در برابر بوستان پر گل و لاله ديگرى از بوستان هاى قرآن ايستاده ايم. پيش از ورود به آن، به شناسنامه اش مى نگريم:
1 - نام اين سوره
در آغاز اين سوره روى سخن با پيامبر نور و آزادى است، و خدا به او دستور مى دهد تا از شرّ همه پديده ها و شرارت و افسونگرى همه جادوگران و حسودان و فريبكاران به پروردگار سپيده دم پناه برد.قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ.... و نام اين سوره از آغازين آيه آن بر گرفته شده، و «فلق» نام دارد.
2 - فرودگاه آن
در مورد فرودگاه اين سوره دو نظر است:به باور بيشتر مفسران اين سوره در مدينه فرود آمده است، امّا گروهى نيز بر آنند كه اين سوره در مكّه و پس از سوره «فيل» فرود آمده است.3 - شمار آيه ها و حروف آن اين سوره داراى 5 آيه است، و از 23 واژه، و 73 حرف شكل گرفته است.
4 - پاداش تلاوت آن
از پيامبر آورده اند كه فرمود:من قرأ قل اعوذ برب الفلق و... فكانّما قرأ جميع الكتب التى انزلها اللّه على الانبياء.(366)كسى كه سوره «فلق» و سوره «ناس» را بخواند، بسان كسى است كه همه كتاب هايى را كه خدا بر پيامبران فرو فرستاده، خوانده است.و نيز آورده اند كه فرمود:انزلت علّى آيات لم ينزل مثلهن: المعوذتان.(367)بر من آياتى فرود آمده است، كه همانند آن ها فرود نيامده است، و آن ها آيات دو سوره «فلق» و «ناس» است.و نيز «عقبه» آورده است كه پيامبر فرمود: آيا دو سوره از قرآن را به تو بياموزم كه برترين سوره هاست؟ گفتم آرى. آن حضرت دو سوره «فلق» و «ناس» رابه من آموخت و فرمود: اين دو سوره را به هنگام خواب و برخاستن از خواب بخوان.و از امام باقر آورده اند كه:من اوتر بالمعودتين و قل هو اللّه احد، قيل له يا عبد اللّه! ابشر فقد قبل اللّه وترك.(368)هر كس در نماز «وتر» سوره «فلق» و «ناس» و «اخلاص» را بخواند، به او گفته مى شود: هان اى بنده خدا، مژده ات باد كه خدا نماز «وتر» تو را پديرفته است.يادآورى مى گردد كه همه اين پاداش ها و نويدها در گرو درست انديشى، گفتار سنجيده، عملكرد عادلانه و انسانى، رعايت صادقانه آزادى و امنيت و حقوق و كرامت مردم است، نه خواندن، يا حفظ كردن، يا تفسير و نگارش تنها، و ياچاپ و نشر قرآن، و يا شعار و ادعاى پيروى از آن، و يا ابزار سلطه و سركوب و يا كالاى قدرت و مقام و دنيا ساختن آن است.
دورنمايى از محتواى آن
در آيات پنجگانه اين سوره خداى فرزانه، پيام آور خود را مخاطب مى سازد و به او و رهروان راه توحيدى او آموزش مى دهد كه چگونه در فراز و نشيب هاى حيات دل در گرو عشق خدا سپارند و از هر بدى و ناخوشايند و شرارت و وسوسه هر موجود خطرناك و وسوسه گرى به او - كه سرچشمه قدرت هاست - پناه برند و بدين وسيله دل را به ساحل آرامش برسانند و به نعمت امنيت روح برسند.