اخلاق در قرآن کریم جلد 3

6ـ ونيز از همان حضرت روايت شده است كه فرمود: «سُوءُ الظَّنِ يُفْسِدُ الاُْمُورَ وَ يَبْعَثُ عَلَى الشُّرُورِ; سوءظن كارها را به فساد مىكشد و سبب انواع شر مىشود». (1)

7ـ واز همان امام بزرگوار نقل شده است كه فرمود: «شَرُّ النّاسِ مَنْ لايَثِقُ بِاَحَد لِسُوءِ ظَنِّهِ وَ لايَثِقُ بِهِ اَحَدٌ لِسُوءِ فِعْلِهِ; بدترين مردم كسى است كه به خاطر سوءظن به هيچ كس اعتماد ندارد، و به خاطر اعمال بدش كسى به او اعتماد نمى كند». (2)

8ـ در نهج البلاغه نيز مىخوانيم: «لاتَظُنَّنَّ بِكَلِمَة خَرَجَتْ مِنْ اَحَد سُوءً وَ اَنْتَ تَجِدُ لَها فِى الْخَيْرِ مُحْتَمَلا (مَحْمِلا) ; هر سخنى كه از دهان كسى خارج مىشود، گمان بد نسبت به آن مَبر، در حالى كه مىتوانى آن را حمل بر صحيح كنى». (3)

9ـ در حديث ديگرى از امام اميرمؤمنان على (عليه السلام) آمده است: «وَاللّهِ ما يُعَذِّبُ اللّهُ سُبْحانَهُ مُؤمِناً بَعْدَ الاِْيمانِ اِلاّ بِسُوءِ ظَنِّهِ وَ سُوءِ خُلْقِهِ; به خدا سوگند خداوند سبحان مؤمنى را بعد از ايمان عذاب نمى كند، مگر به خاطر سوء ظن و بداخلافى او». (4)

ونيز در حديث ديگرى از همان امام بزرگوار مىخوانيم: «مَنْ غَلَبَ عَلَيْهِ سُوءُ الظَنِّ لَمْ يَتْرُكْ بِيْنَهُ وَ بَيْنَ خَليل صُلْحاً; كسى كه سوءظن بر او غالب شود هرگز ميان او و دوستانش صلح و صفا برقرار نخواهد شد». (5)

در مورد نكوهش از سوء ظن به خدا و عدم ايمان به وعده هاى پروردگار نيز روايات زيادى وارد شده كه حكايت از اثرات مرگبار آن در زندگى معنوى و مادى انسان دارد، از جمله:

1ـ در حديثى از امام باقر (عليه السلام) مىخوانيم كه از رسول خدا (صلّى الله عليه وآله) در ضمن حديثى چنين نقل مىكند كه فرمود: «وَاللّهِ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ لا يُعَذِّبُ اللّهُ مُؤمِناً بَعْدَ التُوبَةِ وَالاِْسْتِغْفارِ اِلاّ بِسُوءِ ظَنِّهِ بِاللّهِ وَ تَقْصِير مِنْ رَجائِهِ بِاللّهِ وَ سُوءُ خُلْقِهِوَ اِغْتِيابِهِ لِلْمُؤمِنينَ; به خدايى كه معبودى جز او نيست سوگند كه خداوند هيچ مؤمنى را بعد از توبه و استغفار عذاب نمى كند مگر به خاطر سوءظن به خداوند و كوتاهى در اميدوارى به ذات پاك او و

1.همان مدرك، صفحه 132، حديث 5575.

2.همان مدرك، صفحه 178.

3. نهج البلاغه، كلمات قصار،حديث 360، بحارالانوار، جلد 71، صفحه 187.

4. غررالحكم، جلد 6، صفحه 244، حديث 10140.

5. همان، جلد 5، صفحه 406.