اخلاق در قرآن کریم جلد 3

در احاديث زيادى هم حسن ظن نسبت به مردم و هم حسن ظن نسبت به خداوند مورد تأكيد فراوان قرار گرفته است، در مورد حسن ظن نسبت به مردم، احاديث زير بسيار جالب است:

1ـ در حديثى از اميرمؤمنان على (عليه السلام) مىخوانيم كه فرمود: «حُسْنُ الظَّنِّ مِنْ اَفْضَلِ الْسَّجايا وَاَجْزَلِ الْعَطايا; حسن ظن از بهترين صفات انسانى و پربارترين مواهب الهى است». (1)

2ـ در حديث ديگرى از همان امام بزرگوار مىخوانيم: «حُسْنُ الظَّنِّ مِنْ اَحْسَنِ الشِّيَمِ وَ اَفْضَلِ الْقِسَمِ; حسن ظن از بهترين خوى ها و برترين بهره ها است». (2)

3ـ و نيز از همان حضرت نقل شده است كه فرمود: «حُسْنُ الظَنِّ يُخَفِّفُ الهَمَّ وَ يُنجْى مِنْ تَقَلُّدِ الاِْثْمِ; حسن ظن اندوه را سبك مىكند، و از آلوده شدن به گناه رهايى مىبخشد». (3)

4ـ در حديث ديگرى باز از همان امام همام چنين نقل شده: «حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ الدّينِ; حسن ظن مايه آرامش قلب و سلامت دين است». (4)

5ـ باز در حديث ديگرى از همان امام معصوم (عليه السلام) چنين مىخوانيم: «مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِالنّاسِ حازَ مِنْهُمُ الَْمحَبَّةَ; كسى كه نسبت به مردم خوش گمان باشد محبت آنها را به سوى خود جلب خواهد كرد». (5)

و در مورد حسن ظن نسبت به پروردگار عالم نيز احاديث نابى در منابع معتبر اسلامى ديده مىشود از جمله:

1ـ در حديثى از بعض معصومين (عليهم السلام) نقل شده است كه فرمود: «وَالَّذى لااِلهَ اِلاّ هُوَ ما اُعْطِىَ مُؤْمِنٌ قَطُ خَيْرَ الدُّنيا وَ الاْخِرَةِ اِلا بِحُسْنِ ظَنِّهِ بِاللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسْنِ خُلْقِهِ وَ الْكَفِّ عَنْ اِغْتِيابِ الْمُؤمِنينَ; سوگند به خدايى كه هيچ معبودى جز او نيست هيچ فرد با ايمانى هرگز به خير دنيا وآخرت نمى رسد مگر به خاطر (چند چيز) حسن ظن به خداوند متعال، و اميد از درگاه او، و حسن خلق و خوددارى از غيبت مؤمنان». (6)

1. غررالحكم، حديث 4834.

2. همان، حديث 4824.

3.همان، حديث 4823.

4. همان، حديث 4816.

5.غررالحكم، حديث 8842.

6.اصول كافى، جلد 2، صفحه 71، حديث 2.