميده و عاقلى باشد كه بتوان از طريق مناظره منطقى بر علوم او دست يافت، همان گونه كه در وصيت اميرمؤمنان على (عليه السلام) آمده است: «دَعِ الْمُماراتِ وَ مُجاراتِ مَنْ لا عَقْلَ لَهُ وَ لا عِلْمَ; گفتگو و مناظره را با كسى كه نه عقل دارد و نه علم رها كن». (1)و شخص مناظره كننده بايد انسان آگاهى باشد، چرا كه اگر افراد ناآگاه به عنوان دفاع از حق به ميدان بيايند و بر اثر ضعف معلومات شكست بخورند، آيين حق ضايع مىشود، لذا در حديثى مىخوانيم كه محمد بن عبدالله معروف به طيّار به1. بحارالانوار، جلد 2، صفحه 129، حديث 14.
لطفا منتظر باشید ...
