لطفا منتظر باشید ...
آيه: 1 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الأَنْعَامِ إِلاَّ مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ
ترجمه:
اي كساني كه ايمان آورده ايد! به عقد و پيمان ها(ي خود، با خدا و مردم ) وفا كنيد. (خوردن گوشت ) چهارپايان براي شما حلال گشته ، مگر آنها كه (حكم حرمتش ) بر شما خوانده خواهد شد، و در حال احرام شكار را حلال نشمريد، همانا خداوند به هر چه خواهد (ومصلحت بداند) حكم مي كند.نكته ها:
كلمه ي ((بهيمه)) در اينجا به معناي چهارپا و اعم از ((انعام )) است ، ((انعام )) را به گاو و شتر و گوسفند مي گويند و ((بهيمه الانعام )) كه سه بار در قرآن آمده به معناي حلال بودن گوشت اين چهارپايان است . (1) امام صادق (ع) فرمودند: مراد از ((بهيمه الانعام ))، جنين حيوان ذبح شده است كه تزكيه ي مادرش ، تزكيه ي او نيز به شمار مي رود. (2) مرحوم فيض در تفسير صافي مي فرمايد: ممكن است اين روايت بيان مصداق پنهان آن باشد و يا اينكه از شكم مادر به آنها ((بهيمه)) گفته مي شود، بنابراين منافاتي با تعميم ندارد. (3) .پيامبر(ص ) فرمود: ((لادين لمن لاعهد له )) (4) ، كسي كه وفا ندارد، دين ندارد. آري ، اگر به پيمان ها عمل نشود، اساس جامعه واعتماد عمومي بهم مي ريزد وهرج ومرج پيش مي آيد.قرآن ، وفاي به پيمان حتّي با مشركان را لازم مي داند، (فاتمّوا اليهم عهدهم الي مدّتهم ) (5) .و طبق حديثي از امام صادق (ع) وفا به پيمان فاجران هم لازم است . (6) .بر اساس روايتي ديگر، اگر يك مسلمان حتّي با اشاره ، به دشمن كافر امان داد، بر ديگر مسلمانان رعايت اين پيمان اشاره اي ، الزامي است . (7) .كتب آسماني ، عهد خداوند هستند و بايد به آنها وفادار بود، عهد قديم (تورات )، عهد جديد (انجيل ) و عهد اخير (قرآن ). در حديث مي خوانيم : ((القرآن عهداللّه )) (8) .پيام ها:
1- مسلمانان بايد به همه ي پيمان ها، (با هر كس و هر گروه ،) پايبند باشند، چه قراردادهاي لفظي ، چه كتبي و چه عملي ; پيمان هاي سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي ويا خانوادگي ; با قوي يا ضيعف ، با دوست يا دشمن ، با خدا (مثل نذر و عهد) يا مردم ، با فرد يا جامعه ، با كوچك يا بزرگ ، با كشورهاي منطقه يا قراردادهاي بين المللي . كلمه ي (العقود) داراي الف و لام است كه شامل همه ي قراردادها مي شود. (اوفوا بالعقود)2- ايمان ، ضامن وفا به عهد و پيمان هاست . (يا ايّها الّذين آمنوا اوفوا بالعقود)3- آن گونه كه پيمان شكني و ظلم ، رمز محروميّت از نعمت ها و الطاف الهي است ، (9) پايبندي به عهد و پيمان ، عامل بهره گيري از آنهاست . (اوفوا بالعقود احلّت لكم ) (آري ، خوش قولي ، رمز خوش روزي بودن است . در مثل است : آدم خوش حساب ، شريك مال مردم است .) 4- حال كه خداوند انواع نعمت ها را در اختيار ما گذاشته است ، پس به پيمان هاي او وفادار باشيم . (اوفوا بالعقود احلّت لكم )5- يكي از پيمان هاي الهي ، توجّه به احكام حلال وحرام در خوردني هاست . (اوفوا بالعقود احلّت لكم )6- اسلام ، هم به مسائل اجتماعي و هم به مسائل اقتصادي توجّه دارد. (وفاي به عهد، مسئله ي اجتماعي وبهره گيري از حيوانات ، از مسائل اقتصادي است .) (اوفوا بالعقود احلّت لكم بهيمه الانعام )7- مصرف گوشت گاو، شتر و گوسفندي كه مرده يا خفّه و... شده باشند، حرام است . (الاّ ما يتلي عليكم )8- همه ي چهارپايان حلال نيستند. (الاّ ما يتلي عليكم ) (بنابر اينكه جمله ، مربوط به انواع چهارپايان باشد.)9- براي حفظ حرمت احرام بايد كمي هم محروميّت چشيد و از شكار، چشم پوشيد. (غير محلّي الصيد و انتم حرم )10- عمل به محرّمات احرام ، از جمله موارد وفاي به عهد و پيمان با خداست . (اوفوا بالعقود... غير محلّي الصيد و انتم حرم )11- احرام ، عهد و پيمان با خداوند است . (اوفوا بالعقود... و انتم حرم )12- احرام ، حالتي خاص و ويژه و داراي احترام است . (و انتم حرم )توضيح :
سيماي سوره مائده اين سوره يكصد و بيست آيه دارد و چند ماه پيش از رحلت پيامبر اكرم (ص ) نازل شده و هيچ يك از آيات آن نسخ نگشته است .اين سوره به خاطر دعاي حضرت عيسي (ع) براي نزول مائده ي آسماني كه در آيه ي 114 آمده ، ((مائده )) ناميده شده است . البتّه به ((عهد)) و ((عقود)) نيز نام گذاري شده و در مجموع آيات اين سوره نسبت به يك پيمان شكني مهم هشدار مي دهد.بيشترين خطاب (يا ايّها الّذين آمنوا) در اين سوره است . مثلا در سوره بقره يازده مرتبه ، ولي در اين سوره شانزده مرتبه آمده است .اين سوره شامل مسائلي از قبيل : ولايت و رهبري ، ردّ عقيده تثليث ، وفاي به عهد و پيمان ها، گواهي دادن به عدل ، تحريم قتل ، احكام خوردني ها، احكام وضو، غسل و تيمّم ، سفارش به عدالت اجتماعي و احكام وصيّت ، قصاص ، سرقت ، زنا و... مي باشد.چون از آخرين سوره هايي است كه نازل شده ، با جمله ي ((اوفوا بالعقود)) در آغاز سوره ، سفارش به انجام همه ي تعهّدات و پيمان ها دارد.1-تفسير مجمع البيان
2-كافي ، ج 6، ص 234
3-قاموس القرآن
4-بحار، ج 16، ص 144
5-توبه ، 4
6-كافي ، ج 2، ص 162
7-مستدرك ، ج 2، ص 250
8-كافي ، ج 6، ص 198
9-اشاره به آيات 160 نساء و 146 انعام
