ترجمه تفسیر طبری جلد 5

«1»

و نسبت امير المؤمنين علىّ بن ابى طالب رضى اللَّه عنه على بن ابى طالب ابن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف بود.

و چنين گويند كه على رضى اللَّه عنه مردى چرده بود و ببالا ميانه، نه بلند و نه كوتاه، «2» و چشمها فراخ، و شكم بزرگ، و پيش سر اصلع.

و آن روز كه او را بكشتند شصت و سه ساله بود، «3» و چهار سال و هشت ماه خليفتى كرده بود «4» و نه زن بزنى كرده بود. و اول «5» زنش فاطمه رضى اللَّه عنها بود، و تا فاطمه زنده بود هيچ زن ديگر نكرده بود. و على رضى اللَّه عنه را از فاطمه رضى اللَّه عنها سه پسر آمد الحسن و الحسين و المحسن، «6» و اين محسن بخردكى از دنيا برفت، و حسن و حسين بزرگ شدند. «7»

و چون على رضى اللَّه عنه ازين جهان بيرون شد خلقان همه متحيّر شدند و فرو ماندند، و همه پيش حسن آمدند و گفتند كه ما همه با تو

(1) در تاريخ طبرى و ديوان ابى الاسود بجاى اين بيت:

(2) نه دراز. (بو. صو)

(3) شصت ساله بود. (بو)- شصت و سه ساله بود.

(صو)

(4) خليفت بود. (بو)

(5) نخستين. (بو)

(6) حسن و حسين و محسن.

(بو. صو)

(7) ازينجا ببعد تا آغاز سورة الروم، نسخه بورسه را با نسخه متن و با نسخه اياصوفيا [كه اين دو تقريبا با هم مطابق است‏] در مطلب و عبارت اختلافى كلى است باين معنى كه در نسخه بورسه خلافت حسن بن على (عليهما السلام) و وقعه كربلا به تفصيل آمده، اما در نسخه متن و نسخه اياصوفيا به اجمال نوشته شده و خوانندگان را به تاريخ طبرى راهنمايى كرده‏اند: «... و اين مقتل حسين بن على رضى اللَّه عنهما درازست و محمد بن جرير الطبرى اين بتاريخ بيرون آورده است، و مقدار پنجاه و رق است و كسى كه خواهد بداند اين قصه از تاريخ برخواند تا بداند.» (صفحه 1379 سطر 5) براى استفاده خوانندگان ازينجا تا اول سورة الروم مطالب تفسيرى عينا از نسخه بورسه نيز، در پايان فصل، على حده، نقل مى‏شود.