اين سوره در سال دوّم از بعثت فرود آمده است. بجاست پيش از آغاز ترجمه و تفسير آيات آن به شناسنامه اش بنگريم:
1 - نام اين سوره
اين سوره مباركه اين گونه آغاز مى گردد:عَبَسَ وَ تَوَلَّى أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى چهره درهم كشيد و روى گردانيد، كه آن نابينا آمد.نام اين سوره «عبس» مى باشد كه از نخستين آيه آن برگرفته شده است.پاره اى نيز اين سوره را سوره «سَفَره» به معنى «سفيران»، خوانده اند، كه از آيه 15 برگرفته شده است.
2 - فرودگاه آن
اين سوره در مكّه و در كنار كهن ترين معبد توحيد و تقوا بر قلب پاك پيامبر فرود آمده است.
3 - شمار آيات و واژه هاى آن
از ديدگاه بيشتر مفسران و محدثان اين سوره داراى 42 آيه است، امّا همين آيات و واژه ها را برخى 41 آيه و پاره اى چهل آيه مى دانند.اين سوره از 133 واژه و 533 حرف ساخته شده است.
4 - پاداش تلاوت اين سوره
از پيامبر گرامى آورده اند كه در اين مورد فرمود:من قراء سورة عبس، جاء يوم القيامة و وجهه ضاحك مستبشر.(48)كسى كه سوره «عبس» را بخواند در روز رستاخيز در حالى وارد محشر مى گردد كه چهره اش خندان و شادان است.از حضرت صادق آورده اند كه:و من قرأ سورة عبس و تولى و ... كان تحت اللَّه من الجنان و فى ظل اللَّه و كرامته فى جنانه و لايعظم ذلك على ربّه عزوجّل.(49)هر كس سوره «عبس» و «كُوّرت» را بخواند در زير عرش خدا و در بوستان ها و باغهاى پر طراوت و زيبا، و در سايه لطف و كرامت او، و در بهشت پر نعمت او خواهد بود، و اين كار بر پروردگارش بزرگ نيست.
5 - دورنمايى از مفاهيم اين سوره
گروهى از سردمداران قريش در حضور پيامبر بودند كه نابينايى وارد شد، و با ورود و نشستن او، يكى از آنان چهره درهم كشيد؛ چراكه خود را به خاطر داشتن زر و زور داراى حقوق و امتيازات ويژه مى پنداشت. آن گاه بود كه اين سوره فرود آمد و ضمن انتقاد از آن سبك وآن فرهنگ برترى طلبانه همه را به ارزش هاى انسانى و اخلاق و تربيتى رهنمون گرديد و اين مفاهيم را طرح كرد:اصل نقد و نقد پذيرى در قرآن،شكوه و عظمت قرآن در بارگاه خدا،با اين همه وسايل هدايت و راهيابى چرا ناسپاسى و كفرانگرى؟بايد به حقجويان و كمال طلبان بها داد نه اصلاح ناپذيران،اصل اختيار و حق انتخاب.
لطفا منتظر باشید ...
