آستانه مبارکه بی بی هیبت (علیها السلام)، خواهر حضرت معصومه (علیها السلام) در جمهوری آذربایجان (1) نسخه متنی

This is a Digital Library

With over 100,000 free electronic resource in Persian, Arabic and English

آستانه مبارکه بی بی هیبت (علیها السلام)، خواهر حضرت معصومه (علیها السلام) در جمهوری آذربایجان (1) - نسخه متنی

علی اکبر مهدی پور

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

در حرم مطهر بي بي هيبت صورت چهار قبر هست كه روي هريك از آنها تخته سنگ بزرگي است كه به 88 سال پيش مربوط مي شود.

روي سنگ قبر مطهر بي بي هيبت مطالبي نوشته شده كه در اثر فرسودگي به طور كامل خوانده نمي شود، به خصوص كه به هنگام منفجر كردن از وسط دو نيم شده و بيش از نيم قرن در زير خاك مانده است.

پس از تلاش فراوان به كمك فيلمهاي مختلفي كه از زوايه هاي مختلف گرفته شده، برخي از كلمات آن را خوانديم و برخي ديگر را نتوانستيم بخوانيم و لذا كلمات خوانا را در اينجا مي آوريم و به جاي كلمات ناخوانا سه نقطه قرار مي دهيم:

«... هذا المرقد المنوّر و المضجع المطهّر لسيّدتنا و مولاتنا، بضعة الرّسول و سلالة البتول، عصمة ... الدّين ... الصّديقة المسمّاة بحكيمة بنت الامام موسي بن جعفر صلوات اللّه عليها و عليهما و القبور الثلاثة الّتي... قبور اولادهاالكرام عليهم الرّحمة و الرّضوان، انّ اللّه علي كلّ شي ء قدير. شيّد هذه القبور الشّريفه عمدة الأخيار الحاج علي اصغر بادكويه، احسن اللّه له الجزاء و اكمل اللّه اجره، في سنة 1332 الهجرة النبوية».

به طوري كه در خطوط سنگ قبر شريف منعكس است، حضرت «بي بي هيبت» در ميان اهالي آن سامان، ملقّب به «حكيمه» و مشهور به «بي بي هيبت» مي باشد ولي به طوري كه در منابع فراوان تصريح شده، نام گرامي آن حضرت «فاطمه صغري» مي باشد، كه در آن منطقه به «حكيمه» ملقّب شده و به «بي بي هيبت» شهرت يافته است.

در اينجا به تعدادي از منابعي كه در آنها تصريح شده كه نام نامي بي بي هيبت «فاطمه صغري» مي باشد، اشاره مي كنيم:

1- تحفة العالم، از علامه سيد جعفر آل بحرالعلوم.(5)

2- مرآت البلدان، از محمد حسن خان اعتماد السّلطنه.(6)

3- از آستارا تا استراباد، از دكتر منوچهر ستوده.(7)

4- لغتنامه دهخدا، از شادروان علي اكبر دهخدا.(8)

5- حياة الامام موسي بن جعفر عليه السلام از علاّمه باقر شريف قرشي.(9)

باتوجه به منابع فوق و ديگر منابعي كه در آنها تصريح شده كه حرم شريف موجود در «باكو» مربوط به «فاطمه صغري» دختر موسي بن جعفر عليه السلام مي باشد، ترديدي نمي ماند در اينكه نام شريف بي بي هيبت «فاطمه صغري» مي باشد ولي در آنجا به «حكيمه» ملقّب شده و به «بي بي هيبت» اشتهار يافته است، چنانكه خواهرش «فاطمه كبري» به «حضرت معصومه» عليها السلام مشهور شده، ديگر خواهرانش: «فاطمه وسطي» به «ستّي فاطمه» و «فاطمه اخري» به «خواهر امام» شهرت يافته اند.

اما در مورد اشتهار آن حضرت به «بي بي هيبت» مشهور در ميان اهالي آن سامان اين است كه به هنگام عزيمت آن بزرگوار به منطقه باكو، مرد صالح و سعادتمندي كه افتخار هدايت قايق حامل آن حضرت را از رشت تا باكو، خداوند منان به او ارزاني فرمود «هيبت» نام داشت.

اين مرد سعادتمند همواره به اين توفيق ربّاني كه شامل حالش شده بود، مباهات مي كرد و هنگامي كه مي خواست از آن حضرت ياد كند مي گفت: «بي بيِ من».

براين اساس از همان اوان نام آن بانوي بزرگ «بي بي هيبت» شهرت يافت و با گذشت زمان به صورت مخفّف «بي بي هيبت» (باحذف كسره) تعبير گرديد. و اينك همگان آن امامزاده واجب التعظيم را به عنوان «بي بي هيبت» مي شناسند و در همه اسناد و منابع به همين عنوان ياد شده است.

از بررسي اسناد و منابع استفاده مي شود كه اين بانوي بزرگ در يك فرسخي شهر باكو در روستاي معروف به «شيخ كَندي» رحل اقامت افكنده و همه عمر مبارك خود را با عبادت حق تعالي سپري كرده است.

خانه اي كه اين بانوي بزرگ در آن سكونت داشت، تاكنون محافظت شده و محل محراب عبادتش تا به امروز به عنوان مكاني مقدس زيارتگاه خاصّ و عام مي باشد. چنانكه محراب عبادت خواهرش حضرت معصومه عليها السلام نيز در قم محافظت شده و به عنوان «بيت النّور» در تاريخ ثبت شده و خانه مسكوني حضرتش تبديل به مدرسه شده و «ستّيه» شهرت يافته است.

اهالي با ايمان و شيعيان با اخلاص روستاي شيخ، پس از ارتحال جگرگوشه حضرت موسي بن جعفر عليه السلام با اندوه فراوان پيكر پاكش را در محل حرم فعلي اش به خاك سپردند و بر فراز قبر شريفش سايبان ساختند. و سه تن از منسوبين خاندان عصمت و طهارت را در كنار مرقد مطهّرش دفن كردند و اين وديعه گرانبهاي اهلبيت پيامبر صلي الله عليه و آله را ارج نهادند و در همه ايّام زيارتي به عتبه بوسي آستان بلند جايگاهش تشرّف يافتند و در هر مشكلي به محضر مقدسش پناه بردند و حاجت روا باز گشتند.

با گذشت قرون و اعصار، معجزات و كرامتهاي فراواني از قبر شريف دخت باب الحوائج مشاهده گرديد و آوازه اش در همه جا طنين انداخت. و دلهاي شيفتگان اهلبيت عليهم السلام از اقطار و اكناف به آن سوي جذب شد.

با مشاهده روز افزون اين كرامات، نذورات فراوان بر قبر شريفش نثار گرديد و با اين نذورات و تبرّعات گنبد و بارگاه مجلّل تر و باشكوهتري برفراز قبرشريفش ساخته شدو به صورت يكي از شاهكارهاي معماري شرق درآمد.

در اين حرم با صفا زيباترين معماري شيروان ـ آبشرون به كار رفت، مناره هاي زيبا، گنبد با عظمت، سالن هاي بزرگ، دو مسجد و تعدادي بنا، مقبره و سردابه در اطراف آن ساخته شد.

اين حرم باصفا به صورت ميراث گرانبهائي در آمد كه در آن هنراسلامي از لحاظ سنگ تراشي، خطاطي و نقاشي، به صورت گنجينه ارزشمندي از كتابخانه، تابلو، سنگ نوشته و دست نويس در معرض تماشاي زائران و جهانگردان به نمايش گذاشته شد.

ولي افسوس كه همه اين گنجينه ها در حمله ددمنشانه كمونيستها از بين رفت و اين آثار گرانبها كه نشانه تعالي و ترقي و پيشرفت فرهنگ و مدنيّت بود، در آتش بيداد سوخت و اين حرم باصفا كه گذشته از آثار معنوي، در حيات سياسي و اقتصادي منطقه سهم به سزائي داشت، با خاك يكسان گرديد.

مقبره هاي فراواني در اطراف حرم بي بي هيبت بود كه متعلّق به روحانيان، مدرسان، متولّيان و خدمتگزاران حرم بود، كه همه آنها نيز با ديناميت منفجر و با خاك يكسان شد.

/ 4